Митоз. Митоз фазалары. Зертханалық жұмыс «Пияз тамыр ұшындағы жасушалардан митозды зерттеу». Биология, 9 сынып, сабақ жоспары.

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

Жасушалық цикл

Мектеп: Шымкент қаласы, химия-биология бағытындағы Назарбаев Зияткерлік мектебі

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні: Есенова Г.С

Сынып: 9

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

Митоз. Митоз фазалары. Зертханалық жұмыс «Пияз тамыр ұшындағы жасушалардан митозды зерттеу»

Сабақ оқу мақсаты:

Митоздың кезеңдерін сипаттау

 Осы сабақта қол

 жеткізілетін

 мақсаттары:

Оқушылар:

• Митоз кезеңінің қысқаша сипаттамасын тұжырымдайды;
• Митоз кезеңін зерттейді;
• Митоздың маңызын түсінеді;

Бағалау

критерийлері

Оқушылар митоз кезеңін видеоны көру арқылы сипаттамасын тұжырымдайды,митоз кезеңін зерттейді; митоздың маңызын түсіну үшін кесте толтырады; кезеңдердегі сипаттамаларды сурет ретінде салып кестемен сәйкестендіреді

Осы арқылы оқушының қолдану, анализ, жинақтау дағдысы дамиды.

 Тілдік мақсаттар

Пәндік лексика және терминология;

Пәнге тән лексика мен терминология:

ядро, митоз, амитоз,гаплоидті, диплоидті, хромосома, ДНҚ, ген, ұрпақ, еншілес жасушалар, жасушаның бөлінуі

Диалог пен жазу үшін пайдалы сөздер мен тіркестер:

Митоз деген................, амитоз деген........................,

Митоз мынандай кезеңдерден тұрады............................................,

Митоздың тұқым қуалаушылықтағы маңызы...........................

Жасушаның митозды бөлінуінде............ бастап ..................... дейінгі процестерде негізгі рөлді .................. атқарады.

Ядро, цитоплазма, жасуша жарғақшасы, жасушалық қабырға, вакуоль, хлоропласт және митохондрия, Гольджи жиынтығы, эндоплазмалық тор, рибосома қамти алады

  Білім беру

 құндылықтары

Жұппен жұмыс істеу ынтымақтастық, достастық қарым-қатынастарды нығайтуға ықпал етеді. Зерттеу жүргізу уақытында алған білімдерін қолдана отырып, өмір бойы білім алуға үйренеді.Осылай мектеп құндылықтары үнемі сабақ барысында көрініс алады.

Пәнаралық байланыстар

Қоршаған орта мен тірі ағзаның байланысын біріктіре отырып медецина ғылымдарымен байланысты.

АКТ қолдану дағдылары

Шағын презентация, бейнебаян көрсету. Оқушыларға белсенді оқыту тақтасымен суреттік тапсырмалармен көрсету. Компьютерге қол жетімділікті қамтамасыз ету арқылы жеке оқушыларға интернет көздерін пайдалана отырып, митоздың маңыздылығын зерттеуге мүмкіндік береді.

Бастапқы білім

Көбеюдің маңызы - тірі ағзалардың негізгі қасиетінің бірі (6 сынып)

Омыртқалы жануарлардың көбею жүйелері (8.3С бөлімі)

Сабақ барысы

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ұйымдастыру кезеңі: Миға шабуыл ой қозғау.

Қолыңды жарақаттап алдың делік бірнеше күннен кейін жарақат орны жазылады. Сұрақ жаңа жасушалар қалай қалыптасады? Тері қалай қалпына келді? Оқушылардың жауабына қарай неге жаңарады? Қандай жасушаның бөлінуі жүреді? Неге бірнеше күн кетеді? жауап берген оқушылар жасушаның суреті арқылы бағаланады.Миға шабуыл сұрақтары арқылы бүгінгі сабақтың тақырыбы мен мақсаты ашылады. Оқушылар дәптерлеріне тақырыпты және мақсатты жазып алады.

Жасушаның бөлінуі митоз бойынша мәтін жұптарға таратылады. Оқушыларға мәтінді оқуға және мәтін бойынша осы кезеңді сипаттау үшін ермексаз беріледі. Жұптар өз берілген мәтінің оқи отырып ермексазбен сол кезеңді көрсетеді.Тапсырма уақыты 7 минут, қорғау уақыты 3 минут .

Мәтін №1,2,3,4

Жұптық жұмыстың критерийі:

• Митоз кезеңін атау;
• Митоз кезеңіндегі өтетін үдерісті сипаттау;
• Ермексазбен сипаттаманы дұрыс көрсету;

Жұптың жұмысын басқа жұптар бағалайды. Әр жұп дұрыс критерий бойынша жасалған жұмысқа жасушаның суретін береді. Мұғалім ретінде сыныпта дұрыс түсініктемелер қалыптасты ма әлде ауытқулар бар ма? Әр оқушының берген жауабын мұқият қадағалап, дұрыстауға мүмкіндік беру арқылы оқушылардың жауабына кері байланыста мыналар қарастырылады.

• Не дұрыс екендігін оларға нақты айту
• Оларға бұл неге дұрыс екендігін айту
• Оларға жетілдіру үшін нақты тармақтарды ұсыну

Кері байланыс: 1 жұп жарайсыңдар, митоз кезеңін атадыңдар, митоз кезеңіндегі өтетін үдерісті дұрыс сипаттадыңдар, уақытты тиімді пайдаланып жұмыстың критерийі бойынша қарастырдыңдар. Бірақ ермексазбен сипаттама сай емес, сондықтан ермексазбен көрсетуде және сипаттауда бір-біріне сай келуі тиіс. Мәселен; профаза кезіңде екі еселенген хромосомалар жіңішке жіпше пішінге келіп, жуандайды, қысқарады. Осы кезеңді сипаттауда қателік кетті. Ермексазбен безендірілуі жақсы, бірақ әрбір үдерісті нақтылап бейнелеп көрсетсен адам бірден соған көңіл аударатын еді.Берілген кері байланысты оқушы дәптерлеріне түртіп отырады.

Зертханалық жұмыс тақырыбы: «Пияз тамыр ұшындағы жасушалардан митозды зерттеу»

Дайын микропрепарттан микроскоппен митоз кезеңін зерттейді.

Жұмыстың мақсаты:

• Болжам: Осы бөлімде оқушылар яғни микроскоппен микропрепаратпен митоздың сатыларын ажырата алу кездесу мүмкіндігін болжап жазады.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

• Материалдар мен жабдықтар
  • • • Микроскоп;
      • Микропрепараттар;

• Жұмыс барысындағы қауіпсіздікті сақтау:

1.

2.

Жұмыс барысы

• Микроскоппен дайын микропрепаратты зерделеп қарап, барынша митоз сатыларын анықтаңыз;
• Микроскоппен көрінетін суретті дайын суретпен салыстырыңыз;
• Митоз сатыларына тоқталып, ерекшеліктеріне тоқталыңыз
• Митоздың жасуша үшін рөлін атап көрсетіңіз

• Деректер мен нәтиежелер
  • • • Дайын микропрепараттардың суреттерін анықтаңыз.

Дифференциациялық тапсырма:

Митоз фазаларын анықтаңыз?

Бұл тапсырманың 1-5 сұрақтарды оқушылардың көпшілігі орындай алады;

Бұл тапсырманың 6-12,13 сұрақтарды кейбір оқушылар орындай алады; жауапты жасыл сиямен тексереді, жұптар дәптерлерін ауыстыра отырып.

Сабақты бекіту сұрақтары:

Митоздың биологиялық маңызы неде?

Бұл жақсы ма? Әлде қисынсыз ба?

Оқушылар жинаған жасуша суреттері арқылы кері байланыс алады.

Бүгінгі сабақ бойынша оқушылардың көрсеткішін қалыптастырушы бағалау бойынша жинаған жасушаларды санап шығамыз кімде жасуша көп бағанағы жарақаттанған жасушаны кім толықтыра алады? Деген сауалды қоя отырып оқушыны бағалаймыз.

Рефлексия: тақтаға бағдаршамның түстері бар төмендегі постер ілініп тұрады. Оқушылар сабақты түсіну деңгей лерін құстұмсық «V» белгісін қою арқылы белгілеп шығады. Үш түсте сабақтың үш мақсаты тұрады.

Жақсы түсіндім-жасыл

Түсіндім бірақ ,сұрақтарым бар –сары

Түсінбедім,мен үшін қиын –қызыл

Үйге тапсырма: Митоздың сатыларында бір ауытқу болса жасушада қандай өзгерістер болуы мүмкін?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

• Сыныпта дұрыс түсініктемелер қалыптасты ма әлде ауытқулар бар ма? Әр оқушының берген жауабын мұқият қадағалап, оқушылардың жауабына кері байланыс арқылы
• Жұптардың жұмысын бақылау арқылы кері байланыс беремін. Жұмыстың критерийі арқылы.
• Дифференциациялық тапсырма:

Бұл тапсырманың 1-5 сұрақтарды оқушылардың көпшілігі орындай алады;

Бұл тапсырманың 6-12,13 сұрақтарды кейбір оқушылар орындай алады; мұнда баланың деңгейіне қарай сұрақтар қамтылады, жасыл сиямен тексеру арқылы бағалаймын.

Денсаулық сақтау технологиялары.

• Сыныптағы қауіпсіздік ережесі сақталуын қадағалау.

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?