Практикалық жұмыс №10 (D):Бүйректің ішкі құрылысын зерттеу Нефрон- бүйректің құрылымдық және қызметтік бірлігі. Биология, 10 сынып, презентация.

Cабақ тақырыбы:

Нефрон- бүйректің құрылымдық және қызметтік бірлігі

Оқу мақсаты:

нефронның құрылысы мен қызметін сипаттау

Бағалау критерийлері:

нефрон құрылысын біле алады;

нефронның қызметін сипаттай алады.

Бүйректің негізгі құрылымдық және функционалдық бірлігі нефрон болып табылады, бүйректе 1 млн. жуық нефрондар болады.

Әр нейронның ұзындығы шамамен -3см тең.

Бір бүйректегі арналардың жалпы ұзындығы 120 км тең. Ол зат алмасуды қамтамасыз етеді.

Бүйректі қан толық бір айналып шыққанда қанның 5/1 литрі сүзіліп, нәтижесінде 1 минут ішінде 125 мл сұйықтықты сүзіп шығады.

Нефронда капсула болады .Капсула жинақтаушы түтікше арқылы бүйрек астаушасына өтетін имек каналға жалғасады. Тәулігіне қан бүйрек арқылы 300 рет өтеді

Нефронның құрылысы

Бірақ 99 % су қайта қанға оралады. Сондықтан зәр орташа жылдамдықта 1 мл/мин түзіледі.

Нефронның ішкі құрылысы

Нефронның ішкі құрылысы

Нефронның құрылысы мен физиологиялық қызметі бойынша

6 бөлімнен тұрады:

1. Бүйрек денешігі (мальпиги денесі) – боумен капсуласы және шумақша

Проксималды бүгілген арна

Генле ілмешегінің төменгі иіні

Генле ілмешегінің жоғарғы иіні

Дистальды бүгілген арна

Жинағыш арна

Нефронның түрлері

1. Қыртысты – бүйректің қыртысты затында орналасқан және Генле ілмешегі қысқлау, сондықтан милы заттың тек аздаған бөлігінде ғана жатады.

2. Юкстамедуллярлы– бүйрек денешіктері қыртысты және милы заттың шекарасында жатады. Генле ілмешегі ұзын, сондықтан милы затты тереңдей бойлап жатады.

Қызметтері:

2. Юкстамедуллярлы – егер су ағзаға жетіспей жатқанда, реабсорбция процесін жүзеге асырады.

Жұмыс парақпен жұмыс

Жұптық жұмыс:

«Бүйректің және нефронның құрылымы және қызметтері» сөзжұмбақ жасау

Рефлексия

Пайдаланылған әдебиеттер:

Д.Тейлор, Н.Грин, У.Стаут «Биология в 3-х томах» 3 том

http://goo.gl/B6TJK

http://www.biologymad.com/resources/kidney.swf

https://www.twig-bilim.kz/film/kidneys-5338/