Бензолдың және оның гомологтарының алынуы. Химия, 11 сынып, дидактикалық материал.

Мұнайды ароматтау. Бұл – гександы циклдеу реакциясы. «Мұнайды ароматтау» әдісі деп атайды, себебі мұнайдағы гексаннан бензолды алады:

С₆H₁₄ → C₆H₆ + 4H₂

• Реакция жағдайларына назар аударыңыз – қысым, температура және катализатор. Яғни, қалыпты жағдайда гексан бұл реакцияға түспейді. Жалпы, алкандардың реакцияға түсу қабілеті төмен.

• Циклогександы дегидрлеу: бұл әдіс арқылы тек қана бензолды ғана емес, сонымен қатар оның гомологтарын алуға болады. Бұл үшін бүйір тізбекте қажетті С атомының саны бар циклогександы алу керек.
•  

 С₆H₁₂ → C₆H₆ + 3H₂

Бензол гомологтарының алынуы: бензолды алкилдеу: реакция катализатор қатысында (алюминий галогенидтері, мысалы, AlCl₃):

C6H6 + CH3Cl → C6H5CH3 + HCl 

Зелинский реакциясы. Бензолдыт ацетиленен алу – 600 температурада, белсендірілген С қатысында жүреді. Получение бензола из ацетилена:

3С₂H₂ → C₆H₆