Химиялық реакцияның жылу эффектісі және оның мәні. Химия, 10 сынып, сабақ жоспары.

10.2А Химиялық реакцияның жүру заңдылықтары

Мектеп: Өскемен НЗМ

Мұғалімдердіің аты-жөні: Адиканова ЗК

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы2сағат

Химиялық реакцияның жылу эффектісі және оның мәні.

Кәсіби даму мақсаты

Концептуальды оқыту элементтерін қолдана отырып химия сабағында зерттеушілік дағдыларын дамыту

Осы сабақта қолжеткізілетін оқу мақсаттары (оқубағдарламасына сілтеме)

Химиялық реакцияның жылу эффектісіне сай экзотермиялық және эндотермиялық процестерді ажырату

Химиялық реакцияның жылу эффектісінің мәнін түсіндіру

Химиялық реакцияның жылу эффектісіні есептеу дағдыларын дамыту..

 Сабақ мақсаттары

10.3.1.1 Химиялық реакцияның жылу эффектісіне сай экзотермиялық және эндотермиялық процестерді ажырату

10.3.1.2 Химиялық реакцияның жылу эффектісінің мәнін түсіндіру

10.3.1.3 Химиялық реакцияның жылу эффектісінін есептеу

Жетістік критерийлері

Оқушы, заттар жанған кезде энергия бөлінентінін білсе,

экзотермиялық және эндотермиялық процестерді ажырата алса,химиялық реакциядағы энергияның сақталуын және айналуын түсінсе, химиялық реакцияның жылу эффектісінін есептей алса

 Тілдік мақсаттар

жағармай, энергия, жану процесі, температура, жылу, энергия

экзотермиялық, эндотермиялық еріту,

құрамды, бөлетін, төмендету, арттыру

Температура төмендеді /артты, бұдан, бұл – экзо/эндотермиялық реакция.

экзо/эндотермиялық реакцияларда жылу бөлінеді/сақталады

Құндылықтардыдарыту

Құндылықтардыдарыту,жұппен, топпен жұмыста өзара көмек арқылы/көмегіменжүзегеасады (іс-әрекеттіжәне/немесетақырыпмазмұнынсипаттау).

Пәнаралық байбайланыстар

Физика

АКТ қолдану дағдылары

Презентация

Бастапқы білім

Жану тақырыбындағы ақпараттар

Сабақ барысы

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Сабақбасында:

Жағымды психологиялық ахуал тудыру:

«Өзіңізге тілегенді басқаларға тілеңіз!»

-сабақтың тақырыбы, мақсаты мен жетістік критерийлерімен таныстыру.

І. Миға шабуыл

1.Сусыз мыс сульфатына су тамызғанда не байқалады?

Егер осы мыс сульфатын қыздырсақ қандай құбылысты байқауға болады?

Тапсырма:

Осы екі жағдайдағы( заттың еруі және затты қыздыру кезіндегі)энергия өзгерісін затты құраушы бөлшектер теориясы тұрғысынан түсіндіріңдер

Диалогтік оқыту әдісі бойынша сұрақтар жауабы:

1.Жылу айналадағы обьектілердің температурасын өзгертеді .2.Егер жылу обьектіден қоршаған ортаға өтетін болса , онда обьектінің маңайы жылынады да обьектінің өзі салқындайды. 3.Ал егер керісінше қоршаған ортадан обьектіге өтетін болса онда обьекті жылынып , ал маңайы салқындайды

ІІ. Қыздыру- ішкі энергия арасындаңы тәуелділік

Ішкі энергия ұғымын 1851 жылы У.Томсон енгізген

Ішкі энергия - денені құрайтын бөлшектердің өзара әсері және қозғалыс энерги немесе дененің ішкі энергиясы – бұл денедегі молекулалардың қозғалысының кинетикалық энергиясы мен олардың өзара әсерлесуінің потенциалдық энергиясының қосындысы

Температураны арттырған кезде бөлшектер тез қозғала бастайды, яғни кинетикалық энергияның (ішкі энергияның ) ұлғаюына әкеледі. Бөлшектердің жылдам қозғалуы температураның артуы ретінде көрінеді.

ІІІ. Жұппен зерттеу жұмысын жүргізу

Зертханалық жұмыс «Энергияның өзгеруімен жүретін химиялық реакциялар»

Мақсаты: -экзотермиялық және эндотермиялық процестерді ажырату

№1 қосымшада зертханалық жұмыс нұсқаулығы ұсынылады

ІV. Зерттеу нәтижесі бойынша топтық жұмыс

Химиялық реакцияның жылу эффектісінің мәнін түсіндіру

І-топ экзотермиялық реакциялар

ІІ- топ эндотермиялық реакциялар

бойынша қорытынды жасайды

Химиялық реакциялар кезінде жылу бөле жүретін реакциялар экзотермиялық реакциялар деп аталады.

Химиялық реакциялар кезінде жылу сіңіре жүретін реакциялар эндотермиялық реакциялар деп аталады

Химиялық диктант

1.Химиялық реакция кезінде энергия бөлінсе температураның ............. білдірелі

2.Химиялық реакция кезінде энергия сіңірілсе температураның ............. білдірелі

3.Экзотермиялық реакциялар......................

4.Эндотермиялық реакциялар......................

Қосымша ақпарат:

Кей кездері экзотермиялық және эндотермиялық реакциялар бір –біріне қарама –қарсы жүруі мүмкін (яғни қайтымды)

V. 10.3.1.1 ; 10.3.1.2 мақсаттары бойынша қалыптастырушы бағалау

1.Жылу энергиясы заттар бөлшектерінің қозғалысын өзгертеді. Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойып сөйлемді аяқтаңдар.

 а) Заттың қатты күйінен сұйық күйіне аусқан кезінде энергия -----------------, сол кезде ------------------------ үрдісі жүреді

 б) Заттың газ күйінен сұйық күйіне аусқан кезінде энергия ---------------------,сол кезде ---------------- үрдісі жүреді

в) Заттың сұйық күйінен газ күйіне аусқан кезінде энергия ---------------------,сол кезде ---------------- үрдісі жүреді

Г) Заттың сұйық күйінен қатты күйіне аусқан кезінде энергия ---------------------,сол кезде ---------------- үрдісі жүреді

VІ. 10.3.1.3 Химиялық реакцияның жылу эффектісінін есептеу

Жұптық жұмыс:

1.Графиттің көміртек (ІV) оксидіне дейін жануы мынандай термохимиялық теңдеумен сипатталады.

C + O₂ = CO₂ + 393 кДж

Массасы 24 г графит (көмір) жанғанда қанша жылу бөлінеді?

2. Күкірт жанғанда 32 г күкірт (І\/) оксиді түзіледі және 146,3 кДж жылу бөлінеді.Осы реакцияның термохимиялық теңдеуін құрыңыз.

Үй тапсырмасы:

• Массасы 0,5кг құрамында 12,5% қоспасы бар көмір жанғанда қанша жылу шығады?

С + O₂ = CO₂ + 393,5 кДж

Жауабы: 14346,4кДж

2. Реакция нәтижесінде 1064,4кДж жылу сіңірілсе, қанша кальций карбонаты айырылған және қанша калций оксиді түзіледі?

CaCO₃ = CaO + CO₂ -177,4 кДж

Жауабы: 600г CaCO₃ , 336г CaO

3. Массасы 16г күкірт жанғанда 148,5 кДж бөлінсе, реакцияның термохимиялық теңдеуін құрыңдар.

Жауабы: 297кДж

Саралау –оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілетіжоғарыоқушыларғақандайміндетқоюдыжоспарлапотырсыз?

Денсаулықжәнеқауіпсіздіктехникасыныңсақталуы

Нақты оқушыдан күтілетін нәтиже

Қабілеті жоғары оқушылар:

Оқушылардың көзіне жаттығу жасауы арқылы шаршамауды болдырмау.

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақмақсаттары/оқумақсаттарыдұрысқойылғанба? ОқушылардыңбарлығыОМқолжеткіздіме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақтасаралаудұрысжүргізілдіме?

Сабақтыңуақыттықкезеңдерісақталдыма?

Сабақжоспарынанқандайауытқуларболды, неліктен?

Жалпыбаға

Сабақтыңжақсыөткенекіаспектісі(оқытутуралыда, оқутуралыдаойланыңыз)?

1:

2:

Сабақтыжақсартуға не ықпалетеалады (оқытутуралы да, оқутуралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақбарысындасыныптуралынемесежекелегеноқушылардыңжетістік/қиындықтарытуралыненібілдім, келесісабақтарда неге көңілбөлу қажет?