Анаэробты және аэробты тынысалу түрлері. Аэробты тынс алудың ауызша химиялық реакция теңдеуі. Биология, 8 сынып, презентация.

Анаэробты және аэробты тынысалу және

Оқыту мақсаттары

Анаэробты және аэробты тынысалу түрлерін ажырату.

Тынысалу үрдісінің ауызша химиялық реакция теңдеуін пайдаланып аэробты тынысалуды сипаттау.

Бағалау критерийлері

Аэробты және анаэробты тыныс алудың түрлеріне анықтама береді.

Аэробты және анаэробты тыныс алу процесінің айырмашылығы анықтайды.

Аэробты тыныс алудың химиялық теңдеуін сипаттайды.

Терминология

Анаэробты тыныс алу

Аэробты тыныс алу

Оттегі

Көмірқышқыл газы

Органикалық қосыластар: глюкоза, нәруыз және липид

Су

АТФ молекуласы/ энергия

Сыртқы және жасушалық тыныс алу

Жасушалық тыныс алу кезеңдері: гликолиз және аэрботы

Дайындық кезеңі

Статикалық және динамикалық жұмыс

Сәйкестендір

Аэробты организмдер

Анаэробты органимздер

Анаэробты және аэробты организмдер

Анаэробты бактериялар

Аэробты организм

Анаэробты тыныс алу

Организмдер оттексіз ортада тіршілік етеді.

Анаэробтыларға бактериялардың, ашытқы саңырауқұлақтарының, қарапайымдардың кейбір түрлері және топырақта, тоған түбінде, суда немесе басқа ағзаларда тіршілік ететін құрттар жатады.

Оттегінің концентрациясы

Жоғары

Төмен

О2

Аэробты тыныс алу

оттек бар ортада тіршілік ететін және дамитын ағзаларға тән, олар оттекті тотықтырғыш ретінде пайдаланады.

Оларға барлық өсімдіктер, көпжасушалы жануарлар, сонымен қатар адам, саңырауқұлақтар және бактериялардың кейбір түрлері жатады.

Оттегінің концентрациясы

Жоғары

Төмен

О2

Жасушалық тыныс алу кезеңдері

Адамның анаэробты тыныс алуы

Гликолиз деп аталады

Жасуша цитоплазмасында жүреді

Глюкоза оттексіз ыдырайды

Пирожүзім қышқылы түзіледі/ пируват

2 АТФ молекуласы түзіледі

Цитоплазма

Гликолиз

Адам органимзмінде аэробты тыныс алу

Аэробты тыныс алу

Жасушаның митохондриясында жүреді

Пируват (глюкоза) оттегінің қатысуы мен ыдырайды

СО2 және Су молекулалары түзіледі

36 АТФ молекуласы түзіледі

Аэробты тыныс алу

Топтық жұмыс

1 топ – анаэробты тыныс алу;

2 топ – аэробты тыныс алу;

3 топ - бұлшықеттердің динамикалық және статикалық жұмысы.

Статикалық және динамикалық жұмыс

Статикалық жұмыс

Динамикалық жұмыс

Қозғалыс

Статикалық және динамикалық жұмыс

Қаңқа бұлшықеттерінің жұмысының екі түрі бар:

Статикалық – бұлшықет ширығады, бірақ жиырылмайды. Мысалы: тіке созылған қолда жүкті ұстау.

Динамикалық – бұлшықеттер бір бірінен киін жиырылады. Мысалы: қолмен жүкті көтеру және оны түсіру.

Статикалық жұмыс

Динамикалық жұмыс

Бұлшықеттердің жұмысы

Аэробты тыныс алудың жазбаша теңдеуі

Глюкоза + оттегі = Көмірқышқы газы + Су + 38АТФ

Қатысатын заттар

Түзілетін өнімдер

Тыныс алудың маңызы

Ағза энергияны органикалық заттардың – нәруыздар, майлар, көмірсулардың тотығуы есебінен алады.

Сонымен қатар химиялық энергия бөлінеді. Ол ағзаның өсуі мен дамуы, тіршілік әрекетінің көзі ретінде қызмет етеді. Сонымен қатар көмірқышқыл газы, су мен азотты негіздер (нәруыздардың тотығуы кезінде) түзіледі.

АТФ (аденозинтрифосфор қышқылы)

Рефлексия

Қандай жаңалықты білдіңіз?

Не қызықты болды?

Не түсініксіз болды?