Мыс пен мырыш, олардың маңызды қосылыстары. Химия, 10 сынып, презентация.

халькопирит (CuFeS2 - 34.5%), цинкит (ZnO-80.2%)

халькозин (Cu2S-79.8%), смитсонит (ZnCO3-52%)

ковелин (CuS-66.5% ), вилленит (Zn2SiO4-58.5%)

куприт (Cu2O-88.8%), франклинит (ZnFe2O4-26.97%)

Қола (фр. bronze, итал. bronzo)

мыстың қалайы, алюминий, бериллий, қорғасын, кремний, кадмий, хром, т.б. элементтер (тек мырыш пен никельден өзге) қосылған құймасы

Қола (фр. bronze, итал. bronzo)

Қола химиялық тәсілдермен бояуға, алтын жалатуға әрі жалтыратуға икемді болғандықтан көне заманнан бері әшекейлік бұйымдар мен мүсіндер құюға пайдаланылып келеді. Қоланың балқу температурасы мыстан төмен әрі берік, өте жақсы құймалық қасиеті бар. Ерте заманда негізінен қалайылы қола пайдаланылса, орта ғасырларда күміс қосылған қола кең тарады

Жез — Мыстың мырышпен және басқа қосымша элементтермен құймасы

Құрамында 50%-ға дейін мырыш және басқа да элементтер араласқан мыстың құймасы. Жездің құрамына алюминий, қалайы, никель, т.б. элементтер де кіреді. Жез таза мыс сияқты иілгіштігі жоғары, бірақ одан берік болады. Құрамында 20%-ке дейін мырыш бар Жез атмосфералық жегідесіне төзімді.

Мельхиор

[нем. Melchіor, франц. maіllechort — осы қорытпаның өнертапқыштары Майо (Maіllot) және Шорье (Chorіer) — есімдерінен]

мыстың никельмен (5 — 30%) кейде темір (0,8%) мен марганец (1%) қосылған қорытпасы; мыс-никельді қорытпаларға жатады

Мельхиор

Мельхиордің механикалық қасиеттері, жылу және электрөткізгіштігі жоғары, тұщы және мұхит суларында коррозияға (жемірілуге), тотығуға өте төзімді, суықтай және ыстықтай жақсы өңделеді.

Минералды қышқылдарда, әсіресе, азот қышқылында (НNO3) тез, ал органик. қышқылдарда, сілтілерде және аммиак ерітінділерінде баяу жеміріледі. 

Нейзильбер

 (немістің neusіlber – жаңа күміс) 

қоланың никель (5 – 35%)

мен мырыш (13 – 45%)

қосылған қорытпасы

Нейзильбер коррозияға төзімділігімен, формасы өзгергеннен кейін жоғары беріктігімен және серпімділігімен, салқын және ыстық күйлерінде иілгіштік қасиетімен сипатталады

Электртехникада, ыдыс-аяқ пен көркем бұйымдар, механикалық дәл приборлар, медицина аспаптарын, т.б. жасауда пайдаланылады

Мыс пен мырыш оттегімен

Мыс пен мырыш хлормен

Мырыш сұйытылған күкірт қышқылымен

Мыс азот қышқылымен

Мырыш азот қышқылымен

Лабораториялық жұмыс: