Минералды тыңайтқыштар. № 8 көрсетілім «Минералды тыңайтқыштар. Химия, 9 сынып, сабақ жоспары.

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 17 (VII),

16 (VI), 15 (VI), 14 (IV)-топ элементтері және

 олардың қосылыстары 

Күні: Мұғалімнің аты-жөні:

Класс: 9 Оқушы саны:

Сабақтың тақырыбы

Минералды тыңайтқыштар.

№ 8 көрсетілім «Минералды тыңайтқыштар»

Бастапқы білім

7.4А Атом құрылысы

7.2В Қарапайым химиялық реакциялар

9.1С Химиялық реакциялардың жүру заңдыдықтары

Оқыту мақсаттары

9.4.2.3 -минералды тыңайтқыштардың жіктелуін және олардың құрамына кіретін қоректік элементтерді атау

9.4.2.4 -азот және фосфор тыңайтқыштарының қоршаған ортаға әсерін зерделеу

 Сабақтың мақсаттары

-минералды тыңайтқыштардың жіктелуін және олардың құрамына кіретін қоректік элементтерді атау

-азот және фосфор тыңайтқыштарының қоршаған ортаға әсерін зерделеу

Бағалау критерийлері

*айналымды іске асырады;

*суперфосфат және қос суперфосфат формулаларын жазады;

* сары түсті күміс фосфатының түзілуі -фосфат ионға сапалық реакция болып табылатынын біледі.

 Тілдік мақсаттар

Пәнге тән лексика мен терминология:

fertilizer – тыңайтқыш

nitrogen and phosphorus fertilizers - азот және фосфор тыңайтқыштары

qualitative reaction - сапалық реакция

 Құндылықтарды

 дарыту

Құндылықтарды дарыту қоршаған ортаны қорғауға оқушының көзқарасы арқылы/көмегімен жүзеге асады

 Пәнаралық байланыстар

 Дифференциация

Барлығы үшін: Сіріңке шаққанда 1,86г фосфор қанша бертолле тұзымен әрекеттеседі?

Кейбірі үшін: .Массасы 5т фосфориттен құрамында 15% қоспасы бар 85% -дық шығыммен қанша фосфор ангидридін алуға болады? Реакция теңдеулерін жазыңдар.

 АКТ қолдану дағдылары

Презентация, бейнетаспалар, суреттер көрсетіледі.

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Практикалық жұмыс барысында қауіпсіздік техникасы ережелерін қайталайды

Сабақтың барысы

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

1.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру;

2.Класа ынтымақтастық орта қалыптастыру.

Өткен сабаққа шолу:

Химиялық диктант.

1.Фосфордың аллотропиялық түр өзгерістері --------

2.------ фосфор улы, ------ фосфор улы емес.

3. Фосфор ------------------ элемент.

4.Фосфордың сутекпен қосылысы ------------- деп аталады.

5.Фосфор қышқылының тұздары --------------- деп аталады.

6.Фосфор ---------------------------------------------- қолданылады.

Сабақ тақырыбы: Табиғаттағы фосфор қосылыстары. Азот және фосфор тыңайтқыштары

«Нитраттар және фосфаттарды анықтау»

Сабақ мақсаты:

10.2.1.8 фосфордың қоршаған ортада кездесетін қосылыстарын білу және олардың пайда болуын түсіну;

10.4.1.1 нитрат- және фосфат- иондарына сапалық реакцияларды білу;

«Түртіп алу» стратегиясы.

(Оқулықпен жұмыс)

Фосфор қосылыстарын,олардың қолданылуын оқи отырып, керек тұстарын қарандашпен кітап бетіне түртіп алып отырады. Сыныпта талқылау.

Презентация бойынша мұғалім түсіндіруі:

Шығу тегіне қарай органикалық және бейорганикалық тыңайтқыштар деп, ал агрегаттық күйіне қарай тыңайтқыштар қатты (селитра, фосфор тұздары) және сұйық (аммиак суы) болып бөлінеді.

Практикалық жұмыс№ 2

«Нитраттар және фосфаттарды анықтау»

https://www.youtube.com/watch?v=A_RYQQxhMxk&vl=ru

Качественные реакции на нитрат-ион:

взаимодействие нитрата с медью и серной кислотой

(D) нитраттар ерітіндіде тотықтырғыш қабілет көрсетпейді. Бірақ қышқыл ерітіндіде мысалы мысты (күкірт қышқылы қатысында) тотықтырады.

NaNO₃ + H₂SO₄ + Cu =?

(D) Күміс иондары мен фосфат-ион сары түсті ерімейтін күміс фосфатын түзеді. Сары түсті күміс фосфатының түзілуі -фосфат ионға сапалық реакция болып табылады.

Активити1:

Келесі айналымды іске асырыңыз:

кальций фосфаты ˃ кальций хлориді

Реакция теңдеуін қысқартылған иондық түрінде құрыңыз.

Активити 2:

1.Суперфосфат және қос суперфосфат формулаларын жазыңыздар.

2.Суперфосфат және күміс нитраты арасындағы реакцияның молекулалық теңдеуін жазыңыздар.

Активити 3:

• 62г фосфориттен неше грамм фосфор алуға болады? Бұл реакцияда неше грамм көмір тотығады?
• Берілген заттардағы фосфордың массалық үлестерін есептеңдер:а) фосфориттегі Са₃ (РО₄)₂ә) жай суперфосфоаттағы Са₃ (РО₄)₂х СаSО₄

Рефлексия

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба?

Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме? Жеткізбесе, неліктен?

Дифференциация дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар

болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Бұл сабақтан мен келесі сабағыма әсер ететін, сынып туралы немесе оқушылар жайында нені білдім?