Жылыжай эффектісі және озон қабатының жұқаруы. Дүниежүзілік мұхит деңгейінің, су мен атмосфера температурасының көтерілуінің тірі ағзаларға әсері. Биология, 9 сынып, сабақ жоспары.

ТАРАУ: 9.4С – Адам әрекетінің қоршаған ортаға тигізетін әсері

Сабақ:Жылыжай эффектісі және озон қабатының жұқаруы. Дүниежүзілік мұхит деңгейінің, су мен атмосфера температурасының көтерілуінің тірі ағзаларға әсері.

Орал қаласы ФМБ НЗМ

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 9

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар:

Осы сабақтың көмегімен қол жеткізілетін оқу мақсаттары

• Жылыжай эффекттің және озон қабатының жұқаруының пайда болу себептерін білу
• Жылыжай эффектінің салдарының гидросфера,атмосфераға және биосфераға тигізетін әсерлерін сипаттау

Сабақтың мақсаттары

• Оқушылар жылыжай эффектісі себептері мен салдарларын біледі.
• Жылыжай эффектісін туғызатын газдарды азайту жолдарын болжады
• Озон қабатының жұқаруына тигізетін факторларды сипаттайды
• Деректер мен ғылыми зерттеулер нәтижелерін сараптап жылыжай эффектісіне дәлелдер келтіреді.

Бағалау критерийлері

• Жылыжай эффектісін туындататын факторларды түсінеді;
• Озон қабатындағы жұқару себептерін талдайды;
• Жылыжай эффектісі салдарын біледі;
• Жылыжай эффектісін қарқынын азайту жолдарын ұсынады;

Тілдік мақсат

Озон қабаты, мұнай,газ, минералдық ресурстар, қоршаған орта, парниктік әсер, жаһандық жылыну, климаттың өзгеруі, озон қабатының жұқаруы, ластану,жылыжай газдары

Диалог құруға /жазылымға қажетті сөздер топтамасы

Атмосферасында жылыжай газдарының жиналуы..............тудырады

Ғаламдық жылыну деген не?.................

Адамның іс әрекетінің әсерінен экологиялық проблемалардың туындау себептері................................

Құндылықтарды дарыту

Өмір бойы оқу: оқушылар топта, жұпта, жеке жұмыс жасау барысында өз білімін кеңейтуге мүмкіндік алады және жаңа ақпараттармен іздену жұмыстарын жүргізеді.

Ынтымақтастық: әркімнің ойы құнды қағидасын ұстану; өзара оқыту ортасын құру, ашық болу

Пәнаралық байланыстар

• Азон қабаты, ғаламдық жылыну, климаттық өзгерістерді талдау арқылы география пәнімен байланыс.
• Жылыжай әсерін туындататын химиялық заттар (CI, F, C, CO₂) арқылы химиямен байланыс.
• Ультракүлгін сәулелері толқын ұзындықтары физикамен байланыс

АКТ қолдану дағдылары

Ғаламтор желісінен жылыжай эффектісінің әсері туралы суреттер және дереккөздер іздеу.

Алдын-ала білімдер

Қазақстан Республикасы мен өңірлерінде қоршаған ортаның негізгі проблемалары (8.4С бөлімі)

8 сыныпта оқушылар Қазақстан Республикасы мен өңірлерінің қоршаған ортасының негізгі проблемаларын атайды.

Сабақ барысы

Сабақтағы жоспарланған жұмыс

Ой-қозғау.

Оқушыларға биосферадағы жылыжай әсері туралы суреттер таратамын

Миға шабуыл сұрақтары:

• Берілген суреттер нені сипаттайды?
• Бұл сурет ағзалар үшін пайдалы ма әлде зиянды ма?
• Жауабыңызға дәлел келтіріңіз
• Пайдалылығына бір мысал айтыңыз
• Ертеректе жылыжай эффектісі болған ба? Неге?
• Неге соңғы 100 жылда климат ерекше жылынды?
• СО₂ – нің атмосферада көбеюі табиғи факторға байланысты ма, әлде антропогендік факторға байланысты болды ма? Оны қалай дәлелдей алады?
• Соңғы 50 жылда ауаның температурасы қанша градусқа көтерілді? Қай жерде көбірек: Европа елдерінің солтүстігінде ме әлде тұтастай жер шарында жылыну жүрді ме?

Оқушыларды топтарға бөлу. Алдын ала оқушылар аттары жазылған стикерлер араластырып «кездейсоқтық» әдісімен топтар құру.

Сынып 3 топқа бөлінеді.Әр топқа жеке тапсырма беріледі.

І топқа «Жылыжай эффектісін» сызбасын сызу

ІІ топқа – Жылыжай эффектісін туғызатын факторларды зерттейді. (дүниежүзілік мұхит деңгейінің көтерілуі,су және ауа температурасының көтерілуі)

ІІІ топқа - Жылыжай эффектісін қоршаған ортаға әсерін жою жолдарын ұсыну (суретпен немесе сызбалармен беруге де болады)

Топтар өз постерлерін қорғайды.Әр топқа қалған екі топ мұқият тыңдап сұрақтар қояды.Постерлерді бағалау критерийлері:

• Ғылымилылығы
• Сызбаның дұрыстығы және көрнекілігі
• Тақырыпты аша білу

Озон қабатының жұқаруы. Мұғалім түсіндірмесі.

Жаңа сабақ материал бекіту мақсатын бейнебаян көрсету.

Кері байланыс.

Үйге тапсырма: Жылыжай эффектісі туралы интернет желісінен соңғы зерттеулермен танысу.

Қосымша ақпарат

Дифференциация – Сіз қалайша көбірек қолдау көрсетудіжоспарлайсыз? ҚабілетіжоғарыоқушыларалдындаСізқандайміндеттерқоюдыжоспарлайсыз?

Пәнаралықбайланыстар

Денсаулықжәнеқауіпсіздік

АКТ-менбайланыс

Құндылықтарменбайланыс

(тәрбиелейтінэлемент)

Барлық оқушылар білу қажет:

Көктемелік эффекттің пайда болу себептерін атай алады;

Көктемелік эффекттің пайда болу салдарларын біледі;

Көпшілік оқушылар білу қажет:Тәжірибені болжай алады;

Мүмкін болатын климаттың ғаламдық жылыну салдарына болжамдар жасай алады

Жалпы жұмыс кезінде оқушы ойын тыңдау.

АКТ мен байланыс. Бейнематериалдар, анимация, РРТ,

Топта тиімді жұмыс;география, химия және физикамен пәнаралық байланыс

Коллаборативтік ортаның сақталуы;

Ғаламдық азаматтық.

Рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары шындыққа негізделген болды ма?

Оқушылар бүгін нені үйренді?

Сыныпта қандай атмосфера болды?

Мен жүргізген дифференциация іске асты ма?

Мен уақытқа сәйкес жұмыс істедім бе?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды және неліктен?

Жалпы бағалау

Сабақтың қандай екі аспектісі жақсы өтті (сабақ беру әрі оқу туралы ойланыңыз)?

1:

2:

Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алатын еді (сабақ беру әрі оқу туралы ойланыңыз)?

1:

2:

Мен сабақ кезінде келесі сабаққа дайындалуға көмектесетіндей сынып немесе белгілі бір оқушылар туралы не білдім?