Тепе-теңдік константасы. «Тепе-теңдік константасын және концентрациясын табу» тақырыбына байланысты есептер шығару. Химия, 10 сынып, дидактикалық материал.
Оқушының аты-жөні: ______________________________________________ Сынып: ____
Оқу мақсаты:
10.3.3.6. тепе-теңдік констатасына әр түрлі факторлардың әсерін болжау;
1. Аммиак өндірісі.
Азот пен суектіктің әрекеттесуі динамикалық тепе-теңдік орнайтын қайтымды процесс. Төменде реакция теңдеуі көрсетілген.
N2(г) + 2H2(г) ↔ 2NH3(г)
(а) Динамикалық тепе-теңдік дегеніміз не?
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
(b) Өндірісте азот пен сутегінің арасындағы реакцияның шығымына жүру жағдайы әсер етеді.
(і) Өндірісте 250 атм. Қысым қолданылады.
Жоғары атмосфералық қысым аммиактың шығымына қалай әсер ететінін болжаңыз.
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
(іі) Азот пен сутегінің реакциясы экзотермиялық. Өндірісте 450оС температура қолданылады.
Өндірістегі салыстырмалы түрде төмен температура аммиктың шығымына қалай әсер ететінін болжаңыз.
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
(ііі) 450оС температурада бұл реакция өте баяу жүреді.
Өндірісте бұл мәселені қалай шешеді?
______________________________________________________________________________________
(с) 1000 дм3 азот пен әрекеттесіп аммиак түзетін сутегінің көлемін есептеңіз.
сутегінің көлемі = ______________ дм3
2. Этанол өндірісі.
Этанолды этен мен суды әрекеттестіру арқылы алады.
Диаграммада этанолды алу процессі көрсетілген.
Этен мен судың әрекеттесуі қайтымды реакция.
C2H4 + H2O C2H6O
Түзілген қоспадағы этанолдың массалық үлесі қысым мен температураға тәуелді.
Кестеде әртүрлі қысым мен температурадағы этанолдың массалық үлесі көрсетілген.
Қысым/ атм. |
| ||||||
20 | 15 | 10 | 5 | 2 | |||
40 | 20 | 15 | 10 | 5 | |||
60 | 40 | 30 | 20 | 10 | |||
80 | 60 | 50 | 40 | 20 | |||
(a) Қандай жағдайда этанолдың шығымы ең жоғары мәнге ие болады?
- Жоғары температура мен қысымда
- Жоғары қысым мен төмен температурада
- Төмен қысым мен жоғары температурада
- Төмен температура мен қысымда
(b) Этанол өндірісіне қолданылатын жағдайлар:
- 300оС температура
- 60 атм. қысым
Бұл жағдайда этанолдың шығымы 20% аспайды. Не себепті шығымының төмендігіне қарамастан өнідірісте осы жағдай қолданылады?
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
3. Көптеген газдар, соның ішінде күкірт диоксиді және азот, тамақ өнеркәсібінде салқындатқыш ретінде қолданылады.
Күкірт диоксиді мен азоттың қасиеттері туралы төмендегі кестені толтырыңыз.
Қасиеттері | Күкірт диоксиді | Азот |
Формула | ||
Түсі | ||
Қышқылдық, негіздік немесе бейтарап | бейтарап |
(b)Аммиак мұз айдындароында суды қатыру үшін қолданылады. Аммиактың тағы бір қолдану аясын ұсыныңыз.
______________________________________________________________________________________
(с) Диаграммада аммиак алу үшін жүргізілетін Габер процессі көрсетілген.
(і) Габер процессіне қатысатын Х газын атаңыз.
______________________________________________________________________________________
(іі) Габер процессіне қатысатын Y газын атаңыз.
______________________________________________________________________________________
(ііі) Габер процессінде жүретін реакция теңдеуін жазып теңестіріңіз.
______________________________________________________________________________________
(iv) Бұл процеске қолданылатын катализаторды атаңыз.
______________________________________________________________________________________
(v) Тепе-теңдікті оң жақа ығыстыру үшін температураны қалай өзгерту қажет?
______________________________________________________________________________________
(vі) Тепе-теңдікті оң жақа ығыстыру үшін қысымды қалай өзгерту қажет?
______________________________________________________________________________________
№ | Жетістік критерийлері Оқушы мақсатқа жетеді, егер | Ж/Т |
1 | -Ле-Шателье принципін қолдана отырып, тепе-теңдіктің ығысу заңдылығын біледі; | |
2 | - Ле-Шателье принципін қолдана отырып, өндіріске қажетті тиімді жағдайларды ұсынады | |
3 | - Белгілі бір фактордың тепе-теңдікке әсерін дұрыс болжайды; |
Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз:
Facebook | VK | WhatsApp | Telegram | Twitter
Қарап көріңіз 👇
Пайдалы сілтемелер:
» Туған күнге 99 тілектер жинағы: өз сөзімен, қысқаша, қарапайым туған күнге тілек
» Абай Құнанбаев барлық өлеңдер жинағын жүктеу, оқу
» Дастархан батасы: дастарханға бата беру, ас қайыру
Соңғы жаңалықтар:
» Қазақстандықтар шетелге қай мезгілде жиірек шығады
» Freedom bank-те керемет акция! 1000 ₸ кэшбек сыйлайды
» 2025 жылы Ораза және Рамазан айы қай күні басталады?