Репликацияның, репарацияның, рекомбинацияның генетикалық үдерістерді және олардағы қателерді жорамалдау. Биология, 11 сынып, сабақ жоспары.

Бөлім 11.2D Тұқымқуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сыныбы: 11

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар:

Сабақ тақырыбы

Репликацияның, репарацияның, рекомбинацияның генетикалық үдерістерді және олардағы қателерді жорамалдау

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

Оқушылар орындай алады:

11.2.4.1 - мутациялардың дезоксирибонуклеин қышқылы

репарациясы, дезоксирибонуклеин қышқылы рекомбинациясы, дезоксирибонуклеин қышқылы репликациясы арасындағы байланысын табу

Сабақ мақсаты

Оқушылар:

Мутациялардың ДНҚ репарациясы, ДНҚ рекомбинациясы және ДНҚ репликациясы үрдісінің механизмін сипаттауды үйренеді, қателіктерді жорамалдайды.

Бағалау критерийлері

Оқушылар орындай алады:

Бағалау критерийлері:

ДНҚ репликациясы, ДНҚ репарация және рекомбинация үрдісін қысқаша сипаттайды және осы үрдістер кезіндегі мутацияларды жорамалдай алады.

Тілдік мақсат

Оқушылар орындай алады: келесі терминдерге анықтама бере алады: мутация, ДНҚ репарациясы, рекомбинация, репликация

Пәндік лексика мен терминология:

Мутация, ДНҚ, репарация , рекомбинация, репликация, мутагендер,

Мисмэтч репарациясы, Эксцизионды репарация, ДНК-хеликаза, Днқаза, ДНҚ-полимераза, ДНҚ-лигаза

Диалог құруға / жазылымға қажетті сөздер топтамасы

Генетикалық мутацияға қандай факторлар әсер етеді…………,

Генетикалық материалдың өзгеруіне қарай мутация қандай түрлерге жіктеледі....................................

Құндылықтарды дарыту

Бұл сабақ оқушылардың бойында келесі құндылықтарды академиялық адалдығын, жауапкершлігі мен көшбасшылығын, ұжымда жұмыс жасау қабілеттерін дамытуға бағытталады.

Пәнаралық байланыстар

Медицина: мутациялардың салдары.

Химия: нуклеотидтер, байланыстар

Алдыңғы білімдер:

Молекулалық биология: 10 сынып (ДНҚ құрамы)

Сабақ барысы

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ой-қозғау:

• Генетикалық мутацияға қандай факторлар әсер етеді?

Күтілетін жауап: Мутагендер (лат. mutatio-өзгерту және грек - genes - туатын, туған), тұқым қуалайтын өзгерістер тудыратын химиялық және физикалық факторлар-мутациялар. Мутагендер гендер құрылымында, хромосомалар құрылымында және санында өзгерістер тудыратын әртүрлі факторлар болуы мүмкін.

• Генетикалық материалдың өзгеруіне қарай мутация қандай түрлерге жіктеледі?

Күтілетін жауап:

Геномдық-клеткадағы хромосомалар санының өзгеруі.

Хромасомалық- хромосома құрылымындағы өзгеріс.

Гендік–гендердің молекулалық құрылымдық өзгерісі.

Оқушылардың сұрақтарға жауап бергеніне мұғалім кері байланыс бере отырып, оқушылардың білімін толықтырады.

Мақсатты тұжырымдау: Оқушылар өздері сабақ тақырыбы мен оқу мақсатын айқындайды.

Мутациялардың ДНҚ репарациясы, ДНҚ рекомбинациясы, ДНҚ репликациясы арасындағы байланысын табу

Мағынаны тану:

• Оқушылардың алдағы жаңа тақырыпты түсінуіне көмектесу үшін, оқушыларды 3 топқа біріктіру:

1-топ: ДНҚ рекомбинациясы сызбасы/суреті

2-топ: ДНҚ репликациясы процестері сызбасы/суреті

3-топ: ДНҚ репарациясы (эксцизионды репарация/негіздерге қатысты/;Эксцизионды репарация /нуклеотидке байланысты/;

Мисмэтч репарациясы.

• Оқушылар топта википедия материалдарын пайдаланып, ұсынылған сурет/сызбалар арқылы процестің жұмыс жасау принципі мен маңызын топтарға «Джиксо» әдісі арқылы түсіндіреді;

Топтар бірін- бірі нақты критерийлер арқылы бағалау жасайды.

Бағалау критеийлері:

• Нәтижесінде оқушылар жеке ҚБ жұмысын орындайды.

Оқушылар жауаптары арқылы өздерін тексереді. Өз-ара бағалау жүзеге асады.

• Осы үрдістер барысында қандай да қателіктер болуы мүмкін бе?

Күтілетін жауап: «бұл үрдістерде қателіктер бола алады, бұл қателіктер мутацияларға алып келуі мүмкін» деп жорамал жасайды.

• Келесі сабақта оқушылар осы үрдістердегі қателіктерді талдаймыз.

Рефлексия мұғалімнің сұрақ қоюы негізінде жүзеге асады:

• Жұмыстың қай түрін орындау сізге қиыншылықтар келтірді?
• Келесі сабақта сізге мұғалім тарапынан қандай көмек болғанын қалайсыз?

Үй тапсырмасы: тапсырмалар мен түсініктерді қайталау.

Қосымша ақпарат

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Сабақтың ой-қозғау бөлімінде әр түрлі деңгейде жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады. Оқушылардың ақпаратты қабылдау ерекшеліктеріне сәйкес жақын арадағы даму аймағы анықталады. Оқушылардың алған білімдерін тексеру барысында оқушылардың қабілеттері ескеріле отырып әр түрлі деңгейдегі сұрақтар қойылады.

Сабақтың ой қозғау бөлімінде сұрақтарға жауап беру арқылы қолданылады. Оқушылар мұғалімнің нұсқау картасын негізге алып, сыныптастарын топтық жұмыстарда бағалау критерийлеріне сәйкес бағалайды. Жеке ҚБ жұмысындағы тапсырмаларды орындау арқылы жақын арадағы даму аймағы айқындалады. Өзара бағалау жасайды.

Сыныпта қозғалу барысында қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау.