Қазақстанда қара және түсті металдарды және олардың құймаларын алу. Химия, 10 сынып, презентация, 2 сабақ.

Қазақстанда қара және түсті металдарды және олардың құймаларын алу

Оқу мақсаттары:

10.2.3.9 Тұрмыста, техникада және ғылымда қолданылатын маңызды құймалардың құрамын атау: шойын, болат, жез, қола, мельхиор, дюралюминий;

10.2.3.10 шойын және болаттың алыну әдістерін және қасиеттерін сипаттау;

10.4.1.13 Қазақстандағы химиялық өндірістердің экологиялық мәселелерін түсіндіру

Сабақ мақсаттары:

негізгі құймалардың құрамын және қолдануын анықтайды;

шойын және болаттың қаситтерін біледі және сипаттай алады;

Қазақстанның экологиялық мәселелеріне сипаттама береді

Бағалау критерийлері:

шойын, болат, жез, қола, мельхиор, дюралюминий құрамын және қолдануын біледі;

шойын және болат алыну әдістерін атап шығады;

Қазақстандағы химиялық өндірістердің экологиялық мәселелерін сипаттай алады

Таза металл

Құйма

Балқу температурасы

жоғары

2. Жеңіл

3. Жұмсақ

4. Жемірілуге тұрақсыз

5. Токты жақсы өткізеді

Балқу температурасы

төмен

2. Ауыр

3. Қатты, берік

4. Жемірілуге тұрақты

5. Токты нашар өткізеді

Металлургия-бұл металдар, құймалар және олардан бұйымдар алудың барлық процестерін қамтитын ғылым мен техниканың және өнеркәсіптің саласы.

Металлургияның қара және түсті болып бөлінуі: қара металлургияда темірдін құймалары — шойын мен болат өндіру іске асырылады, ал тусті металлургияда темірден баска барлық металдар мен   олардың құймалары өндіріледі.

Болат өндіру, млн. тонн                    

Шойын өндіру, млн. тонн                    

Өндірістің кең көлемдегі қажеттілігінің себебі?

Қола: мыс пен қалайы құймасы

Қалайы 5 - 25%

Жез: мыс пен мырыш құймасы

Мырыш 50% дейін.

Мельхиор: мыс пен никель құймасы

Никель 29 – 33%

Күміс 1 % дейін.

Дюралюмин: алюминий мен мыс құймасы

мыс 6 – 8%.

Шойын: темір мен көміртек құймасы

Көміртегі 2 -4.5% дейін

Марганец 3% дейін

Кремний 4.5% дейін

Күкірт 0.08% дейін

Фосфор 2.5% дейін

Болат: темір мен көміртегі құймасы

Көміртегі 0.04 – 2%

Марганец(0.1 – 1%), кремний(0.4%), күкірт(0.08%), фосфор(0.09%)

Болат үлгілері

Болаттан жасалған өнімдер:

Нихром: никель мен хром құймасы

Никель 78% дейін

Үй жұмысы

Рефлексия

Қандай қиындықтар болды? Неге?

Оларды қалай жеңдіңіз?

Не қаладыңыз? Неге жеттіңіз? Бұған қалай қол жеткіздіңіз?

Сізге не ұнамады? 

Осы тақарап бойынша қандай тапсырмаларды шығаруға болады?

Сабақта қолданылған тапсырмалардан ең жеңіл, ең күрделі, ең қызықты қандай тапсырма болды? Неге?

Үй жұмысы

құймалардың құрамын және қолдануын жаттау;

2) Шойын мен болат алудың өнеркәсіптік әдістерін қарастыра отырып, оқушылар осы өндірістермен байланысты қандай экологиялық мәселелер туындайтын атап өтулері қажет. Осы мәселені шешудің жолдарын ұсыну.