Аллельді және аллельді емес гендердің өзара әрекеттесуі. Биология, 10 сынып, сабақ жоспары.

Ұзақ мерзімді жоспарлар бөлімі: Тұқымқуалаушылқ пен өзгергіштік заңдылықтары

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып:

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

Аллельді және аллельді емес гендердің өзара әрекеттесуі

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

10.2.4.3 аллельді және аллельді емес гендердің өзара әрекеттесуін салыстыру

Сабақ түрі

Жаңа материялмен танысу

Сабақ мақсаттары

• «Аллель», «Аллельді гендер», «аллельді емес гендер» ұғымдарының мағынасын анықтау;
• Гендердің өзара әрекеттесуінің түрлерін анықтау;
• Аллельді гендердің өзара әрекеттесу түрлерін сипаттау;
• Аллельді емес гендердің өзара әрекеттесу түрлерін сипаттау;
• Аллельді және аллельді емес гендердің өзара әрекеттесуін салыстыру;
• Генетикалық таңбаларды және терминдерді қолдана отырып, есептер шығару

Бағалау критерийлері

Егер төмендегі жетістік критерийлерін орындаса, оқушы оқу мақсатына жетеді:

• Аллельді және аллельді емес гендерді ажырата білу.
• Аллельді және аллельді емес гендердің өзара әрекеттесу түрлерін тізімдеу және сипаттау.
• Әр түрлі гендердің өзара әрекеттесуіне мысалдар келтіру.
• Аллельді және аллельді емес гендердің өзара әрекеттесуіне қарапайым есептер шығару.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар аллельді және аллельді емес гендердің өзара әрекеттесуін түсіндіру үшін тиісті терминологияны пайдалана алады.

Тақырыпқа бағыттарған лексика мен терминология:

Комплементарлық, эпистаз, толық доминантылық, толық емес доминантылық, кодоминантылық, плейотропия, полимерия, көп аллельділік, аллельді гендер, аллельді емес гендер, доминанты және рецессивті эпистаз, ингибитор.

Диалогтар мен жазбаша жұмыстар үшін пайдалы фразалар:

Аллельді гендер деп аталады ...

Аллельді емес гендер деп аталады ...

Аллельді гендерінің өзара әрекеттесуі ...

Аллельді емес гендердің өзара әрекеті ...

Толық доминантылықта байқалды …

Толық емес доминантылық ұсынылған ..…

Кодоминантылықтың мысалы (эпистаздың, полимерияның және т.б.) болып ...

Құндылықтарды дарыту

Мәңгілік ел» бесінші қадамы, бұл - Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамы.Патриоттық сезімді дамыту. Өзіне және бір-біріне деген құрметті, топтық жұмыста ынтымақтастықты қалыптастыру.

Пәнаралық байланыстар

Генетикалық есептің фенотип пен генотипін анықтау кезінде математикамен байланысады

АКТ қолдану дағдылары

Білімнің қайталануы мен жинақталуы үшін Интернет-ресурстарды пайдалану, РР құру, брошюралар, флеш-анимация.

Бастапқы білім

Тұқым қуалайтын және тұқым қуаламайтын өзгергіштік, хромосомалар, мейоз, негізгі генеткалық түсініктер, моногибридті будандастыру туралы алдыңғы білімдері пайдалы болады.

Сабақ барысы

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

• (Ұ) Ұйымдастыру кезеңі. Мұғалім сабақтар бар немесе жоқ оқушыларды тексереді.
• Ой қозғау:

1-слайдта көрсетілген сурет бойынша жаңа сабақтың тақырыбы анықталады

• (Ұ) Оқушылар сабақтың тақырыбын және мақсатын анықтайды. Табысқа жету критерийлерін талқылайды.

• (Ұ) Мұғалім оқушыларға аллельді және аллельді емес гендер идеясын және олардың өзара әрекеттесуі жағынан жіктелуі және әсері туралы бейне ролик көрсетеді.

• (Ж) Әр жұп оқушылар гендердің әрекеттесуін зертеу үшін бір карточкадан алады. Оқушы осы гендік әрекеттесу туралы қысқа презентация дайындауы керек, геннің осы түрінің өзара әрекеттесуіне 1 есеп табу немесе жасау керек. Жұпқа тапсырма бергенде сыныптағы әлсіз оқушыларға аллелді гендердің әсерлесуін, мықтырақ оқушыларға аллелді емес гендердің әсерлесуін беруге болады.
• Толық доминантылық және толық емес доминантылық (аралық тұқымқуалау)
• Кодоминантылық (геннің екі аллельдік формаларының өзара әрекеттесуі)
• Эпистаз (доминанты және рецесивті эпистаз)
• Комплементарность және кооперация
• Полимерия
• Плейотропия
• (Ж) Оқушылар жұптарымен алмасып отырып жұмыс істейді және өздері зерттеген геннің әрекеттесуін басқа жұптарға жұптарымен алмасу арғылы бір-біріне түсіндіреді, қарапайым есептер шығарады, түсіндірген жұптарына өздері дайындаған 1 есептерін шығартып тексереді.
• (Жж) Қалыптастырушы бағалауға әр оқушы жеке есеп шығарады

Рефлексия.

Бірлескен жұмыс нәтижесін өрмекші торы-схема түрінде жасалуы мүмкін.

Сабақта сіз жаңа не білдіңіз?

Есепті шығару үшін бұрынғы білімдеріңіздің (немесе сабақта) қайсысы сізге көмек көрсетті?

Есепті шығару кезінде сізге кім және қалай сабақта көмектестуі?

Бүгінгі сабақта алған білімдеріңіздің қайсысы болашақта сізге қажет болады деп ойлайсыз?

Сабақта өз әрекетіңіздің несін өзгертер едіңіз?

Болашақта осы сабақта қандай өзгерістер жасар едіңіз?

Осы сабақта сізге ең көп не ұнады?

Үй тапсырмасы: моно және дигибритті будандастырудың цитологиялық негіздерін қайталаңыз. ҚБ-дағы жіберген қателіктеріңді талдаңдар.

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Бағалау сабақтың басында (білімді өзектендіру кезінде),

ортасында (жазбаша ҚБ орындау кезінде) жүзеге асырылады.

Сабақ кезінде оқушылардың партада дұрыс отыруын (сымбатын) бақылау.

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқытутуралы да, оқутуралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқытутуралы да, оқутуралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?