Кремний және оның қосылыстары. № 9 көрсетілім  "Алмаз, кремний, кремний диоксиді мен кремний карбидінің кристалдық торының модельдері". Химия, 9 сынып, сабақ жоспары

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 9.4.А.

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 9

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

Кремний және оның қосылыстары. № 9 көрсетілім  "Алмаз, кремний, кремний диоксиді мен кремний карбидінің кристалдық торының модельдері" 

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

9.2.1.24 кремнийдің қолданылу аймағын және оның жартылай өткізгіш ретінде қолданылуын түсіндіру;9.1.4.8 кремний, оның диоксиді мен карбидіндегі химиялық байланыс түрін және кристалдық тор түрін сипаттау;9.2.1.25 кремний мен оның қосылыстарының негізгі химиялық қасиеттерін сипаттау және реакция теңдеулерін құрастыру

 Сабақ мақсаттары

-кремний, кремний оксиді және кремний карбидінің құрылыстары мен негізгі қасиеттерін білу;

-кремнийдің қолданылу аймағын және оның жартылай өткізгіш ретінде қолданылуын түсіну.

- кремний мен оның қосылыстарының негізгі химиялық қасиеттерін сипаттау

- кремнийдің бүгінгі өмірде алатын орнын бағалау

 Бағалау критерийлері

Барлық оқушылар:

Кремнийдің маңызды қосылыстарымен танысады және олар туралы оқу мақсатына сай ақпараттар біледі.

Көптеген оқушылар:

Кремнийдің оксиді және карбиді туралы жан-жақты ақпараттарға ие болады және оларды салыстырмалы түрде талдай алады.

Кейбір оқушылар:

Оқу мақсатын толыққанды түсінеді және өздерінің түсінгендерін өзге құрбыларына түсіндіріп бере алады.

 Тілдік мақсаттар

Оқушылар орындай алады:

Кремний мен көміртегі арасындағы ұқсастықтар мен айырмашылықтарды ұғыну, сұрақтарға жауап беру және дәлелдеуді жазу.

Silicon dioxide-кремний диоксиді

Carbon atoms-көміртек атомы

Кремний, көміртегі қоспасының электронды құрылымы, құрылысы, ковалентті.

Көміртегі Х ие/ түзбейді /болып табылады және кремнийге ие/түзеуді/болып табылады.

Кремний Y ие/ түзбейді /болып табылады, бірақ көміртегі ие емес/түземейді/болып табылмайды.

Көміртегі байланыстарды түзеді (саны, түрі)

Х – Z ретінде бірдей Y ие/ие емес

Құндылықтарды дарыту

Сабақ барысында мектеп құндылықтары жүйелі түрде енгізіліп барылады. Ол сабақтың ажырамас бөлігі болып саналады. Мысалы:

Ашықтық;

Ынтымақтастық;

Өмір бойы білім алу;

Қазақстандық патриотизм

Пәнаралық байланыстар

Бұл сабақта кремнийдің және оның қосылыстарының қасиеттерін сипаттап салыстыруда математика және физика пәндерімен тығыз байланыс болады. себебі, қасиеттерін қарастырғанда ең алдымен физикалық қасиеттері қарастырылатын болса, сол физикалық қасиеттерінде олардың балқу, қайнау және қату температуралары қарастырылады.

АКТ қолдану дағдылары

Интербелсенді тақта арқылы оқушыларға Twig.bilim.kz

бейнесюжеттер және презентациялар арқылы деректер, тапсырмалар көрсетіледі.

Бастапқы білім

Көміртегінің химиялық құрамын қамтитын барлық бөлімдер

Атомды және электронды құрылымды қамтитын барлық бөлімдер

Сабақ барысы

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Оқушылармен сәлемдесу. Ынтымақтастық орта қалыптсты

Activity 1

Өткен тақырыпқа шолу:«ТИ» әдісі (true or false)

(Осы тапсырма арқылы оқушыларды АВС деңгейлерге бөлу.)1. Кремний периодтық жүйеде ІІІ период, ІV топтың қосымша топшасында орналасқан. 2. Кремнийдің сыртқы энергетикалық деңгейінде 3 электрон бар.

3. Жер қыртысында мөлшері бойынша оттектен кейін екінші орында. 4. Табиғатта кремний тек қосылыс түрінде кездеседі.

5. Кремнийдің 3 аллотропиялық түрөзгерісі бар.

6. Кремний металдармен әрекеттескенде тотықсыздандырғыш болады.

7. Кремний қышқылының тұздары – силикаттар.

8. Кәдімді жағдайда кремний белсенді элемент.

9. Таза кремний - шала өткізгіш.

10. Мүмкін болатын тотығу дәрежелері 0,+4.

А деңгей –6-ға дейін

В деңгей – 6-8 ұпай

С деңгей – 8-ден жоғары

Жаңа сабақты болжау.

Activity 2

Оқушыларға оқу мақсаты таныстырылғаннан соң оқушылармен сол оқу мақсатына бағалау критерийі бірлесе құрылып алынады.

Бағалау критерийлері:

• кремнийдің маңызды қосылыстарын біледі және оларға сипаттама береді;
• кремний мен оның қосылыстарының негізгі химиялық қасиеттерін сипаттап, реакция теңдеулерін құрастырады;
• кремнийдің қолданылу аймағын және оның жартылай өткізгіш ретінде қолданылуын түсіндіреді.

(W) Бейнесюжет Twig.bilim.kz

Activity 3

«Күн батареясы» туралы бейне-фильмді көріп, сұрақтарға жауап беріңіздер.

• Жарықты электр тоғына түрлендіретін құрал қалай аталады?
• Оның басқаша атауы қалай?
• Күн батареясының тиімділігі туралы не айтасыңдар?
• Электр өткізгіштігі өткізгіш пен оқшаулағыш арасында болатын материал қалай аталады ?
• Не себептен жартылай өткізгіштер заманауи электрониканың негізі болып саналады ?

Activity 4

№ 9 көрсетілім  "Алмаз, кремний, кремний диоксиді мен кремний карбидінің кристалдық торының модельдері"

Оқушыларға модельдер таратылады. Оқушылар олармен танысады.

«Аквариум» әдісі

Activity 5

(G) Әр топқа мәтіндер таратылады.

1-топ (А деңгей): «Кремний диоксидіндегі химиялық байланыс түрі және кристалдық тор типі»

Дескриптор:

*Кремний диоксидіндегі химиялық байланыс түрі мен кристалдық тор типін көміртек атомымен байланыстыра отырып анықтайды, талқылайды.

2-топ (В деңгей): «Кремний карбидіндегі химиялық байланыс түрі және кристалдық тор типі»

Дескриптор:

*Кремний карбиді туралы қысқаша сипаттама береді.

3-топ (С деңгей): «Кремний мен оның қосылыстарының негізгі химиялық қасиеттері»

Дескриптор:

*Кремний мен оның қосылыстарының негізгі химиялық қасиеттерін реакция теңдеулерін құрастыра отырып талқылайды.

Activity 6

А деңгей:

1.Суретті зерделеп, кремнийдің қолдану саласын анықтаңыз. Бөлшектерде болып жатқан өзгерістерге сипаттама беріңіз.

Дескриптор:

• Суретке мұқият қарай отырып кремнийдің қолдану аясын болжайды;
• Көк түсті бөлшектерде болып жатқан өзгеріске сипаттама береді.

В деңгей:

Дескриптор:

• Проблемалық сұрақтың шығу сеьептерін және оны шешу жолдарын ұсынады.
• Қорытынды шағрады.

С деңгей:

Кремний натрий гидроксидімен әрекеттескенде (қ.ж) 3,36 л сутек газы бөлінген болса, құрамында 10 % қоспасы бар қанша кремний реакцияға түседі?

Дескриптор:

• Реакцияға түскен кремний массасын есептейді.

Activity 7

Қалыптастырушы бағалау тапсырмалары (Қосымша )

• Дескриптор:
• Кремний мен алмаздың молекулалық құрылымын және байланыс түрін дұрыс анықтайды.
• Кремний мен алмаздағы көміртегінің химиялық байланыстарының және құрылымының ұқсастығы жайында қорытынды шығарады;
• Реакция теңдеулерін аяқтап, теңестіреді.
• Кремний қышқылының массасын және мөлшерін есептейді.
• Кремнийдің неше байланыс түзетінін анықтап,

себебін түсіндіреді.

Activity 8

Бекіту:

«Кіші дөңгелек үстел» стратегиясы.

Топ ішінде «Кремнийдің бүгінгі өмірде алатын орны» тақырыбына әр оқушы дәптеріне бір сөйлем жазады. Дәптерлерін бір біріне беріп, жазылған сөйлемнің мағынасына сәйкес сөйлемдермен толтырады.

Рефлексия «Бағдаршам түстері»

Қызыл-түсіндім

Сары- жартылай мағлұмат түсіндім

Жасыл-толық мағлұмат түсіндім

Үй тапсырмасы «Кремний жартылай өткізгіштері негізіндегі қондырғылар» тақырыбы бойынша брошюра дайындау қажет.

Бағалау критерийі:

• Зерттеу пәніне, терминологияға, заманауи тенденцияларды және осы аймақта ахуалдарды түсінуі мәтінде көрсетілу қажет.
• Келтірілетін материалдың (қолданылатын ресурстардың тізімі) әртүрлілігі және ой-өрісі кең.
• Стильдік шешім, ресімдеудің көркемділігі және құрылымдық ұйымдастырылуы ғылыми брошюраның жанрына сәйкес болуы қажет.
• Брошюраны ауызша ұсыну кезінде зерттеу пәніне ие болуы және жақсы шешендік дағдылар көрсетілуі қажет.

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы