Азот. №11 зертханалық тәжірибе «Азот молекуласының моделі ». Химия, 9 сынып, презентация, 1 сабақ.

Жұмбақ:

Бұл элементті алғаш рет ағылшын химигі Д.Резерфорд сипаттап, 1772 жылы, осы элементтің ресми ашылған жылы болып есептеледі. Бос күйінде бұл элемент екі атомнан тұратын жай зат түзеді. Ауаның құрамында оның 78,1% кездеседі. Байланысқан күйінде бұл элемент бейорганикалық тұздар, (селитралар) және нәруыздар шірігенде пайда болатын өнім аммиак түрінде кездеседі.

Бұл қай элемент?

АЗОТ

Оқу мақсаты:

Азоттың қасиеттерін және табиғаттағы азот айналымын түсіндіру

Әңгіме-сұхбат

таңбасы...

молекулалық формуласы...

периоды және тобы...

реттік нөмірі...

салыстырмалы атомдық массасы...

протон, нейтрон және электрон сандары...

салыстырмалы молекулалық массасы...

электрондық формуласы...

тотығу дәрежелері...

физикалық қасиеті...

химиялық қасиеті...

№11 зертханалық тәжірибе «Азот молекуласының моделі »

Жеке тапсырма: Нүктелер және айқыштар арқылы азот молекуласының сыртқы қабаттағы электрондарды тауып, азот молекуласының электронды құрылымын.

Өзін-өзі тексеру

Құрылысы - қасиеті

атомның сыртқы электрондық конфигурациясы

2s22р3

S

Табиғи азот екі табиғи изотоптан тұрады:

14N — 99,635 % және 15N — 0,365 %.

Молекулалық формуласы

Топтық жұмыс

Молекуласының құрылысы

N

+

→

N

Ковалентті полюссіз байланыс

Азот молекуласында N2 өте қысқа – 0,109 нм. Үш байланыс молекулаға беріктік береді, оның байланыс энергиясы үлкен – 946 кДЖ/моль. Азот молекуласы тұрақты, өте жоғары температурада да (3000 0С) ыдырамайды. Осындай тұрақтылығына байланысты азоттың әрекеттесу қабілеті төмен.

№11 зертханалық тәжірибе «Азот молекуласының моделі»

сутегі, оттегі, азот молекулаларының шар тәрізді модельдерін құрастыру

ТОПТЫҚ ЖҰМЫС

Азоттың табиғаттағы айналымын түсіндіру

Бағалау критерийі:

Найзағай ойнаған кездегі үрдісті түсіндіре алады

Топырақта нитраттар қалай түзілетіндігін біледі

Азот құрамына кіретін кездесетін заттарды біледі.

Топырақтағы байланысқан азот атмофераға қайтадан қалай оралады?

Сурет бойынша соңғы үрдісті түсіндіре отырып, табиғаттағы азот айналымын қорытындылайды

Атмосферадағы бос азот оттекпен найзағай ойнаған кезде қосылып, азот тотығын түзеді, ал жаңбыр суымен қосылып, азот қышқылын түзеді. Ол өз кезегінде топырақта нитраттар түзетіндігін осылайша өсімдікке сіңуіне мүмкіндік береді. Сөйтіп, атмосфералық бос азот айналымға кіреді. Азот түйнек бактерияларында жиналады. Азот қазба отындар құрамында болады. Азот белокты заттардың құрамында болады. Осылайша азот айналымға түседі.

Тікелей азотты ауадан кейбір бактериялар ғана қорытады, қалған организмдер тек қосылыстарын ғана пайдаланады. Минералды тыңайтқыштар аммиак, аммоний тұздары және карбамид топырақ бактериялары арқылы нитраттарға түрленеді, өсімдіктер азотты топырақтан ион түрінде сіңіреді. Адамдар және жануарлар органикалық байланысқан азотты тамақ арқылы сіңіреді. Жоғарғы организмдерде азот метаболизмінің соңғы өнімі карбамид (несепнәр) болады. Ауадағы бос азот та түрлі себептермен толықтырылып отырады. Мысалы, ағаш, шымтезек, таскөмірді жаққанда, органикалық заттар шірігенде атмосфераға азот бөлінеді. Топырақта тіршілік ететін кейбір бактериялар да ауа жетіспейтін жағдайда нитраттардан оттекті өзіне тартып, атмосфераға бос азотты бөледі.

Тексеру

Топаралық бағалау

Қосымша тапсырма:Азот қосылыстары, қоршаған орта мен тірі ағзаларға әсері ( пайдасы мен кері әсері )

https://twig-bilim.kz/film/pollution-water-5553/

Интернет - ресурсы

http://0.tqn.com/d/chemistry/1/7/6/8/1/liquid-nitrogen.jpg жидкий азот

http://www.periodictable.ru/018Ar/slides/Ar4.jpg твердый азот

Үй жұмысы: Азоттың физикалық, химиялық қасиетерін берілген теориялық мағлұмат бойынша қарастыру (2-презентация)

Рефлексия жүргізу:

Нені білдім, нені үйрендім...

Нені толық түсінбедім...

Немен жұмысты жалғастыру қажет...