Түзу мен шеңбердің өзара орналасуы. Екі шеңбердің өзара орналасуы. Алгебра, 7 сынып, қосымша материал.

Қосымша 2

Жазықтықта түзу мен шеңбер қиылысуы да қиылыспауы да мүмкін. Қиылысқан кезде ортақ бір немесе екі нүктесі бар болуы мүмкін. 

1. Егер шеңбердің центрінен түзуге дейінгі қашықтық радиустан артық болса, онда түзу мен шеңбердің ортақ нүктесі болмайды.

2. Егер шеңбердің центрінен түзуге дейінгі қашықтық радиустан кіші болса, онда түзу мен шеңбердің екі ортақ нүктесі болады.

Мұндай жағдайда түзуді шеңбердің қиюшысы деп атайды.

Егер түзудің шеңбермен екі ортақ нүктесі бар болса, онда ол қиюшы деп аталады.

3. Егер шеңбердің центрінен түзуге дейінгі қашықтық радиусқа тең болса, онда түзу мен шеңбердің бір ортақ нүктесі болады.  

Мұндай жағдайда түзуді шеңберге жүргізілген жанама деп атайды.

Шеңберге жанама деп шеңбермен бір ғана ортақ нүктесі бар түзу аталады.

Шеңберге жүргізілген жанама жанасу нүктесінен жүргізілген радиусқа перпендикуляр болады.