Фермент пен субстраттың өзара әрекеттесуі. Ферментативті катализде белсенді орталықтың ролі. Фишердің теориясы. Ферменттердің иммобилизациясы. Биология, 11 сынып, сабақ жоспары.

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Молекулярлық биология және биохимия

Мектеп: Алматы қаласы химия-биология бағытындағы Назарбаев Зияткерлік мектебі

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:Торгаева Эльзира Алиповна

Сынып: 11сынып

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

Фермент пен субстраттың өзара әрекеттесуі. Ферментативті катализде белсенді орталықтың ролі. Фишердің теориясы. Ферменттердің иммобилизациясы. Зертханалық жұмыс "Иммобилизациялаудың ферменттердің белсенділігіне әсерін зерттеу"

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

11.4.1.2 - фермент-субстрат комплексінің түзілу механизмін түсіндіру

 Сабақ мақсаттары

Оқушыларға фермент-субстрат комплексінің түзілу механизмін түсіндіру

 Бағалау критерийлері

Оқушылар Фермент пен субстраттың өзара әрекеттесуін түсінеді;

Иммобилизациялаудың ферменттердің белсенділігіне әсерін зерттей алады;

 Тілдік мақсаттар

Тілдік емес пәндер үшін құрастырылады.

Фермент,субстрат, иммоблизация, крахмал және сахароза қоспасы, амилаза және интерфаза ферменттері

Тілдік мақсаттарды, лексика мен тіркес мысалдарын қоса анықтаңыз Фермент-субстрат кешенінің түзілуі ферменттің белгілі бір қасиеттеріне байланысты.Ферменттің белсенділігі стандартты жағдайларда ферменттің салмағына бір минутта өзгеріске ұшырайтын субстраттың мольдік санымен көрсетілетін молекулалық белсенділіктің шамасымен бағаланады.

Пәнге тән лексика мен терминология:

Диалог пен жазу үшін пайдалы сөздер мен тіркестер:

 Құндылықтарды дарыту

Оқушыларды топ ретінде қаншалықты жақсы жұмыс істегендері туралы ойлауға шақыруға болады. Бүкіл топ бұл жұмысқа өз үлесін қосты ма, жауапкершілікті біреу алды ма?

Топпен жұмыс істеу ынтымақтастық, достастық қарым-қатынастарды нығайтуға ықпал етеді. Ашықтық өзін еркін ұстауға, өз ойын жеткізе білуге үйретеді. Зерттеу дағдыларының қалыптасуы.

Азық-түліктер құрамындағы органикалық заттарға зерттеу жүргізіп, құрамындағы заттарды анықтауды үреніп, өмірде қолдана алады

 Пәнаралық байланыстар

Химия пәнімен тікелей байланысты

 АКТ қолдану дағдылары

Интернеттегі ресурстарды пайдалану мүмкіндігі.

Бастапқы білім

Ферменттер

Сабақ барысы

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Сабақ басында:

- оқушылардың зейінін шоғырландыру үшін алдыңғы білімдерін тексеру сұрақтары:

• Фермент дегеніміз не?
• Ферменттердің химиялық құрамы және құрылымы қандай?
• Ферменттер атаулары мен классификациясы бойынша атағыздар.
• Ферменттер әсерінің теориясы кім ашты қай жылы?
• Ферменттік реакциялардың кинетикасы дегеніміз не?
• Ферменттер қасиеттері қандай?
• Иммобилденген ферменттер дегеніміз не?
• Ферменттердің практикалық маңызы қандай?

- оқушылармен бірге бүгінгі зерттханалық сабақ мақсаттарын талдау, бағалау критерийлерімен таныстыру.

Зертханалық жұмыс "Иммобилизациялаудың ферменттердің белсенділігіне әсерін зерттеу"

Мақсаты: Ферменттік -субстрат кешенінің түзілу механизмі түсіндіру

Құрал-жабдықтар: 2%-дық крахмал және сахароза қоспасы, амилаза және интерфаза ферменттері.

Болжам (болжамды жазу үшін сұраққа толық жауап беріңіз): Ферменттік-субстрат кешенінің түзудің жолы

Қауіп-қатер:__________________________________________

______________________________________________________

Нұсқаулық:

Ферменттік реакция былай жүреді:

E + S ES → EP → Е + А + В,

Е – фермент,

S - субстрат

ES – фермент-субстраттық кешен

EP –фермент –өнім

А, В – реакцияның соңғы өнімдері

Фермент-субстрат кешенінің түзілуі ферменттің белгілі бір қасиеттеріне байланысты.Ферменттің белсенділігі стандартты жағдайларда ферменттің салмағына бір минутта өзгеріске ұшырайтын субстраттың мольдік санымен көрсетілетін молекулалық белсенділіктің шамасымен бағаланады.

Жұмыстың барысы: 4 пробирка алып, 1-ші және 2-ші пробиркаларға 2мл 2%-тік крахмал қоспасын, ал 3-ші және 4-ші пробиркаларға 2мл сахароза қоспасын құямыз. Содан соң 1-ші және 3-ші пробиркаларға 0,5мл амилаза ферментін, ал 2-ші және 4-ші пробиркаларға 0,5мл интерфаза ферментін қосамыз. Пробиркалардағы қоспаларды жақсылап араластырып, 40º С-тық су буында 15 минут ұстаймыз. Одан кейін пробирканы суытып, йодпен және Троммер реакциясын жүргіземіз. Троммер реакциясы үшін 1мл ерітінді алынады, ал қалған ерітінділерге 2-3 тамшы йод ерітіндісін қосады. Тәжірибе қорытындысын 1-ші кестеге жазамыз

Қорытынды:  Ферменттік субстрат кешенінің түзілу қалай жүзеге асады , жұмысты қорытындылау

______________________________________________________________

________________________________________________________

https://youtu.be/ISf6ClTbg78

https://youtu.be/cZyq4koUCNM

Сабақ соңында оқушылар бағалау критерийлеріне оралу арқылы рефлексия жүргізеді:

Оқушылар Фермент пен субстраттың өзара әрекеттесуін түсінеді;

Иммобилизациялаудың ферменттердің белсенділігіне әсерін зерттей алады;

- нені білдім, нені үйрендім

- нені толық түсінбедім

- немен жұмысты жалғастыру қажет

Оқушылар өздерінің жұмысы мен сыныптастарының жұмысын белгілі бір критерийлер бойынша бағалай алады

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Саралау іріктелген тапсырмалар, нақты бір оқушыдан күтілетін нәтижелер, оқушыға дербес қолдау көрсету, оқу материалдары мен ресурстарын оқушылардың жеке қабілеттерін есепке ала отырып іріктеу (Гарднердің жиындық зият теориясы) түрінде болуы мүмкін.

Саралау уақытты ұтымды пайдалануды есепке ала отырып, сабақтың кез-келген кезеңінде қолданыла алады

Бұл бөлімде оқушылардың сабақ барысында үйренгенін бағалау үшін қолданатын әдіс-тәсілдеріңізді жазасыз

Денсаулық сақтау технологиялары.

Сергіту сәттері мен белсенді іс-әрекет түрлері.

Осы сабақта қолданылатын Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанда берілген сұрақтарға жауап беріңіз.