Ғылымды, технологияны дамуының және әлемнің химиялық көрінісін түсіну үшін периодтық заңның маңызы. Химия, 10 сынып, сабақ жоспары.

Бөлім:

10.1D Периодтылық

Мектеп: НЗМ Тараз

Күні:

Мұғалім:

Сабақ тақырыбы

Ғылымды, технологияны дамуының және әлемнің химиялық көрінісін түсіну үшін периодтық заңның маңызы.

Оқыту мақсаты

10.2.1.5 Периодтық жүйеде химиялық элементтердің және қосылыстарының қасиеттерін болжау

10.2.1.6 Периодтық заңның ашылуымен байланысты ғылым дамуының негізгі бағыттарын белгілейді

 Сабақ мақсаттары

Оқушылар

• Химиялық элементтердің және олардың қосылыстарының қасиеттеріне сәйкес периодтық кестеде орналасуын болжау
• периодтық заңның ашылуымен байланысты ғылым дамуының негізгі бағыттарын атайды
• әлем үшін периодтық кестенің дамуының маңыздылығын және үлесін түсіндіру

 Тілдік

 мақсаттар

Оқушылар

• периодтық кестеде химиялық элементтердің және олардың қосылыстарының әртүрлі қасиеттерін жазбаша немесе ауызша түрінде түсіндіріңіз

Терминология:

периодтық кесте, периодтық заң, периодтылық, жол, баған, кезең, топ

Бұл пішіннің артықшылығы / кемшілігі.

Маған бұл нұсқаны ұнайды, себебі ...

Бұны қолдану оңай, себебі ...

Бағалау критерийлері

Оқушылар дұрыс орындайды:

• периодтық кестеде химиялық элементтердің және олардың қосылыстарының қасиеттеріне сәйкес орналасуын болжау
• периодтық кестенің дамуына үлесін қосқан ғалымдарды атайды

Бастапқы білім

10.1 (A) Атомдық құрылым

7.3 Химиялық элементтердің периодтық кестесі

9.1с химиялық элементтердің периодтық жүйесі

Сабақ барысы

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Сәлемдесу. Сыныпта жағымды атмосфера орнату

Нәтижелі жұмысқа бағдар

Сабақ тақырыбын таныстыру

Оқыту және сабақ мақсаттарымен таныстыру

ҚАЙТАЛАУ: «СӨЛЕМДІ АЯҚТАҢЫЗ»

• Алдыңғы сабақтағы мәтіндегі сөйлеммен жаңа сабқты бастаңыз

Қышқыл – негіздік қасиеттердің период бойынша қосылыстардың өзгеруі____________

Қышқыл – негіздік қасиеттердің топ бойынша қосылыстардың өзгеруі_________________

• Оқушы тақтаға шығып өзінің жауаптарын басқалармен бөлісуін сұраңыз
• Жіктелудің маңыздылығы туралы талқылаңыз
• Оқушылар периодтық кесте элементтердің жіктеудің бір түрі екендігі ретінде қарастыруы мүмкін және көптеген қасиеттері бар екендігін периодтық кесте арқылы анықтауы мүмкін.
• Периодтық кесте туралы жеке ойларын ортада талқылау
• Сабақтың келесі бөліміне өтіңіз

ОЙ ШАҚЫРУ: БЕЙНЕ ЖАЗБА ГАРРИ ПОТТЕР

• Белгілі кітаптарда жазылған және Голливуд жұлдызы периодтық кестедегі элементтердің барлығын жатқа білетіндігі туралы айтып, оқушылардың қызығушылығын арттырыңыз.
• Периодтық кестедегі барлық элементтерді жатқа білетін атақты жұлдыздарды анықтасын
• Бейне жазбаны қосыңыз
• Оқушылардан сұраңыз: сіздердің қолдарыңыздан келеді ме?
• Сұрақ қойыңыз:

Периодтық кестедегі элементтердің маңыздылығы қандай?

Ғалымдар мұндай келісімге қалай келген?

• Периодтық кестенің дамуы жайлы әңгіме жүргізіңіз
• Сабақтың келесі бөлігіне өтіңіз.

Презентация

Презентация

https://www.youtube.com/watch?v=v1TfPDlA1xE

ТАПСЫРМА 1: ПЕРИОДТЫҚ КЕСТЕНІҢ ДАМУЫ ТУРАЛЫ ТҮСІНУ ҮШІН ОҚУ

• Сыныпқа айтыңыз: оқылымдағы мәліметтер бойынша түсініктерін периодтық кестенің құру кезіндерінде қолданады.
• Оқушылар кестені 5 минут қарастырады
• 5 минуттан кейін оқушылар келесі сұраққа жауап береді:

Периодтық кестенің құрылуы. Периодтық кестеде әрбір химиктің үлестері туралы хат жазыңыз. Әрбір әріп бір рет қана қолданылады.

1. Дмитрий Менделеев

А. элементтер атом санымен реттелген

2. Г. Moзли

B. элементтер үш топқа топтастырылған

3. И.В. Деберейнер

C. ашылмаған үш элементтердің бар екендігін және олардың қасиеттерін болжады

4. Джон А. Ньюлендс

Д. сегіз элементтен кейін қасиеттері қайталайтын қатарларды октавалар деп атады

• Оқушылардың жауаптарын тексеру
• Сабақтың келесі бөлігіне өтіңіз.

ТАПСЫРМА 2: ПЕРИОДТЫҚ КЕСТЕНІҢ ДАМУЫ ТУРАЛЫ СЫНЫППЕН ТАЛҚЫЛАУ

• Тұжырымдарды және идеяларды қолдана отырып, ғалымдардың периодтық кестенің дамуына қосқан әртүрлі үлесі туралы түсіндіріңіз
• Заманауи периодтық кестені қолдана отырып, әртүрлі ғалымдардың жұмыстарынан мысал келтіріңіз
• Түсіну үшін сұрақтар қойыңыз.
• Доберейнер, Ньюлендс, Менделеев және Мозли заманауи периодтық кестені құруға қалай көмек берген?
• Периодтық кестені не үшін Ньюлендстің атымен емес Менделеевтің атымен атаған?
• Заң қалай ашылды? Бұл заң қандай негізге бағытталған? Бұл заңның ашулуыңа қандай себептер болды?
• Периодтық заңның құрылуына кім жауапты болған?
• Оқушылардың жауаптарын талқылаңыз
• Сабақтың келесі бөлігіне өтіңіз.

ТАПСЫРМА 3. ТОПТЫҚ ЖҰМЫС: ПЕРИОДТЫҚ КЕСТЕ ТУРАЛЫ МӘЛІМЕТТЕРДІ ОҚУ

• Жұмысты сауалнамамен бастаңыз: Ғалымдар өздерінің элементтер жинақтарын қалай ұйымдастырды? Осы элементтердің әр қайсысын қалай елестеткен?
• Периодтық кестедегі элементтер қасиеттерін өзгеруі бойынша орналасуы туралы оқушыларға айтыңыз
• Осы форманы ойын түрінде өзінің әріптесімен жұмыс жасауын ұсыныңыз (dyad әрекеті)
• Периодтық кестеге мәліметтерді толтырыңыз
• Оқылымнан кейін тапсырма ұсыныңыз, ойынның нұсқаулықтарын беріңіз.

• Ойынды бірінші аяқтаған топ жүлдеге ие болады.
• Тапсырмасыны толықтырып, қарап шығу
• Сабақтың келесі бөлігіне өтіңіз.

ТАПСЫРМА 4 : ТАЛҚЫЛАУ ЖӘНЕ ЖЕКЕ ЖҰМЫС

• Периодтық кестедегі әртүрлі элементтердің орналасуын сыныппен талқылаңыз
• Период бойынша және топ бойынша элементтердің орналасуының айырмашылығымен ұқсастықтарын белгілеңіз
• Заманауи периодтық кесте қолдана отырып периодтық заңды түсіндіріңіз
• Оқушылар әртүрлі механизмді түсіну үшін мысал келтіріңіз
• Талқылаудан кейін бірнеше жауаптары бар 5 сұрақтан тұратын тапсырма беріңіз
• Мысалы :
• периодтық кестедегі VII топтағы элементі астат

астаттың химиялық қасиеті қай элементпен сәйкес

A. Алюминий B. Көміртек C. Йод D. Күкірт

• оқушылар тапсырманы орындауына 5 минут беріңіз
• оқушылардың жұмысын тексеріңіз
• түсінікті болу үшін сұрақтар қойыңыз
• оқушылардың әрекеттерін (жауаптарын) талқылаңыз
• синтездеу әрекеттіне көшіңіз

Презентация

Жұмыс парағы

Презентация

Презентация

Жұмыс парағы

Презентация

Жұмыс парағы

СИНТЕЗ 5: ПЕРИОДТЫҚ КЕСТЕНІ ДАМЫТУДЫҢ МАҢЫЗДЫЛЫҒЫ

• Оқушылар үш сөйлем құрастырып жазу қажет, себебі төмендегі сұрақтарға жауап берулері керек:
• Менделеев өзінің периодтық кестесін жасаған уақыттан бастап Мозли 1913 жылы заманауи мерзімді кестені әзірлегенге дейін 45 жыл үзіліс болған. Осы уақыт ішінде ғалымдар ешқашан жаңа білімді іздеуге тоқтаған жоқ және элементтерін өздерінің тиісті тәртіптерімен реттеуге бел байлады.
• Периодтық кестенің дамуы қалай ғылым дамуына ықпал етеді?
• Сұрақтарға оқушылар жауап беруі үшін үш минут беріңіз.
• Жауаптарымен бөлісу үшін бірнеше оқушыларды тақтаға шақырыңыз.
• оқушылар жауаптарын талдаңыз

Оқу мақсаттарына оралыңыз. Сабақты аяқтаңыз.

Қосымша мәлімет

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Үлгермеуші оқушыларға тапсырма орындау үшін қосымша кестелер, графикалық ақпараттар

Тақырыпты жақсы меңгерген оқушылар интернет ресурстарын қолданып тақырып бойынша қосымша ақпараттар алады

Оқушылар ТОҚ қолданып интернет ресурстарына сүйенеді

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?