Буферлі ерітінділер. Химия, 11 сынып, дидактикалық материал.

Аты-жөні: _______________________________________Сынып: _________________

БІЛІМДІ БЕЛСЕНДЕНДІРУ: БУФЕРЛІ ЕРІТІНДІЛЕР- БІЗДІҢ АЙНАЛАМЫЗДА: ВИДЕО-ТАЛДАУ / ГРАФИКАЛЫҚ ОРГАНАЙЗЕР

Біз айналамыздағы буферлік ерітінділердің маңыздылығы туралы бейне:https://www.youtube.com/watch?v=7lhQuNpMo8g

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ТАПСЫРМА 1: БУФЕРЛІ ЕРІТІНДІЛЕРДІ ТАЛҚЫЛАУ / БУФЕРЛІ ЕРІТІНДІЛЕРГЕ БЕЙНЕ-СИМУЛЯЦИЯ

1) буферлі ерітінділер рH өзгерісін азайтады;

2) буферлі ерітінділер әлсіз қышқылдан және оның ұщтасқан тұзынан немесе әлсіз негізден және оның ілескен/ұштасқан қышқылынан дайындалған;

3) Әлсіз қышқылдар гидроксид иондарын (OH^-) байланыстырады, ал ілескен/ ұштасқан негіздер гидроксоний иондарын (H+) байланыстырады.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ТАПСЫРМА 2: БУФЕРЛІ ЕРІТІНДІЛЕРГЕ ЕСЕПТЕРДІ ШЕШУ

• құрамында әлсіз монопротон қышқылы, 0,1 моль/ дм^-3 концентрациясында пропан қышқылы (СН₃СН₂СООН) және 0,05 моль/дм^-3 концентрациясында натрий пропаноаты бар буферлік ерітіндінің pH есептеңіз. Пропан қышқылының Ка 1,26 х 10-5 мл/ дм^-3 құрайды .
• жоғарыда көрсетілген ерітінді өзінің буферлік функциясын қалай атқаратынын түсіндіріңіз;
• 500 см3 ерітіндіге 0,01 моль NaOH қосқаннан кейін рН-ын есептеңіз.
• 500 см3 ерітіндіге 0,01 моль HCl қосылғаннан кейін ерітіндінің рН-ын есептеңіз.
• 0,01 моль NaOH 500 см³ су қосқаннан соң рН-ын есептеңіз.
• (c) және (e) сұрақтарына жауаптарыңыздыи түсіндіріңіз.

ТАПСЫРМА 3: БУФЕРЛІ ЕРІТІНДІЛЕР БОЙЫНША ЖЕКЕ ЖҰМЫС / БАҒАЛАУ

1. Этан қышқылының буферлік ерітіндісін қарастырайық:

а. рН =0,12 мольдм^-3 этан қышқылын есептеңіз (Ка = 1,7 х 10-5 мольдм^-3).

b. 500 см3, рH = 4,60 мольдм^-3 буферлік ерітіндіні алу үшін осы ерітіндініге қосу қажет натрий этаноатының (CH3COONa) массасын есептеңіз.

c. 0,01моль HC1 қосылғаннан кейін осы ерітіндінің pH есептеңіз.

d. 0,01 моль NaOH қосқаннан кейін осы ерітіндінің рН есептеңіз.

2. Құрамында 0,2 мольдм ^{- 3} аммоний сульфаты және 0,1 мольдм ^{- 3} аммиак бар буфердің рН есептеңіз.(Ка NH⁴⁺ = 5,6 х 10^-10 мольдм^-3)