Түрлі жағдайлардың нәруыздар құрылымына әсерін зерттеу. Биология, 9 сынып, презентация.

Осы үдеріс қалай аталады?

Қандай факторлар осындай өзгеріске себепші болады?

Осы құбылыстың себебін түсіндіріңіз?

Нәруыздардың денатурациясы

Жоғары температура/қышқылдар/сілтілер/орта рН өзгеруі/ферменттер

Нәтижесінде нәруыздың үшінші реттік құрылымы өзгеріп, ол табиғи пішінінен айырылады

Алматы қаласы физика – матетика бағытындағы

Назарбаев Зияткерлік мектебі

Сабақ тақырыбы:

Түрлі жағдайлардың нәруыздар құрылымына әсерін зерттеу

Алматы қаласы ФМБ НЗМ

Биология пәні мұғалімі

Шаметов А.К.

shametov_a@fmalm.nis.edu.kz

Жетістік критерийлері:

нәруыздың құрылымына әр түрлі жағдайлардың әсерін біледі, нұсқаулық бойынша зерттеу жұмысын жүргізе алады, айнымалыларды анықтайды, болжам жасайды, жинақталған мәліметтерге талдау жүргізеді, қорытындылайды, жақсарту шараларын ұсына алады

Оқу мақсаты: түрлі жағдайлардың нәруыздар құрылымына әсерін зерттеу

Терминология

Терминдер мен ұғымдарды анықтамасымен сәйкестендіріңіз

Полипептидтер

Полипептидтер 20 амин қышқылдарынан тұратын полимерлер

Нәруыз бір немесе бірнеше полипептидтерден тұрады

Copyright © 2008 Pearson Education, Inc., publishing as Pearson Benjamin Cummings

Амин қышқылдары

Амин қышқылдары пептидтік байланыс арқылы байланысады

Полипептид – амин қышқылдардың полимері

Полипептидтер ұзындығы бойынша алуантүрлі, бірнеше немесе мыңдаған мономерлерден тұрады

Әрбір полипептидтің өзіне тән амин қышқылдарының реттілігінен тұратын тізбегі болады тұратын

Copyright © 2008 Pearson Education, Inc., publishing as Pearson Benjamin Cummings

Пептидті

байланыс

Амино соңы

(N-соңы)

Пептидті

байланыс

Бүйірлік тізбек

Негізгі тізбек

Карбоксил соңы

(C-соңы)

(a)

(b)

Нәруыз құрылымының төрт деңгейі

Нәруыздардың бірінші реттік құрылымы амин қышқылдардың белгілі бір ретпен орналасқан тізбегінен тұрады

Көптеген нәруыздардың екінші реттік құрылымы полипептидтік тізбектегі оралымнан және қатпарлардан тұрады

Үшінші реттік құрылым әртүрлі бүйірлік тізбектердің (R топтар) өзара химиялық байланысымен анықталады

Төртінші реттік құрылым бірнеше полипептікті тізбктердің бірігуі нәтижесінде түзіледі

Copyright © 2008 Pearson Education, Inc., publishing as Pearson Benjamin Cummings

Бірінші реттік

құрылым

Екінші реттік

құрылым

Үшінші реттік

құрылым

 қатпар

Амин қышқыл

бірліктерінің

мысалдары

+H3N

Амино соңы

 спиральді оралма

Төртінші реттік

құрылым

Нәруыздардың құрылымын не анықтайды?

Химиялық және физикалық жағдайлар нәруыздардың құрылымына әсер етуі мүмкін

рН өзгеруі, тұздардың концентрациясы, температура немесе басқа да қоршаған орта факторлары нәруыздардың «жіпшелі» формаға енуі алып келуі мүмкін

Нәруыздардың табиғи құрылымының жоғалтуы деп денатурация аталады

Денатурацияланған нәруыз биологиялық белсенсіз болады

Copyright © 2008 Pearson Education, Inc., publishing as Pearson Benjamin Cummings

Қалыпты нәруыз

Денатурацияланған нәруыз

Денатурация

Ренатурация

Нәруыздың үшінші реттік құрылымы

Полипептидті

байланыстар

Гидрофобты

байланыс

Дисульфидті байланыс

Иондық байланыс

Сутектік

байланыс