Гесс заңы. «Гесс заңы және оның салдарын қолдану» тақырыбына есептер шығару. Химия, 10 сынып, сабақ жоспары.

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

10.2В Термодинамикаға кіріспе.

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 10

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

Гесс заңы. «Гесс заңы және оның салдарын қолдану» тақырыбына есептер шығару.

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

10.3.1.4 Гесс заңының физикалық мәнін түсіндіру және оны химиялық реакцияның энтальпия өзгерісін есептеу үшін қолдана алу.

Сабақ мақсаттары

• Гесс заңымен және оның негізінде энергетикалық циклдермен танысу;
• Реакцияда ішкі энергияның айналуын есептеу үшін Гесс заңын қолдану;
• Гесс заңының салдарын және ішкі энергияның айналуын есептеуде осы заңды қалай қолданғанын түсіндіре алу;
• Гесс заңын қолданып, энергетикалық диаграмма салу.

Бағалау критерийлері

• Гесс заңын біледі;
• Гесс заңы салдарын біледі;
• Гесс заңын қолданудың әдістерін біледі;
• Гесс заңының тұжырымдамасын біледі;
• Реакция энтальпиясының өзгерісін есептеуде Гесс заңын дұрыс қолданады;
• Реакцияның энергетикалық айналымдарды көрсететін циклдерді дұрыс көрсетеді;
• Энтальпияның өлшем бірлігін біледі;

Тілдік мақсаттар

Пән бойынша оқыту мақсаты:

Оқушылар орындай алуы керек:

Гесс заңының физикалық мәнін түсіндіріңіз және оны химиялық реакциялардың энтальпия өзгерісін есептеу үшін қолдана алу.

Тілдік мақсат:

Оқушылар орындай алуы керек:

Химиялық реакциялар үшін энтальпия өзгерісін қалай есептеу керек екенін түсіндіру.

Пәнге тән лексика мен терминология:

Гесс заңы; энергетикалық цикл; стандартты энтальпия өзгерісі, реакция энтальпиясының өзгеруі, өнімдердің/реагенттердің стандартты энтальпиясының қосындысы; байланыс энергиясы, үзілген/пайда болған байланыстар саны; орташа байланыс энтальпиясы

Диалог пен жазу үшін пайдалы сөздер мен тіркестер:

Берілген реакцияның энтальпиясы……….. қосындысына /айырмасына тең....... реакциялар энтальпиясы және .................. реакциялар энтальпиясы

Реакцияның энтальпиясын есептеу үшін…………қолданылады

Құндылықтарды дарыту

• Ынтымақтастық
• Өмір бойы оқу
• Көшбасшылық

Пәнаралық байланыстар

Физика: жылу, ішкі энергия;

Математика: әртүрлі таңбалы сандарды қосу, алу амалдары;

АКТ қолдану дағдылары

• bilimland.kz сайтымен жұмыстану;
• слайд-презентация қолдану;
• видеоресурстарды қолдану;

Бастапқы білім

8.2С Химиялық реакциядағы энергиямен танысу

8.3В Химиялық байланыс түрлері

9.1С Химиялық реакция жылдамдығы

Сабақ барысы

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Ұйымдастыру бөлімі.

• Cынып оқушыларымен амандасу.
• Сынып оқушыларын түгелдеу.
• Сынып оқушыларының сабаққа дайындығын тексеру.
• Сабақтың тақырыбын жазу.
• Оқушыларды сабақтың оқу мақсатымен таныстыру.

Тапсырма атауы: Жаңа ұғымдармен, терминдермен танысу.

Тапсырма түрі: сыныппен жұмыс.

Тапсырма мақсаты: жаңа сөздермен танысу.

Тапсырма сипаты:

• Оқушыларға bilimland.kz курсы бойынша видео (1:45 минут) көрсетіледі.
• Оқушыларға жұмыс дәптерлеріне видеода берілген, аталған сабақтың тақырыбына қатысты ұғымдар немесе терминдерді жазу тапсырмасы беріледі;

Мұғалімнің іс-әрекеті:

• Оқушыларға тапсырма мазмұнын түсіндіреді.
• Оқушыларға интерактивті тақта арқылы видео көрсетеді.
• Видео аяқталған соң оқушылармен жаңа ұғымдар мен терминдер бойынша кері байланыс жүргізеді.

Оқушының іс-әрекеті:

• Интерактивті тақта арқылы видео көреді.
• Видеода берілген, аталған сабақтың тақырыбына қатысты ұғымдар мен терминдерді жұмыс дәптерлеріне жазып алады.

Жаңа ұғымдар немесе терминдер:

• Энтальпия өзгерісі
• Гесс заңы
• ∆Н
• Энергия
• Энергияның сақталу заңы
• Күй функциясы

Кері байланыс.

Сілтеме 1.

https://bilimland.kz/kk/courses/chemistry-kk/zhalpy-ximiya/ximiyalyq-reakcziyalardyng-zhuruining-negizgi-zangdylyqtary/ximiyalyq-termodinamika/lesson/standartty-ehntalpiya-ozgerisi-gess-zangy

Тапсырма атауы: мағынаны тану.

Тапсырма түрі: топтық жұмыс.

Тапсырма мақсаты: Гесс заңымен және оның негізінде энергетикалық циклдермен танысу;

Тапсырма сипаты:

Оқушылар бірнеше топта жұмыстанады.

Сынып оқушыларына талқылауға қойылатын сұрақ: Гесс заңы қалай тұжырымдалады?

• Гесс заңы анықтамасын оқу.
• Гесс заңы анықтамасын жұмыс дәптерге жазу.
• Формуласымен танысу.
• Герман Генри Гесс туралы мәліметпен танысу.
• Гесс заңының бірнеше салдарымен танысады.
• Бірнеше әдістермен: «Энергетикалық цикл әдісі», Алгебралық әдіс, Энтальпия әдісі (=Энергетикалық циклдер = Гесс циклі) танысады.
• Берілген әдістер бойынша зерттеу жүргізеді.

Мұғалімнің іс-әрекеті:

• Мұғалім оқушыларға Гесс заңын өз бетімен түсіну үшін қажетті ақпарат көздерімен, ресурстармен қамтамасыз етеді.
• Топ мүшелерінің тапсырмаларды орындау бағытын қадағалайды, оқушыларға формативті бағалау береді.

Оқушының іс-әрекеті:

• Гесс заңымен танысады, анықтама, қажетті мәліметтерді дәптерге жазады.
• Топ мүшелерімен талқылау, талдау жүргізеді.
• Жаңа ақпарат, мәліметтермен бөліседі.

Бағалау түрі: өзін-өзі бағалау.

Бағалау критерийлері:

• Гесс заңын біледі;
• Гесс заңы салдарын біледі;
• Гесс заңын қолданудың әдістерін біледі;

Дескрипторлар:

• Гесс заңының анықтамасын тұжырымдайды;
• Гесс заңының бірінші, екінші және үшінші салдарын тұжырымдай алады;
• Гесс заңын қолданып, энергетикалық диаграмма салады;

Тапсырма атауы: Гесс заңы және оның салдарын қолдану.

Тапсырма түрі: жұппен жұмыс.

Тапсырма мақсаты:

• Реакцияда ішкі энергияның айналуын есептеу үшін Гесс заңын қолданады;
• Гесс заңының салдарын және ішкі энергияның айналуын есептеуде осы заңды қалай қолданғанын түсіндіреді;

Тапсырма сипаты:

Гесс заңы және оның салдарын қолдану арқылы №1, №2 және №3 мысалдарды қолдана отырып, алгебралық әдіс арқылы энергетикалық циклді салудың алгоритмін ұсынады.

Мұғалімнің іс-әрекеті:

• Мұғалім оқушылармен берілген мысалдарды талдау бойынша есептеу жүргізуге үйретеді.
• Мұғалім оқушылардың өз бетімен есеп шығаруын қалыптастырады.
• Оқушылардың №1, №2, №3 мысалдар арқылы берілген есептерді талдауын жүргізеді.

Оқушының іс-әрекеті:

• Оқушылар мұғалімнің көмегімен, берілген ақпараттарды қолдана отырып, берілген №1, №2, №3 мысалдағы есептерді сынып оқушыларымен біріге отырып, талқылау, талдау арқылы орындайды.

Тапсырма атауы: Есептер шығару.

Тапсырма түрі: жеке жұмыс.

Тапсырма мақсаты: Гесс заңы және оның салдарын қолдану арқылы есептер шығару.

Тапсырма сипаты:

Оқушылар берілген жұмыс парағы бойынша келесі тапсырмаларды орындайды:

• Гесс заңының тұжырымдамасын жазады;
• Пентанның түзілу стандартты энтальпиясы берілген теңдеумен 5C(s) + 6H₂(g) →C5H_12(l) сипаттайды;
• NH₃(г) + HCl(г) → NH₄Cl (қ)

Берілген реакция үшін Гесс циклін салады;

• Заттардың түзілу энтальпияларының мәндерін қолданып, жоғарыда берілген реакцияның

энтальпиясының өзгеруін есептейді;

Мұғалімнің іс-әрекеті:

• Мұғалім оқушыларға жеке жұмыстануға жұмыс парағын үлестіріп береді.
• Мұғалім оқушылардың өз бетімен есеп шығаруын қадағалайды.
• Оқушылардың жұмыстарын бақылайды.
• Жазба жұмыстарын тексереді.

Оқушының іс-әрекеті:

• Оқушылар жұмыс парағында берілген тапсырмаларды жұмыс дәптеріне орындайды.
• Берілген №1, №2, №3 мысалдағы есептерді өз бетімен орындайды.

Бағалау түрі: бірін-бірі бағалау, мұғалімнің бағалауы.

Бағалау критерийлері:

• Гесс заңының тұжырымдамасын біледі;
• Реакция энтальпиясының өзгерісін есептеуде Гесс заңын дұрыс қолданады;
• Реакцияның энергетикалық айналымдарды көрсететін циклдерді дұрыс көрсетеді;
• Энтальпияның өлшем бірлігін біледі;

Дескрипторлар:

Оқушылар дескрипторларды өздері есептердің орындалуы реттілігі бойынша құрастырады.

Видео, оқулық, сілтеме. Әдістемелік құралдар.

СІЛТЕМЕ 1.

https://bilimland.kz/kk/courses/chemistry-kk/zhalpy-ximiya/ximiyalyq-reakcziyalardyng-zhuruining-negizgi-zangdylyqtary/ximiyalyq-termodinamika/lesson/standartty-ehntalpiya-ozgerisi-gess-zangy

Дидактикалық материалдар.

АҚПАРАТ ПАРАҒЫ.

Видео, оқулық, сілтеме. Әдістемелік құралдар.

mp4. Гесс заңы_Алгебралық әдіс_Метаның жану энтальпиясы

mp4. Гесс заңы_Энергетикалық цикл әдісі_Метаның жану энтальпиясы

Дидактикалық материалдар.

ТАЛДАУ ЖҰМЫСЫ.

Дидактикалық материалдар.

ЖҰМЫС ПАРАҒЫ.

Есептердің жауаптары берілген сілтеме:

http://www.chemguide.co.uk/physical/questions/a-energeticshess.pdf

https://teachercavalcade.files.wordpress.com/2015/03/hesss-law-worksheet-pdf-format.pdf

Қорытынды.

• Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы қандай?
• Қандай түсініктер мен кілтті сөздер тақырыптың мазмұнын ашады?
• Гесс заңының тұжырымдамасы қандай?
• Есептер шығару мен энтальпия циклін салу кезінде қандай маңызды нәрселерге назар аудару керек?

Үйге тапсырма беру.

Рефлексия.

Дидактикалық материалдар.

ҮЙГЕ ТАПСЫРМА.

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Саралау іріктелген тапсырмалар, нақты бір оқушыдан күтілетін нәтижелер, оқушыға дербес қолдау көрсету, оқу материалдары мен ресурстарын оқушылардың жеке қабілеттерін есепке ала отырып іріктеу (Гарднердің жиындық зият теориясы) түрінде болуы мүмкін.

Саралау уақытты ұтымды пайдалануды есепке ала отырып, сабақтың кез-келген кезеңінде қолданыла алады

Бұл бөлімде оқушылардың сабақ барысында үйренгенін бағалау үшін қолданатын әдіс-тәсілдеріңізді жазасыз

Денсаулық сақтау технологиялары.

Сергіту сәттері мен белсенді іс-әрекет түрлері.

Осы сабақта қолданылатын Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?