Практикалық жұмыс №1 «Этиленді алу және қасиеттерін зерттеу». Химия, 11 сынып, дидактикалық материал.

Оқушының аты-жөні:____________________ Сыныбы:____________ Күні:__________

Практикалық жұмыс №1 «Этиленді алу және қасиеттерін зерттеу»

Оқу мақсаты: 11.4.2.22 алкендерге (қанықпаған) сапалық реакцияларды білу.

Бұл тәжірибе этилен газын алуға және оны сапалы анықтауға арналған.

Мақсаты:

Зертханада этиленді алу, этиленнің қанықпағандығын дәлелдейтін сапалық реакциялар жүргізу.

Реактивтер мен жабықтар: сынауық, ұстағышы бар металл тұрғы, спиртшам, газ жүретін түтігі бар тығынмен тығындалатын сынауық, кішірек екі сынауық, кәрлен ыдыстың ұсақ сынықтары, этил спирті, концентрлі күкірт қышқылы, бром (йод) суы (50 мл суға 2-3 тамшы су) және калий перманганатының күкірт қышқылымен қышқылданған ерітіндісі, сіріңке.

Қауіпсіздік техникасының ережесі:

Этилен: тез тұтанады, сондықтан тұтану көзінен аулақ ұстау қажет.

Бром: Буы дем алғанда өте улы. Сұйығы көзге және теріге қатты

күйік әкеледі. Сулы ерітіндісі өкпеге, көзге және мұрынға әсер етеді.

Қышқылданған калий перманганаты ерітіндісі: Тотықтырғыш - ерітіндісі тері мен көзді тітіркендіреді. Теріге тисе, көп мөлшердегі сумен шайыңыз.

Жұмысты қорғаныш көзілдірік пен қолғап киіп орындау қажет!

Жұмыстың барысы:

Этанолдан күкірт қышқылы қатысында этилен газын алу.

• Газ алуға қажетті құралдарды түгендеп алып, герметикалығын тексеріңіз.
• Реакция жүргізетін құрғақ сынауыққа 1,0-1,5 мл этил спирті мен 2-3 мл концентрлі күкірт қышқылын (немесе екеуінің дайын қоспасынан) 3-4 мл! абайлап құйып алыңыз.
• Қоспаны қыздырғанда біркелкі қайнауы үшін, қоспа құйылған сынауыққа аздап кәрленнің ұсақ сынықтарын салыңыз.
• Сынауықты газ жүретін түтігі бар тығынмен жауып, көлбеу етіп (төмендегі суретте көрсетілгендей) тұрғыға бекітіңіз.
• Қоспаны қауіпсіздік шараларын сақтай отырып, қыздырыңыз.

• Этиленнің бромды сумен әрекеттесуі.

Газ жүретін түтіктің ұшын 1,5-2 мл-дей бром суы құйылған сынауыққа салыңыз.

• Этиленнің калий перманганатымен әрекеттесуі.
• Қоспа құйылған сынауықты қыздыруды тоқтатпаңыз.
• Газ жүретін түтіктің ұшын калий перманганатының қышқылданған ерітіндісі құйылған сынауыққа батырыңыз.

Нәтижелері:

1. Сәйкес реакциялардың теңдеулерін жазыңыз: __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3. Байқаған өзгерістерді түсіндіріңіз:

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________2. Этил спирті мен күкірт қышқылының қоспасын қыздырғанда этилен түзілгендігін басқа әдіспен қалай дәлелдеуге болады?

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

4. Тәжірибе нәтижелері бойынша қорытынды жасаңыз:

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________