Мутагенез және мутация типтері. Биология, 10 сынып, сабақ жоспары.

Ұзақ мерзімді жоспардың бөлім:

10.2 В Эволюциялық даму

Мектеп: Павлодар қаласындағы ХББ НЗМ

Күні:

Мұғалімніңаты-жөні:

Сынып: 10

Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы

Мутагенез және мутация типтері

Осы сабақ арқылы жүзеге асырылатын оқыту мақсаты

10.2.4.4 мутагенез пайда болатын себептер мен мутация типтерің анықтау

Сабақтың мақсаты

Оқушы біледі:

• Мутациялардың пайда болу механизмдерің
• Мутагенездің себептерің
• Мутация типтерің

Оқушы түсінеді:

• Мутация классификациясындағы негізгі айырмашылықтарын;

Оқушы жасай алады:

• Мутацияның себептерін түсіндіре алады
• Мутация типтерің ажырата алады
• Әр түрлі мутацияларды сипаттай алады

Жетістік критерийі

Мутациялардың пайда болу механизмдерің біледі,мутагенездің себептерің

мутация түрлерің,мутация классификациясындағы негізгі айырмашылықтарын,м утацияның себептерін түсіндіре алады, мутация түрлерің ажырата алады, әр түрлі мутацияларды сипаттай алады

Тілдік мақсаттар

Пән лексикасы және терминология

Мутагенез, хромосомалық мутация, мутация,гендік мутация, геномдық мутация, соматикалық жасушалар, делеция, инверсия, транслокация, анеуполоидия.

Диалог құруға/жазылымға қажетті пайдалы сөздер топтамасы:

Жойылып кетуі мүмкін...

Егер гендер....

Құндылықтарды дарыту

Академиялық шыншылдық қалыптастырушы бағалау жұмыстарын орындау кезінде; еңбек сабақ барысында; өмір бойы оқу ғаламтор материалдарымен жұмыста; ынтымақтастық өзара көмек жасау арқылы; өзіне және айналадағыларға құрмет топтық жұмыс кезінде жүзеге асады

Пәнаралық байланыс

Статистика, математика, физиология, Геронтология.

АКТ-ныпайдаланудағдылары

Интерактивті тақтаны пайдалану, сондай-ақ ғаламтордан қажетті ақпараттарды өздігінен іздеп табу арқылы сын тұрғысынан ойлау, компьютерді белсенді пайдаланушы дағдыларын дамыту

Алдыңғы білім

Оқушылар гүл бөліктерін анықтай алулары керек және тозаңданудағы маңызын білу керек.

Дифференциация

Дифференциация оқыту түрлері (жеке, жұппен, топтық).

Дифференциация тапсырмалардың деңгейлері (деңгейлік тапсырмалар).

Жоспар

Сабақ барысына жоспарланған іс-әрекеттер

Ұжымдық ортаны қалыптастыру.

1) Оқушылармен амандасу

2) Сабаққа қатысуларын түгендеу

Алдынғы білімдерін еске түсіру:

«Интеллектуалды футбол» стратегиясы. Оқушылар жұппен бір- біріне сұрақтарға жауап береді:

• Өзгергіштік деген не?
• Өзгергіштіктің қандай түрлері бар?
• Комбинаттық өзгергіштік деген не? Оның пайда болу себебі неде?

Мұғалім өзі кейбір жұптардың жауабтарың тындайды, және кері байланыс беріп отырады.

Бейнеролик көру:

https://www.youtube.com/watch?v=kp0esidDr-c

Бейнеролик көрсету арқылы оқушылар сабақтың тақырыбын аңықтайды, дәптерге жазып алады, және сабақ мақсаттарын талқылайды.

Ой қозғау

Мұғалім оқушыларды мутациялық теорияның негізгі ережелерімен таныстырады.

• Мутациялар –бұл тұқымқуалау материалдың дискреттік өзгеруі;
• Мутациялар – бұл сирек кездесетін оқиғалар;
• Мутациялар ұрпақтан ұрпаққа тұрақты түрде тұқымқуалауы мүмкін;
• Мутациялар пайда болмайды (өздігінен) және модификациядан айырмашылығы үздіксіз серияларды қалыптастырмайды;
• Мутация зиянды, пайдалы және бейтарап болуы мүмкін

Ұғыну

Мұғалімнің қысқаша түсіндіруі (слайд бойынша)

Оқушылар 3 топпен келесі сұрақтарға ізденіп жауап береді:

1.Мутацияға әкелетін химиялық факторлар

2.Мутацияға әкелетін физикалық факторлар

3.Мутацияға әкелетін биологиялық факторлар

Материалды жеткізу әдісімен дифференциациялау: оқушыларға презентация / кластер / сызба таңдауға ұсынылады.

Жетістік критерий:

-Мутацияның себебін анықталды, кемінде 2 мысал келтірілді.

-Мутагенез процесінің механизмі сипатталды, осы факторларға байланысты.

Топтардың өз жұмыстарың қорғау. Критерий бойынша топтардың өз –ара бағалау: 1-ші топ 2-ші топты бағалайды, 2-ші – 3-ні , 3-ші топ 1-ші топты бағалайды .

Мұғалімнің кері байланысы

Мұғалім сұрақ қояды: -барлық мутациялар бірдей болама? Оқушыларға мутация түрлерін анықтау үшін арнайы тапсырма ұсынылады.

Жұппен жұмыс.

Тапсырма: мутация түрлерін аңықтау

1 және 4 жұп – хромосомалық мутациялар

2 және 5 жұп – генндік мутациялар

3 және 6 жұп – геномдық мутациялар

Ақпарат қөздерінен дифференциациялау:оқушыларға өз таңдауы бойынша ақпараттық парақша, презентация, немесе Биология Грин, Стаут, Тейлор оқулығы (3 том, 209- бет) ұсынылады

Жетістік критерийін мұғалім өзі ұсынады және оны оқушылармен талықылайды

• Мутация түрлерін сиппатайды
• Мутацияның осы түрінің пайда болу механизмін түсіндіреді
• Мутацияның осы түріне мысал келтіреді

Топтардың жауап беруі және критерий бойынша бір-бірін бағалау..

Мұғалім кері байланыс береді

Сабақты бекіту

Тапсырма.

Өздік жұмыс – ағылышын тілінде тапсырма.Жауап моделі бойынша өз-өзін тексеру .

Кері байланыс

Рефлексия

• Мен бүгін не білдім…
• Мен үшін не қызықты болды…
• Менде әлі де сұрақтарым бар…

Үйге тапсырма. Өткен сабақты бекіту (едмодамен жұмыс)

Қосымша ақпарат

Саралау –оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау–оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Барлық оқушылар мутагенез анықтамасын айта алады; мутация типтерін атай алады.

Оқушылардың көпшілігі мутация типтерін, пайда болу себептерін ,маңызын сипаттай алады.

Кейбір оқушылар мутация салдарын сипаттай алады.

Жеке жұмысты бағалау

Оқушының жеке ойын жеткізе алуы, сабақтың тақырыбы мен мақсатын ұсынуын бағалау

Оқушының дербес жұмыс жасауы, көздеген нәтижеге қол жеткізуі

Рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқыту мақсаттары жүзеге асырымды болды ма? Бүгін оқушылар нені үйренді? Оқыту ортасы қандай болды? Менің бөліп оқытқаным өз мәнінде жүзеге асты ма? Мен өз уақытымды ұтымды пайдалана алдым ба? Мен жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім және неліктен?

Төменде берілген бос орынды өз сабағыңызға рефлексия жүргізу үшін пайдаланыңыз. Сабағыңызға қатысты сол жақта келтірілген сұрақтарға жауап беріңіз

Жалпы бағалау

Сабақтың қандай екі мезеті ең табысты (сабақ беру мен оқытуды қарастырыңыз)?

1:

2:

Қандай екі мезет Сабақты жақсартты (сабақ беру мен оқытуды қарастырыңыз)?

1:

2:

Мен сабақ кезінде сынып пен жекелеген оқушылар туралы не білдім, келесі сабаққа не дайындалуға не көмектеседі?