Сыбайлас және вертикаль бұрыштар. Алгебра, 7 сынып, қосымша материал.

Қосымшалар

 Терминдер мен суреттерін сәйкестендіру

1. Жаңа тақырыпқа қажетті пысықтау сұрақтары:

1). Бұрыш дегеніміз не?

2). Бұрыштың қандай элеметтері бар?

3). Бұрыштың қандай өлшем бірліктерін білесіңдер?

4). Бұрыштың биссектрисасы дегеніміз не?

5). Бұрыштың қандай түрлерін білесіңдер?

2.Интерактивті тақтада қысқаша жазылған есептің шарты бойынша ауызша талдау:

1) 62;112; 90; 70; 89;180; 17; 92; 36; 108 бұрыштары берілген.Осы бұрыштардың қайсысы сүйір, тік, доғал және жазыңқы бұрыш болады?

2) 2; 15; 1,5; 817 бұрыштары берілген. Оларды минуттар арқылы жазындар.

3) 240; 30; 360 бұрыштарының әрқайсысын градус арқылы жазыңдар.

2-кезең. Жаңа сабақты меңгерту кезеңі.

1) Тапсырма. Сызбамен жұмыс. Сипаттаңдар.

Берілген тік, сүйір, доғал бұрыштардың қабырғаларын толықтырып сызбасын жасаңдар.

Сұрақ: Бірінші қатардағы пайда болған бұрыштардың бір қабырғасы ортақ, ал екіншісі толықтауыш сәулелер, ал екінші қатардағы бұрыштардың бірінші қатардағы бұрыштардан айырмашылығы неде? (Оқушылар айырмашылығын айтады).

2) Жаңа тақырыпты меңгеру (топпен)

Бұрыштардың түрлері

Сыбайлас Вертикаль

а) Сыбайлас бұрыштардың анықтамасын бере отырып, олардың қосындысы 180 –қа тең екендігін дәлелдейміз.

б) вертикаль бұрыштардың анықтамасын бере отырып, олардың тең екенін дәлелдейміз.

в) Жалпы сыбайлас, вертикаль бұрыштар туралы не білеміз?

Бір қабырғасы ортақ ------------- өзара тең

Қабырғалары бір-бірінің созындылары

-------------------------қосындысы 180

Екі қабырғасы бір-бірінің созындысы

г) Сыбайлас бұрыштардың тік →тік

сүйір→ доғал

доғал→ сүйір

сүйір→ сүйір

доғал→ доғал болуы мүмкін бе?

Сынып тапсырмалары

 №75.

 Егер екі түзу қиылысқанда пайда болатын 3 бұрыштың қосындысы 270⁰-қа тең болса, бұл бұрыштардың шамасы қандай?

 №80.

 Екі түзу қиылысқанда пайда болатын бұрыштардың бірі екіншісінен 4 есе үлкен. Осы бұрыштарды табыңдар.

Берілгені:

a b

<1 =4· <2

Т/к: <1 , <2

Шешуі:

Жауабы: <1 = 144⁰, <2 = 36⁰

 №85.

 <AOB=35⁰, <BOC=50⁰. AОC бұрышын табыңдар. Әрбір мүмкін жағдай үшін сызбасын салыңдар.

 Жеке тапсырма

Оқушының аты-жөні ___________________________________

Оқу мақсаты: Вертикаль және сыбайлас бұрыштардың қасиеттерін пайдаланады

Тапсырма:

a және b екі түзулер қиылысқанда 4 бұрыш пайда болды. Екі вертикаль бұрыштардың қосындысы 100°. Барлық 4 бұрыштың шамасын табыңдар

Есептің шешімі

a және b екі түзулер қиылысқанда 4 бұрыш пайда болды. Екі вертикаль бұрыштардың қосындысы 100°. Барлық 4 бұрыштың шамасын табыңдар

Берілгені:

a b

<1 + <3 =100°.

Т/к: <1 , <2 , <3 , <4

Шешуі:

Жауабы: <1 = <3 = 50⁰, <2 = <4 = 130⁰

3-кезең. Жаңа сабақты бекіту кезеңі.

Шапшаңдыққа берілген ауызша есептер.

Бұрыштың берілген градустық өлшемдері арқылы белгісіз градустық өлшемін тап, бұрыштың түрін анықта.

Үй тапсырмасы

 №73.

 Суретте OV сәулесі – ZOY бұрышының, ал OU сәулесі – XOY бұрышының биссектрисасы. Егер <UOV=80⁰ болса, онда XOZ бұрышын табыңдар.

 №84.

 Бұрыш биссектрисасы мен оның бір қабырғасының созындысы арасындағы бұрышты табыңдар. Берілген бұрыш шамасы: 1) 50⁰; 2) 90⁰; 3) 150⁰.