Оқу түрлерін қолдану. Нығмет Ғабдуллин «Батырдың мінезі» . Әдебиеттік оқу, 3 сынып, нұсқаулық.

 Бөлім: Атақты тұлғалар

 Сабақ тақырыбы: 2.1 Оқу түрлерін қолдану

 Нығмет Ғабдуллин «Батырдың мінезі»

 Оқу мақсаттары:

 3.2.1.2 шығарманы іштей саналы түрде түсініп, көз жүгіртіп/ шолып/ түртіп алып/ қажетті ақпаратты тауып/ белгі қойып/сын тұрғысынан бағалап оқу

 3.2.3.1 шығарманың тақырыбын анықтау және негізгі ойды білдіріп тұрған мәтін бөлігін/сөйлемді табу

 Сабақ мақсаттары:

 Барлық оқушылар шығарманың мазмұнын іштей саналы түрде түсініп оқиды, мұғалімнің көмегімен шығарманың тақырыбын анықтай алады;

 Көптеген оқушылар: шығарманы іштей, қажетті ақпаратты тауып оқиды, шығарманың тақырыбы мен негізгі ойын білдіріп тұрға мәтін бөлігін көрсете алады;

 Кейбір оқушылар: шығарманы сын тұрғысынан бағалап оқиды, мәтін бөлігінен шығарманы тақырыбы мен негізгі ойын анықтай алады.

 Бағалау критерийлері:

• мәтіннен қажетті ақпаратты тауып оқиды;
• мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтайды.

 Қажетті ресурстар: Бауыржан Момышұлы фотосуреттері, бағалау парақтары, «Төрт сөйлем» кестесі, Бауыржан Момышұлы туралы бейнебаян.

 Сабақ барысы

 Сабақтың басы:

 Сабақтың басында ширату жаттығуы «Айна» ойыны арқылы орындалады.

 Ортаға бір оқушы шақырылады. Оқушыға суреттер көрсетіледі. (немесе мұғалім өзі жүргізе алады). Суреттерге сүйене отырып ортада қимыл-қозғалыстар жасайды. Оқушылар қарама-қарсы тұрып, қимылдарды айнадан қарап тұрғандай қайталайды және қандай сурет екенін анықтайды. Жаттығуды орындау барысында оқушылардың қиялы дамиды, белсенділігі артады.

 Сабақтың тақырыбына байланысты үлгі суреттер: пулемет, әскер, жұлдыз, т.б.

 Бастапқы білімді қайталау «Ыстық картоп» ойыны орындалады.

 Балалар шеңбер жасап тұрады. Мұғалімнің нұсқауымен ойын басталады. Ыстық картоп болып домаланған қағаз дайындалады. «Ыстық картоп» деп айтылған кезде балалар бір-біріне тез-тез кезектесіп беріп отыру керек. «Тоқта!» деген нұсқау берілген кезде кімнің қолында картоп қалды, сол бала тездетіп сұраққа жауап беру керек. Ойын әрі қарай жалғасын таба береді. «Тоқта!» деген нұсқау берілгенде ойын тоқтатылып, бастапқы білімге байланысты сұраққа жауап береді. Бірнеше сұрақтың үлгісін беріңіз.

 Сабақ тақырыбы және оқу мақсаттарымен таныстыру.

 Оқушылармен бағалау критерийін құрастыру немесе таныстыру.

 Сабақтың ортасы:

 1-тапсырма

 «Миға шабуыл» әдісі әрқылы суретте бейнелегне батыр туралы білетіндері бойынша сұрақтарға жауап беру тапсырылады.

 Тақтағы бүгінгі сабақта қарастыратын мәтін кейіпкерінің суреті ілінеді. Оқушыларға кейіпкерге байланысты сұрақтар қойылады:

•  Суретте бейнеленген батыр туралы не білесіңдер?
•  Батырдың ерлік істері туралы айта алсыңдар ма?

 Саралау. Диалог және қолдау көрсету тәсілі арқылы сұрақтарға жауап бере алмаған оқушыларға сөзбен қолдау көрсетіледі. (Бұл кейіпкер туралы біз екінші сыныпта өткен болатынбыз. Кейіпкердің сырт киімінен әскер болғанын байқауға болады.)

 (Б) Мадақтау арқылы мұғалім кері байланыс беріліп, сұраққа толық жауап бергендері бағаланады. «Жарайсың! Өте дұрыс жауап бердің. Мәнді жауабың үшін ризамыз.

 2-тапсырма

 «Өз бетінше оқу» әдісімен Нығмет Ғабдуллиннің «Батырдың мінезі» әңгімесін іштей, түсініп оқу ұсынылады.

 «Галереяны шарлау» әдісі арқылы мәтіннен қажетті ақпаратты тауып, талдап, мазмұнын түсіну ұсынылады. Әр топқа мәтін мазмұнына байланысты бір сұрақтан таратылады. Оқушылар мәтінге сүйене отырып, сұраққа жауапты постер түрінде бейнелейді.

 Сұрақтар:

 1 топ – Әңгімедегі Бауыржан батырдың әрекетіне қарап, қандай адам болған деп ойлайсың?

 2 топ – Бауыржан батыр неге жолды өзі бастады?

 3 топ – Жолды бастап бара жатқанда Бауыржан батыр қандай сезімде болды? Ал өзің оқып отырып не сезіндің?

 4 топ – Мәтіннен Бауыржан Момышұлы жайлы не білдің? Қабырғаға әр топтың дайындалған постерлері ілінеді. «Галереяға саяхат жасап» топтар кабинет ішінде қозғалысқа түседі, қабырға газеттерін қарайды, сараптайды, талдайды және стикерге пікірін немесе сұрағын жабыстырады. Галереяға саяхат аяқталған соң, топтар жұмыстарға шолу жасап, өз қабырға газеттеріне жазылған сыныптастарының пікірін сараптайды, талқылайды, сұрақтарға жауап береді және қорытынды жасайды.

 Саралау: Қорытынды тәсілі арқылы оқушылардың қабілеттеріне қарай әр топтың оқиғаны әңгімелеуі әртүрлі болатыны күтіледі.

 (Б) «Бағдаршам» көздері арқылы топтар өзара бағалау жүргізу ұсынылады.

 қызыл = түсінген жоқпын

 сары = әлі де толықтыру қажет

 жасыл = барлығы түсінікті

 3-тапсырма.

 «Төрт сөйлем» тәсілі арқылы оқушыларға топтасып «Батырдың мінезі» әңгімесінде негізгі ойды білдіріп тұрған мәтін бөлігін немесе сөйлемді табуға берілген тапсырманы орындау ұснылады.

 Тапсырма орындауға ұсынылатын кесте үлгісі:

 Саралау: Қорытынды тәсілі бойынша өз пікірін жазуда әртүрлі дәлелдемелер жасалуы мүмкін. Қорытынды жасауда әртүрлі деңгейлі оқушылардың қабілеттерін ескере отырып, жұмыстар қабылданады.

 (ҚБ) Дескрипторлар арқылы балағау

 Дескрипторлар:

•  мәтіннен қажетті ақпаратты анықтайды;
•  оқиғаларға сүйеніп мысал келтіреді;
•  негізгі ойды білдіріп тұрған мәтін бөлігін анықтайды.

 4-тапсырма

 «Бір минуттық әңгіме» тәсілін қолдана отырып, ұсынылған жоспар бойынша немесе өз сөзімен толық таңдауына қарай мазмұндау ұсынылады.

 Жоспар:

 1.Журналист пен Бауыржан батырдың арасындағы әңгіме;

 2.Әскердің көмілген минаға кез болуы;

 3. Бауыржан Момышұлының әрекеті;

 4. Бауыржанның қорытынды жауабы.

 Оқушылар қарама-қарсы сызық бойымен жұптасып қатарға тұрып, тақырыпшалар бойынша жұптық әңгіме жүргізеді. Оқылған шығарма бойынша әңгімелесу жүргізеді, өз ойларымен бөліседі.

 Саралау: Қорытынды тәсілі арқылы мазмұндау кезінде қабілетті оқушылар жағдаяттар қосып, оқиғаларды өрбітіп, шығарманы толық мазмұндауы ескеріледі.

 (Б): шығарманың бөлігін мазмұндайы өзара «смайл» әдісі арқылы бағаланады.

 5-тапсырма

 «Режисер» ойыны арқылы әңгімедегі оқиғаға сүйеніп әр топқа киноның сценарийін жазу тапсырылады.

 Сценарий үлгісі:

 Саралау: Диалог және қолдау көрсету тәсіліне сүйене отырып, топтың ішіндегі қолдауды қажет ететін оқушыға сөзбен қолдау көрсетіледі.

 (Б) «От шашу» әдісі арқылы үздік деп танылған сценарий үлгісін топтық бағалау.

 Сабақтың соңы:

 Рефлексия.

 «Бес саусақ» әдісі арқылы бүгінгі сабаққа кері байланыс жүргізу.

 Үйге тапсырма: «Бауыржан Момышұлы» фильмін көріп, фильмнің негізінде басты кейіпкер Бауыржан туралы әңгімелеу сырылады.

 Ескерту. Сынып оқушыларының ерекшелігіне байланысты мұғалім тапсырмаларды ауыстырып түрлендіріп бере алады.