Азот қышқылы. № 13 зертханалық тәжірибе "Азот қышқылының басқа қышқылдармен ортақ қасиеттері". Химия, 9 сынып, қосымша материал 3.

Теориялық сипаттама;

Азот қышқылының химиялық қасиеттері

Азот қышқылы- күшті қышқыл. Судағы ерітіндісінде толық диссоцияланады.

HNO₃ = H⁺ + NO₃^-

Барлық қышқылдар сияқты азот қышқылы да:

а) металл оксидтермен:

MgO+2HNO₃= Mg(NO₃)₂ + H₂O

ә) негіздермен:

Mg(OH)₂ + 2HNO₃ = Mg(NO₃)₂ + 2H₂O

б) әлсіз қышқылдардың тұздарымен әрекеттеседі:

Na₂CO₃ + 2HNO₃ = 2NaNO₃ + CO₂ + H₂O

Азот қышқылы – күшті тотықтырғыш. Ол алтын Au мен платинаданPt басқа барлық металдармен әрекеттеседі. Молекуласын тотықтырғыш рөлін NO₃^-ионы атқаратындықтан сутек бөлінбейді. Реакция нәтижесінде тұз және сумен қатар азот қышқылының тотықсыздану өнімдері түзіледі. /электронды оқулықпен жұмыс /

Cu+ 4HNO₃ = Cu(NO₃)₂ + 2NO₂ +2H₂O

N⁺⁵ +1e = N⁺⁴ /2

Cu⁰ -2e = Cu⁺² / 1

Концентрлі азот қышқыл өте күшті тотықтырғыш, ал органикалық заттар (скипидар, ағаш ұнтағы, т.б.) күшті тотықтырғыш заттар болғандықтан , олар азот қышқылымен әрекеттескенде реакцияның тез жүретіндігі сондай, органикалық заттар от алып жанады. Азот қышқылы сондай-ақ тері, жүн, жібек маталарды бүлдіреді. Сондықтан азот қышқылымен жұмыс істегенде өте сақ болу керек.