«Жасыл химияның» 12 қағидасы. Атмосфераның, гидросфераның, литосфераның ластануы. Химия, 11 сынып, презентация.

ЖАСЫЛ ХИМИЯ

11.4.1.1 «Жасыл химияның» 12 принципін атаңыз және түсіндіріңіз

Жасыл химия дегеніміз не?

Жасыл химия - бұл қауіпті және улы химикаттарды қолдануды азайту немесе толығымен жоюдың түбегейлі жаңа инновациялық тәсілі.

Жасыл химия (Green Chemistry) - химиядағы ғылыми бағыт, оған қоршаған ортаға оң әсер ететін химиялық процестердің кез-келген жақсаруы кіреді. Ғылыми бағыт ретінде, ХХ ғасырдың 90-шы жылдары пайда болды

Бұл экологиялық таза және аз ластайтын өндірістік процестерді пайдаланумен байланысты экологиялық мәселелерді шешуге және өндірушілер шығарған өнім үшін жауапкершілікті қамтамасыз етуге негізделген..

Жасыл химия принциптеріне сәйкес химиялық процестерді ұйымдастыру мыналарды қамтамасыз етеді:

қажетті заттар мен халық тұтынатын тауарларды алу;

денсаулық пен қоршаған ортаға әсерін бағалау.

Химик тұрғысынан биосфераның ғаламдық перспективасы

Атмосфера: ластану, фотохимиялық смог, қышқыл

тұндыру, озон қабатының тозуы, климаттың ғаламдық өзгеруі;

Гидросфера: ластану, тұщы судың болмауы;

Топырақ: ластану, құнарлылықтың төмендеуі;

Энергия: энергетикалық дағдарыс, қазбалы отын, жаңартылатын энергия көздері;

Табиғи ресурстар: таусылу, қайта өңдеу;

Халық: халықты бақылау, аштық,

денсаулық сақтау және медициналық химия;

Білім және бұқаралық ақпарат құралдары: балалар мен жастар, қоғам, саясаткерлер және шешім қабылдаушылар.

Источник: John W. Hill and Doris K. Kolb, ‘Chemistry for Changing Time’, Person Education Inc., 2004.

Неліктен бізге жасыл химия қажет?

Химиялық заттар (өнімдер) немесе олардың әсерінен болатын жағымсыз әсерлер туралы толық ақпараттың болмауы.

Біз бүгін қолданатын мыңдаған химикаттармен қарапайым адамдарды түсіну мүмкін емес және қажет емес.

 Бұл үшін өнімдер тұтынушыларға жетпес бұрын пайда болатын тәсілдер болуы керек. Сонымен қатар, бұл дәстүрлі тамақ өнімдеріне де, өнеркәсіптік өндіріске де қатысты болуы керек.

Бұл «Жасыл химия» қоршаған ортаны басқарудың ұзақ мерзімді тұтқасы болып табылады, адам денсаулығын сақтауға және қоршаған ортаны болашақ ұрпаққа сақтауға көмектеседі.

Жасыл химия ұғымының мәні

1998 жылы П.Т. Анастас және Дж.С. Уорнер "Жасыл химия теориясы мен тәжірибесі" кітабында "Жасыл химияның" негізгі 12 қағидасын атаған болатын. Бұл қағидалар негізінде жұмыс істеу экономикалық әрі экологиялық тұрғыдан өндіруші мен адамзаттың дамуына септігін тигізеді.

1. Қалдықтарды қайта өңдеп, тазалағанша, шығындарды болдырмау керек.

4. Жаңа химиялық өнім жасау кезінде бұрынғы жұмыс тиімділігін сақтай отырып, улылық мөлшерін азайту керек.

7. Бастапқы және жұмсалған материалдар қалпына келетіндей болуы тиіс. Сонда ғана экономикалық және техникалық жағынан тиімді болады.

10. Химиялық өнім оны қолданғаннан кейін қоршаған ортада қалмай, қауіпсіз өнімге дейін ыдырауы тиіс.