Майлар. Майлардың құрылысы мен қасиеттері. Химия, 11 сынып, презентация.

Төмендегі суреттерді не біріктіреді?

Сабақтың тақырыбы:

Майлар. Майлардың құрылысы мен қасиеттері

11.4.2.11 Майлардың құрамы мен құрылысын, қасиеттерін және іс жүзінде қолданылуын білу.

https://twig-bilim.kz/kz/film/food-basics-fats

Тапсырма №1

Алдарыңызға берілген теориялық материалмен танысып, топта талқылап, басқа топтармен бөлісіңіздер:

1-топ Майлардың құрамы мен құрылысы

2-топ Майлардың физикалық қасиеттері

3-топ Майлардың жіктелуі

Майлардың жіктелуі

Тағамдық май түрлері

шығу тегіне байланысты өсімдік және жануар майлары;

бөлме температурасындағы агрегаттық күйіне байланысты қатты және сұйық майлар;

май молекуласындағы майлы қышқылдардың түріне байланысты қаныққан және қанықпаған майлар.

Құрамында майлардың мөлшері көп болатын рапс, соя бұршақтары, зәйтүн, жержаңғақ, күнжіт, кокостар және какао секілді өсімдіктерден майлар алынады.

Көпшілік өсімдік майлары бөлме температурасында сұйық болып келеді. Жануарлар майларының барлығына жуығы қатты немесе жартылай қатты болып келеді.

Сиыр сүтінен алынатын сары май, қой, жылқы т.б. жануарлардың майларын да тағамдық өнім ретінде тұтынады.

Тапсырма №2

Майлар – үш атомды спирт глицеринмен жоғары бір негізді карбон қышқылдарынан түзілген күрделі эфирлер:

R1 COOH

Карбон қышқылдары

май

Майлар құрылымы бойынша қаныққан және қанықпаған деп бөлінеді.

Қаныққан майларға май қышқылдарының көмірсутек тізбегінде қос байланысы болмайтын заттар жатады.

Қанықпаған майлар – көмірсутектік тізбекте кемінде бір немесе бірнеше қос байланысы бар май қышқылдарынан тұратын майлар. Мысалы, бір қос байланыс бар май қышқылы – олеин қышқылы, екі қос байланыс – линол қышқылы, үш қос байланыс – линолен қышқылы.

Қатты майлар негізінен қаныққан майлардан тұрады, ал сұйық майларда әдетте қанықпаған майлардың үлесі жоғары болады.

Майлардың жалпы формуласы

Н2С – О – СО – R1

│

HС - О – СО – R2

│

Н2С – О – СО – R3

Қанықпаған қышқылдар

Олеин қышқылы С17Н33СООН,

Линол қышқылы С17Н31СООН,

Линолен қышқылы С17Н29СООН.

Қаныққан қышқылдар:

Пальмитин қышқылы С15Н31СООН,

Стеарин қышқылы С17Н35СООН,

Миристин қышқылы С13Н27СООН.

R1, R2 и R3 — әртүрлі қышқылдардың радикалдары.

Қатты майлардың құрамына кіретін

Сұйық майлардың құрамына кіретін қанықпаған жоғары молекулалы карбон қышқылдары

Тапсырма №3

Қалыптастырушы бағалау

Дескрипторлар арқылы бағалау

Рефлексия

Сабын алуға қажетті шикізат …

Майдың сабындануы – оны ………….қатысында қыздыру

Сабынның құрамы …

Қатты майлар – ол …………….натрий тұздары , ал өсімдік майлары …

https://bilimland.kz/kk/subject/ximiya/11-synyp/majlar?mid=%result%