Жасушалық цикл және ДНҚ митоздың кезеңдерін сипаттау. (LW ) № 16 Зертханалық жұмыс. « Пияз жасушасындағы митоз фазаларын дайын микропрепараттар арқылы зерттеу». Биология, 10 сынып, презентация.

…………Бұл үрдістер туралы не білесіз ?….

amitosis

mitosis

meiosis

Жасушаның бөліну типтері: амитоз, митоз және мейоз.

знать биологическое значение митоза

«10.3B Жасушалық цикл және ДНҚ»

10.2.2.1 митоздың кезеңдерін сипаттау

(LW ) № 16 « Зертханалық жұмыс « Пияз жасушасындағы митоз фазаларын дайын микропрепараттар арқылы зерттеу.

:

Оқу мақсаты:

10.2.2.1 Митоз кезеңдерін сипаттайды

10.2.2.2 Дайын микропрепараттар арқылы митоз

кезеңдерін

зерттеу

Сабақ мақсаты

Оқушылар:

Митоз фазаларының атауларын біледі;

Митоз фазаларын ажырата алады; митоза

Митоз фазаларының сұлбасын жасай алады;

Дайын микропрепараттар арқылы митоз фазаларын зерттей алады;

Митоз фазаларын және биологиялық маңыздылығын сипаттай алады.

Бағалау критерийлері:

различать фазы митоза

- митоз фазаларын микрофотография және микроскоп

арқылы ажырата алады;

- жасуша фазаларын сипаттай алады;

- митоздың биологиялық маңыздылығын сипаттайды.

Терминология

Cell cycle

Interphase

Mitosis

Karyokinesis

Prophase

Metaphase

Anaphase

Telophase

Cytokinesis

Жасуша циклы

Интерфаза

Митоз

Кариокинез

Профаза

Метафаза

Анафаза

Телофаза

Цитокинез

Барлық жасушалар алдыңғы тірлік жасаған жасушалардан түзіледі.

Жаңадан түзілген жасушалар ескі немесе зақымдалған жасушалардың орнын басады және өсу мен дамуға түзіледі.

Жасуша бөлінуі

Барлық эукариоттық ағза жасушаларында генетикалық ақпаратты хромосомалар сақтайды.

Көптеген эукариотты ағзалардың жасушаларында 10-нан 50 дейін хромасомалары бар.

Адамның дене жасушаларында 46 хромосома бар, ол- 23 жұпты құрайды.

Хромосомалар

Хромосома ДНҚ молекуласынан тұрады.

Жасуша бөлінбеген кезде хромосомалар

көрінбейді және ол кезде олар хроматин деп

аталады.

ХРОМОСОМАЛАР

Хромосомалар жұп хроматидадан тұрады және олар центромера арқылы байланысады.

ЖҰПТЫҚ ЖҰМЫС.

1. Интерфаза атаулары мен интерфаза фазаларындағы жүретін құбылыстардың сипаттамаларын сәйкестендіріңіздер.

Бағалау критерийлері:

1. Бірлескен іс-әрекеттілік

2. Жасуша циклының интерфаза фазаларын сипаттамалары мен атауларының сәйкес дурыс сипатталуы.

3.Сұрақтарға дурыс жауап беру/сұрақтарды таңдау арқылы жауап беруге болады/.

А) Интерфазаның қандай фазасында ДНҚ репликациясы жұреді ?

B) Неліктен клетканың митоз жолымен бөлінуі алдындағы интерфаза ең ұзак фазаға жатады?

C) Жасуша циклы туралы қандай қорытынды жасар едіңіз? Жасуша циклына анықтама беріңіз?

ЖАСУША ЦИКЛЫ/СӘЙКЕСТЕНДІРУ

ЖАСУША ЦИКЛЫ/ ДУРЫС СӘЙКЕСТЕНДІРІЛУІ

ЖАСУША ЦИКЛЫ

G1 – синтез алды кезең

S – синтез кезеңі/ ДНК репликациясы

G2 синтезден кейінгі кезең

M - митоз

C - цитокинез

МИТОЗ

Ядро бөлінуі – кариокинез,ол

эукариотты ағзаларда кездеседі, төрт фазадан тұрады

кейбір жасушаларда жүрмейді, мысалы ми жасушаларында.

МИТОЗ

1874 жылы алғаш рет митоз процесін өсімдік жасушасында бақылаған ғалым- И.Д. Чистяков

Ал толық сипаттаған ғалым неміс ботанигі Э.Страсбургер (1877) және неміс

зоологі В. Флеминг (1882)

Бейне көрсетілім

https://youtu.be/DwAFZb8juMQ

БЕЙНЕ КӨРСЕТІЛІМНЕН КЕЙІНГІ ЖҰПТЫҚ ЖҰМЫС

Уақыт 7 минут.

Көрсетілген бейнефильмді талдай отырып және митоздың микрофотографияларын зерттеу арқылы, митоз фазаларын анықтау. Митоз фазаларының терминологиясымен оның сипаттамалары арасындағы сәйкестіктерді дурыс табу. Өзара бағалауды тапсырма критерийлерін пайдалана жүргізу.

Бағалау критерийлері:

1. Бірлескен жұмыс.

2. Митоз фазаларының терминологиясымен оның сипаттамалары арасындағы сәйкестіктерді дурыс табу

Интерфаза: ДНҚ репликациясы, заттар мен органоидтардың, энергияның түзілуі.

Профаза : ядро көлемі ұлкейіп, хромосомалар ширатыла бастайды, ядро қабықшасы ыдырайды.

Meтафаза: хромосомалардың экваторда орналасуы

АНАФАЗА: Хромосомалар жазылуы және хроматидалардың полюстарға ажырауы

Teлофаза : ДНҚ жазылуы, ядроның қабыкшасының түзілуі.

№16 ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС / ЖҰМЫС ПАРАҒЫ

Бағалау критерийі

1.Бірлескен жұмыс.

2.Митоз фазаларын дайын микропрепараттан дурыс анықтау.

3.Берілген сұрақтарға дурыс жауап беру. 4.Қорытындыны оқу мақсатына сәйкес дурыс жасау.

ЛАБОРАТОРИЯЛЫҚ ЖҰМЫС /

ПИЯЗ ТАМЫРЫНДАҒЫ Митоз

Микропрепараттан митоздың қандай фазаларын байқадыңыздар ? Оларды төмендегі суреттермен салыстырыңыздар , Фазаларды анықтаңыздар…

Пияз тамырындағы митоз

ЦИТОКИНЕЗ

Жануар жасушасындағы боліну ойысы Өсімдік жасушасындағы бөліну пластинкасы.

АМИТОЗ

Жасушалардың митоздық бөліну механизмі ағзада бақыланбаса, жасушалардың митоз жолымен бөлінуі сансыз кобейе туседі және ол обыр жасушаларды туындатады.

Онкогендер ерекше нәруыздар, олар қалыпты жасушалардың обыр жасушаларына айналуына ықпал етеді.

ӨЗ БІЛІМІҢДІ ТЕКСЕР:

МИТОЗ

Ерте, орташа сатыдағы және соңғы сатыдағы профаза

анафаза телофаза цитокинез

СУРЕТТЕН ПИЯЗ ТАМЫРЫНДАҒЫ МИТОЗДЫҢ ТӨРТ ФАЗАСЫН ТАБЫҢЫЗДАР

Найдите четыре стадии митоза в растениях

1

2

3

4

СУРЕТТЕН ПИЯЗ ТАМЫРЫНДАҒЫ МИТОЗДЫҢ ТӨРТ ФАЗАСЫН ТАБЫҢЫЗДАР

Найдите четыре стадии митоза в растениях

Митоздың  

Митоздың тұқымқуалаушылықтағы маңызы

Митоз нәтижесінде хромосома саны дәл анасына

ұқсас еншілес жасушалар пайда болады.

2. Митоздың бөліну жасушаның

генетикалық тұрақтылығын қамтамасыз етеді.

2. Өлі жасушалардың алмасу және қайта қалпына келу

митозға байланысты.

3. Регенерация (кесірткенің құйрығы)