Жасушалық циклдің кезеңдері. Биология, 9 сынып, сабақ жоспары.

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

9.3A

Жасушалық биология және жасушалық цикл

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып:

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны

Сабақ тақырыбы

Жасушалық циклдің кезеңдері.

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары

(оқу бағдарламасына сілтеме)

• жасушалық айналымның кезеңдерін сипаттау
• тірі ағзалардың өсуі мен дамуы үшін митоздың маңыздылығын түсіндіру

 Сабақ мақсаттары

• Жасушалық циклдің кезеңдеріне жалпы сипаттама беру;
• Интерфаза, митоз кезеңдеріне анықтама беру. Митоздың фазаларымен танысу.
• Митоздың маңыздылығын білу.

 Бағалау критерийлері

Оқушылар:

• Жасушалық циклдің мәнін түсіндіреді ( оқушы жасушалық циклге нақты түсінік бере алады, жасушалық циклдің мәнін толық және тереңінен ашып түсіндіреді).
• Митоздың кезеңдерін біледі, берілген сегмент өлшемдерімен шеңбер диаграммаларын дұрыс құрастыра алады. Жасушаның тіршілік циклінің кезеңдерін сипаттайды. Жасуша бөлінуінің қажеттілігін түсіндіреді (кем дегенде екі мысал келтіреді).

 Тілдік мақсаттар

Оқушылар: тақырып бойынша негізгі терминдерді пайдалану арқылы ауызша жауап беру дағдысын дамытады.

Пәндік лексика және терминология

ядро, митоз, мейоз, жасуша айналымы, интерфаза, цитокинез, гаплоидті, диплоидті, хромосома, ДНҚ, ген, ұрпақ, еншілес жасушалар, ұрықтану, жасушаның бөлінуі

Диалог құруға /жазылымға қажетті сөздер топтамасы

Гаплоидті жасушалар х-тен тұрады, ал диплоидті жасушалар y-тен тұрады.

Мейозда, диплоидті жасушалар …

Үш тілділік:

 Құндылықтарды дарыту

«Мәңгілік ел» идеясындағы жеті құндылықтардың бірі: бұл- Қазақстанның тәуелсіздігі мен Астанасы.

Жасөпірімдерге тәуелсіздік ұғымын түсіндіру, тәуелсіздіктің тарихын ұғындыру және тәуелсіздіктің жеткізген жетістіктерімен таныстыру, қадірлей білуге үйрету.Оқушыларды патриотизм бағытына тәрбиелеу. Астана қаласының тарихы еліміз үшін өте маңызды екендігін ұғындыру.

 Дағдылар

коммуникативті дағдылар

 Пәнаралық байланыстар

Химия, физика.

 АКТ қолдану дағдылары

Топтық жұмыстар кезінде оқушылар қосымша ақпаратты іздеу үшін ноутбуктерді пайдалануына болады. Бейнекөріністерді көрсету үшін интербелсенді тақтаны пайдалану.

Бастапқы білім

7 сыныпта оқушылар жануарлар мен өсімдік жасушаларының құрамбірліктерін сипаттады және хромосомалар мен гендер ағза сипаттамасын анықтайтындығы туралы білді. Осы бөлім осы құрамбірліктер қызметін түсіндіреді және митоз бен мейоз терминдерімен таныстырады. Бұл білім негізі мен митоз бен мейоз кезеңдері салыстырылатын 10 сыныпта әрі қарай зерттеу үшін түсінікті қамтамасыз етеді. Жасушалық айналым таныстыру үшін шеңберлі диаграмма құрастырымы кезінде математикамен пәнаралық байланыс бар.

Сабақ барысы

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ұйымдастыру кезеңі.

Сыныпта жақсы көңіл-күй қалыптастыру.

Оқушылардың сабаққа даярлығын қадағалау.

Ой қозғау.

Оқушыларға бірнеше сурет көрсетіліп, сұрақтар қойылады:

Берілген қандай биологиялық үрдіс тірі ағзалардың негізгі қасиеттерінің бірін анықтайды? Қалай ойлайсыңдар?

Оқушылармен бірге сабақтың тақырыбын анықтап, мақсаты мен жетістік критерийлерін тұжырымдау.

(T) «Кластер» тәсілдің көмегі арқылы оқушылар өз ағзаларында жаңа жасушалар қалай құралатындығын болжайды. Жаңа жасушалар құру үшін бар жасушалар қалай бөлінетіндігі туралы түсінік беріледі.

Оқушыларға жасуша айналымы суретін көрсетіп, әр кезеңде не болатындығын талқыланады.

Кезеңдер мыналармен шектелуі керек:

•интерфаза – жасуша ұлғайып, ДНҚ репликациясы жүріп жасуша бөлінбейтін кезең

•митоз – ядро екі жаңа еншілес ядро қалыптастыру үшін бөлінеді

•цитокинез – цитоплазма бөлінеді және екі еншілес жасуша құрау үшін жарғақтар түзіледі

Оқушылар осы деректердің көмегімен әр сегмент көлемін есептеп, шеңберлі диаграмма құрай алады:

•митоз үшін 105 минут (= 26.3° цикл)

•цитокинез үшін 25 минут (= 6.1° цикл)

•интерфаза үшін 1310 минут (= 327.6° цикл).

(Т) Оқушылар тері жасушаларының тіршілік айналымын көрсету үшін шеңберлі диаграмма салады. Олар әр кезеңді сипаттап, өз сөздерімен жасушалар бөлінуінің неге қажет екендігін түсіндіреді.

(Ж) «Ақылды үкі» тәсілі арқылы оқушылар таратпа материалдағы ақпаратпен жұпта талқылайды.

Рефлексия. Оқушылар «Таңдау» әдісіне сәйкес келесі сұрақтарға жауап береді:

1.Мен сабақ қызықты/қызықсыз болды деп ойлаймын.

2. Мен сабақта: көп нәрсені үйрендім/үйренгенім аз болды.

3. Мен басқаларды мұқият/зейінсіз тыңдадым.

4. Мен пікірсайыстарға жиі/сирек қатыстым.

5.Мен сабақтағы өз жетістіктеріме ризамын/риза емеспін.

Үйге: «Митоздың фазалары » атты тақырыпта фотосуреттер көрінісін дайындау

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Жұптарға бөлген кезде үлгерімі жоғары оқушыны төмен үлгерімді оқушымен отырғызу. Дарынды оқушыларға «Темекінің жүйке жүйесіне әсері» тақырыбына эссе жазуға тапсырма беру.

Оқушыларды ой қозғау кезінде бағалау.

Топтық жұмыстың барысында бағалау.

Жұптық жұмыс кезінде бағалау.

Оқушылардың топтық жұмыс кезінде бірін-бірі арнайы критерийлер бойынша бағалау.

Оқушылардың сабақ барысында дұрыс отыруын, топтық жұмыс кезінде оқушылардың қимыл-қозғалыстарының қауіпсізігін қадағалау.

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?