Алкандар. Жану өнімдері бойынша формулаларды анықтау. Химия, 11 сынып, дидактикалық материал.


1-қосымша

Оқушыларды топқа бөлу. «Мағыналық карточкалар»

Оттегінің көлемі (қ.ж.) 11,2л

Зат мөлшері =

0,5 моль

n= V/Vm

Vm = 22,4 л/моль

Метанның массасы 24г

Зат мөлшері =

1,5 моль

n=m/M

16 г/моль

Судың массасы 45 г

Зат мөлшері =

2,5 моль

M =m/n

18 г/моль

Көмірқышқыл газының көлемі (бөлме температурасы)

Зат мөлшері =

0,25 моль

V=Vm∙ n

Vm = 24 л/моль

2-қосымша

Жану өнімдері бойынша заттың молекулалық формуласын анықтау алгоритмі

  • Массасы немесе көлемі бойынша көмірқышқыл газының зат мөлшерін есептеу;
  • Органикалық қосылыстың құрамындағы көміртектің массасын есептеу

n(C) = n(CO2) m(C) = n(C)M(C)

  • Массасы немесе көлемі бойынша судың зат мөлшерін есептеу, ρ(Н2О) = 1г/см3;
  • Органикалық қосылыстың құрамындағы сутектің массасын есептеу

n(Н) = 2∙ n(Н2О) => m(Н) = n(Н)∙M(Н)

  • Көміртек пен сутектің массаларының қосындысын есептің шартында берілген органикалық қосылыстың массасымен салыстыру.

а) егер m(C) + m(Н) = m(орг. қосылыс), онда органикалық қосылыс молекуласының құрамы тек көміртек пен сутек атомдарынан тұрады, яғни СхНу;

b) егер m(C) + m(Н) < m(орг. қосылыс), онда органикалық қосылыс молекуласының құрамына көміртек пен сутек атомдарымен бірге оттек атомдары да кіреді, яғни СхНуОz;

с) Органикалық қосылыстың құрамындағы оттектің зат мөлшерін есептеу,

n(О) = =

  • Органикалық қосылыстың құрамына кіретін атомдардың зат мөлшерлерінің қатынасының ең кіші бүтін сан қатынасына келтіру; 
  • Эмпирикалық формуланы жазу;
  • Формуласы анықталуы керек заттың молярлық массасын табу және оны эмпирикалық формуланың молярлық массасымен салыстыру;
  • Молекулалық формуланы жазу;

1.

Зейін қойып оқып, есептің мазмұнын дұрыс түсініп алу

Есеп: Белгісіз органикалық қосылыстың 11г жаққанда (қ.ж.) 11,2 л көмірқышқыл газы және 9 г су түзілді. Қосылыстың Мr = 88. Қосылыстың молекулалық формуласын анықтаңыз.

2.

Есептің шартын қысқаша жазу.

Берілгені:

m(орг.зат) = 11г

V(CO2)= 11,2

m(Н2О) = 13 г

_____________

Табу керек:

орг.заттың формуласы – ?

3.

Көмірқышқыл газының зат мөлшерін есептеу.

n(CO2) = V/V m = 11,2л / 22,4л∙моль-1 = 0,5 моль

4.

Көміртектің массасын есептеу.

n(C) = n(CO2) = 0,5 моль

m(C) = n(C)∙M(C) = 0,5моль ∙ 12 г∙моль-1 = 6г

5.

Судың зат мөлшерін есептеу.

n(Н2О) = m/М =9 г/ 18 г∙моль-1= 0,5 моль

6.

Көміртектің массасын есептеу.

n(Н) = 2∙ n(Н2О) = 2 ∙ 0,5моль = 1 моль

m(Н) = n(Н)∙M(Н) = 1моль ∙ 1 г∙моль-1 = 1г

7.

Зат формуласында оттегінің болуын анықтау

m(C) + m(Н) = 6г + 1г = 7г

m(орг. қосылыс) = 11г

m(C) + m(Н) < m(орг. қосылыс)

7г < 11г

8.

Оттектің зат мөлшерін есептеу

n(О) = =

m(О) = 11г – 7г = 4 г

n(О) = 4г / 16г∙моль-1= 0,25 моль

9.

Органикалық қосылыстың құрамына кіретін атомдардың зат мөлшерлерінің қатынасының ең кіші бүтін сан қатынасына келтіру;

СхНуОz

х : у : z n(C) : n(Н) : n(О) = 0,5 : 1 : 0,25

х : у : z = 2 : 4 : 1

10.

Эмпирикалық формуланы жазу

С2Н4О

Mr2Н4О) = 12∙2 + 4∙1 + 1∙16 = 44

11.

Mr(орг.зат) : Mr(эмп.формула)

88 : 44 = 2

12.

Молекулалық формуланы жазу

С4Н8О2

3-қосымша

  • Органикалық заттың 10,5 г жанған кезде 16,8 л көмірқышқыл газы (қ.ж.) және 13,5 г су түзілді. Бұл заттың (қ.ж.) тығыздығы 1,875 г / л-ге тең. Заттың молекулалық формуласын анықтаңыз.

Жауабы: С3Н6

  • Молярлық массасы 46 г/моль органикалық заттың 9,2 г жаққанда 17,6 г көмірқышқыл газы және 10,8 г су түзілді. Осы заттың молекулалық формуласын анықтаңыз.

Жауабы: С2Н6О

  • Азот бойынша органикалық қосылыс буының салыстырмалы тығыздығы 2-ге тең. Осы қосылыстың 9,8 г жаққанда 15,68 л көмірқышқыл газы (қ.ж.) және 12,6 г су түзілді. Заттың молекулалық формуласын анықтаңыз.

Жауабы: С4Н8

4-қосымша

Оқушының аты-жөні: Сынып: Күні:

Бөлім:

11.1В Көмірсутектер және олардың көздері

Оқу мақсаты:

11.4.2.15 берілген жану өнімдері бойынша заттардың молекулалық формулаларын анықтау.

Бағалау критерийі

- жану өнімдері бойынша заттың молекулалық формуласын анықтауда химиялық есептерді шешу дағдысын қолданады.

- эмпирикалық және молекулалық формулаларды ажыратады;

Ойлау дағдысының деңгейі

Білу және түсіну

Қолдану

Тапсырма. Сутек бойынша салыстырмалы тығыздығы 36-ға тең, көмірсутектің 3,6 г жаққанда 11 г көмірқышқыл газы және 5,4 г су түзілді. Көмірсутектің молекулалық формуласын анықтаңыз.

Жауабы:__________________

Дескрипторлар

  • көмірқышқыл газының/көміртектің зат мөлшерін есептейді;
  • судың/сутектің зат мөлшерін есептейді;
  • көмірсутектің эмпирикалық формуласын табады;
  • көмірсутектің молярлық массасын есептейді;
  • көмірсутектің молекулалық формуласын анықтайды;


Толық нұсқасын 30 секундтан кейін жүктей аласыз!!!


Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз:
Facebook | VK | WhatsApp | Telegram | Twitter

Қарап көріңіз 👇



Пайдалы сілтемелер:
» Туған күнге 99 тілектер жинағы: өз сөзімен, қысқаша, қарапайым туған күнге тілек
» Абай Құнанбаев барлық өлеңдер жинағын жүктеу, оқу
» Дастархан батасы: дастарханға бата беру, ас қайыру

Соңғы жаңалықтар:
» 2025 жылы Ораза және Рамазан айы қай күні басталады?
» Утиль алым мөлшерлемесі өзгермейтін болды
» Жоғары оқу орындарына құжат қабылдау қашан басталады?
Пікір жазу