Химиялық тепе-теңдік және оның ығысу жағдайлары. Ле Шателье-Браун принципі. Химия, 10 сынып, презентация.

NaOH(с.е.) + HCl(с.е.) → NaCl(с.е.) + H2O(с.)

N2(г) + 3H2(г) → 2NH3(г)

AgNO3(с.е.) + NaCl(с.е.) → AgCl(қ.) + NaNO3(с.е.)

SO3(г) + H2O(с.) → H2SO4(с.е.)

CH4(г) + 2O2(г) → CO2(г) + 2H2O(с.)

BaO(қ.) + H2SO4(с.е.) →BaSO4(қ.) + H2O(с.)

2HCl(с.е.) + Na2CO3(с.е.) → 2NaCl(с.е.) + CO2(г) + H2O(с.)

2SO2(г) + O2(г) → 2SO3(г)

2C2H6(г) + 7O2(г) → 4CO2(г) + 6H2O(с.)

Орындалу уақыты:

4 минут

Әр түрлі факторлардың химиялық тепе-теңдікке әсері.

10.2С Химиялық тепе-теңдік

Оқу мақсаттары:

10.3.3.2 химиялық тепе-теңдікке температура, концентрация және қысымның әсерін болжау;

Бағалау критерийлері:

Ле Шателье принципін қолдана отырып тепе-теңдік ығысуын болжайды;

химиялық реакция жылдамдығына әсер ететін жағдайларды анықтай алады;

жағдайларды өзгерту арқылы тепе-теңдікке әсер еткендігін анықтай алады.

Тақырыпқа сәйкес үш тілдік терминдердер тізімі:

Химиялық тепе-теңдік

Проблемалық сұрақ

Химиялық реакцияларды тепе-теңдік бағытын өзгертуге болады ма?

?

Химиялық тепе-теңдік ығысу бағыты

A + B ⇄ C + D

Ле Шателье-Браун принципі

Ле Шателье принципі: химиялық тепе –теңдікте тұрған жүйе күйіне сыртқы факторлардың біреуімен (қысым, температура , концентрация) әсер етсек, тепе – теңдік сол факторды әлсірету бағытына қарай ығысады.

Анри Луи Ле Шателье

(1850–1936)

Ле Шателье принципі - химиялық тепе –теңдікте тұрған жүйе күйіне сыртқы факторлардың біреуімен (қысым, температура , концентрация) әсер етсек, тепе – теңдік сол факторды әлсірету бағытына қарай ығысады.

Сыртқы факторлар болуы мүмкін:

Концентрация

Қысым

Температура

Катализатор

Концентрация өзгерісінің реакция тепе-теңдігіне әсері

Температура өзгерісінің реакция тепе-теңдігіне әсері

Жүйедегі тепе теңдіктің ығысуына температураның әсерін демонстрациялау моделі:

N2 + 3H2 ↔ 2NH3 + Q.

N2 + 3H2 ↔ 2NH3

1көлем 3 көлем 2 көлем

4 көлем > 2 көлем

Қысым өзгерісінің реакция тепе-теңдігіне

Қысым өзгерісі тек реагенттер мен өнімдердің моль сандары әр түрлі кезінде ғана әсер етеді.

https://bilimland.kz/kk/subject/ximiya/10-synyp/ximiyalyq-tepe-tengdikting-yhysuy

Р ↑, көлемі аз бағытқа ығысады

Р ↓, көлемі көп бағытқа ығысады

Бейнебаянға сілтеме

Жүйедегі тепе теңдіктің ығысуына қысымның әсерін демонстрациялау моделі:

N2 + 3H2 ↔ 2NH3 + Q.

Тепе- теңдікке катализатор әсері

Катализаторлар химиялық тепе-теңдік күйіне әсер етпейді.

Алайда тепе-теңдіктің тезірек орнауын қамтамасы етеді. 

Үй жұмысы

*Ле Шателье принципі біздің өмірімізге қалай әсер етеді?

**Өз жауабыңызды мысал арқылы дәлелдеңіз (мысал химияға байланыссыз болуы қажет)