Бейорганикалық қосылыстарды және құймаларды өндіру. Аммиак, азот қышқылын өндіру. Химия, 10 сынып, презентация.

10.4B Бейорганикалық қосылыстарды және құймаларды өндіру

Сабақтың тақырыбы:

Аммиак, азот қышқылын өндіру

Астана қаласындағы ФМБ Назарбаев Зияткерлік мектебі

химия пәнінің мұғалімі Уралбаева Қ.А.

Үй тапсырмасын талдау

Иә, жоқ” сұрақ-жауап

Алғашқы түсті металдар Алтайда табылды. “Иә, жоқ”

Риддер алғашқы полиметалл комбинаты. “Иә, жоқ”

Жезқазған, Балқаш қалаларында мыс балқыту комбинаты бар. “Иә, жоқ”

Мыс пен қалайыдан жез алынады. “Иә, жоқ”

Мельхиор мыс пен никель қосылысы. “Иә, жоқ”

Мыс пен мырыштан қола алынады. “Иә, жоқ”

Полиметалл кені құрамында көп элементтері бар. “Иә, жоқ”

Мыс зауыты шикізат көзіне жақын орналасады. “Иә, жоқ”

Өскемен қорғасын-мырыш комбинаты шикізатын Қаратаудан алады. “Иә, жоқ”

Әр орталыққа химия өнеркәсіп өнімдерін сәйкестендіріп картадан көрсету.

Қазақстан картасы

Бұл зат жайлы не білеміз?

Лабораторияда аммиак қалай алынады?

2NH4Cl + Ca(OH)2 = 2NH3↑ + CaCl2 + H2O

Аммиак өндірісі

Габер процесі

Аммиак: өндірісі және қолданылуы

Аммиак және азот қышқылын өнеркәсіптік өндіру әдістерін және оның өнімдерінің қолданылу саласын сипаттау;

Оқу мақсаты:

Бағалау критерийлері:

-Аммиак өндірісін сипаттай алады;

-Өнім шығымын қалай арттыруға болатын

ұсына алады;

-Аммиактың негізгі қолданылу аясын біледі;

-Аммиак өндірісінің экологиялық салдарын түсіндіре алады;

- Азот қышқылының өнеркәсіптік өндірудің үдерісін сипаттау және оның өнеркәсіп үшін мәнін білу;

https://www.youtube.com/watch?v=NWhZ77Qm5y4

«NH3 өндіру» (Бейнетаспа арқылы)

1.Габер процесінің тиімділігі неде?

2.Қайтымды реакциялар дегеніміз не?

3.Энергияның өзгеруі жөнінде ақпаратты ұсыныңыз және оларды аммиак өндірісі үшін тиімді жағдайларды болжаңыз.

4.Оптимальды температура дегенді қалай түсінесіз?

5.Лабораториялық әдіспен аммиакты өндірісте алуға бола ма? Сіз қалай ойлайсыз?

6.Ле-.Шателье принципінсіз элементар бөлшектердің теориясын қолдана отырып, тепе-теңдік әсері жөнінде баяндаңыз.

7. А4 қағазына аммиак өндірісін диаграмма түрінде сызбанұсқасын салып көрсетіңіз.

Аммиактың алынуы

Аммиактың химиялық формуласы қандай?

Аммиактың алыну жолының реакциясын жазыңыз:

NH3

1

1

1

1

Аммиак синтезі кезінде көлемі 6,72 л азот сутек газының артық мөлшерімен әрекеттесті, реакцияның нәтижесінде 6,72 л аммиак газы алынды. Теориямен салыстырғанда өнімнің шығымын есептеңдер.

Есептеп көрейік:

Ауа

Табиғи газ

N2

H2

конденсатор

Темір катализаторы

NH3

Габер процесі

Аммиактың алынуы

Аммиактың шығымын арттыру үшін қатаң бақылау жағдайында өндіріледі.

Жоғары қысым

450 °C

Темір катализаторы

Guten Tag. Менің атым Габер мен химиядан Нобель премиясының иегерімін. Мен сіздерге аммиак өндірісінде ең қажетті заттарды қайтымды реакцияларда қалай қолдануға болатындығы жайлы әңгімелеп беремін. Бұл процесс Габер процесі деп аталады.

Аммиак өндірісінің сызбанұсқасы

N2 + 3H2 → 2NH3 + Q .

Аммиак синтезі – қайтымды, экзотермиялық, гетерогенді – катализдік реакция.

Азотсутекті

қоспаны сығу

Қоспаны

қыздыру

Аммиак

синтезі

Газдар

қоспасын

суыту

Газдар

қоспасынан

аммиакты

бөліп алу

Химиялық өндірістің негізгі құрам бөлігі

Өндірісте

Алынуы

Азот пен сутектің

қоспасы

турбокомпрессор

катализатор

Жылуалмастырғыш

тоңазытқыш

сепаратор NH3

Габер процесі

Әрекеттесетін бөлік

Реакцияның температурасы

Реакцияның қысымы

Катализаторды қолдану

Конденсаторды қолдану

жағдай

Әсері

3 сутек

1 азот

450 °C

200 атм

Өте ұсақталған темір

Барлық газдарды суытады

Аммиак NH3

Соқтығысудың тоқтауы NH3

Соқтығысу

(қымбат болуы)

Жоғары болуы

NH3 – сұйықтық

H2/N2-газ

https://www.youtube.com/watch?v=NWhZ77Qm5y4

HNO

3

Азот қышқылының өндірісі

Азот қышқылының қасиеті көрсетілім

https://www.youtube.com/watch?v=Fj7ooUdT26c

Азот қышқылы өндірісіндегі зауыттар үшін түрлі шығындарды талқылап және баланстаңыз.

Зауыт құрылысының артықшылығы мен кемшілігін көрсететін плакаттар мен парақтар жасаңыз.

Азот қышықылы өндірісінің қоршаған ортаға тигізетін әсерін білу және оны өндіруші зауыттар қалдықтарын азайту жолдарын түсіндіріңіз.

А4 қағазына азот қышқылы өндірісін диаграмма түрінде сызбанұсқасын салып көрсетіңіз.

Топтық жұмыс

Азот қышқылының өндірістік алыну әдісі

Азот қышқылын аммиактың тотығу әдісі арқылы алу әдісі

Азот қышқылының өндірістік алыну әдісі

Азот қышқылының өндірістік алу жолындағы химиялық реакциялар

Аммиакты ауа қоспасын дайындау

2 Аммиактың азоттың (ІІ) оксидіне дейін тотығуы

3 Азоттың (ІІ) оксидінің азоттың (IV) оксидіне дейін тотығуы

4. Азоттың (IV) оксидінен азот қышқылын алу

Аммиак өндіріс жағдайлары:

Қысым - 300-350 МПа шығым жоғары болады

Проблема:

үрдіс жоғары қысымда және температурада жүруі қажет.

Мұндай жағдайда азот пен сутек қондырғы материалымен реакцияға түсіп кетеді. Сондықтан қондырғы өте берік және инертті материалдан жасалуы қажет. Мұндай материал өте қымбат.

300 МПа қысымда аммиак синтезін жүзеге асыру қымбат әрі қауіпті өндіріске жатады.

Тездетілген тест

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

Increasing Difficulty

Үйге тапсырма

1.Азот қышқылы өндірісінің экологиялық салдарларын және азот қышқылын өндіру зауыттары қалдықтарын азайту тәсілдерін бағалау жөнінде ақпарат дайындаңыз.

2. Аммиак өндірісінің экологиялық салдарларын және аммиак өндіру зауыттары қалдықтарын азайту тәсілдерін бағалау жөнінде ақпарат дайындаңыз.