Көмірсулардың жіктелуі. Химиялық құрылым. (Биология, 10 сынып, I тоқсан)

Пән: Биология
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Молекулалық биология Молекулалық биология және биохимия
Сабақ тақырыбы: Көмірсулардың жіктелуі. Химиялық құрылым.
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): 10.4.1.2 Көмірсулардың құрылымы, құрамы мен қызметтері бойынша жіктеу
Сабақтың мақсаты: Көмірсулардың құрамын, құрылымын және қасиеттерін зерттеу
Моносахаридтер, дисахаридтер және полисахаридтер арасындағы ұқсастықтар мен айырмашылықтарды анықтау
Крахмал мен глюкозаның молекуласының үлгісін жасау.

Мұғалім крахмалға сапалық реакцияны демонстарциялық столда жасап көрсетеді.
Поверхность картофеля окрашивается в синий цвет. Шикі кортоптың үстіне пипеткамен иод ерітіндісін тамызады.
• Мұғалім сұрақ қояды: Йодтың түсі қоңыр болып көрінсе де, неге картоп түсі көк түске айналды?

Оқушыларға ойлануға 1 минут уақыт береміз және олар өз жауаптарын жұптарымен талдайды. Содан кейін бірнеше оқушыдан сұраймыз.
Миға шабуыл түрінде талқылауды өткізуге болады.

Мұғалім кішігірім тәжірибе жүргізеді: кішкене қантты қыздырады, мөлшері шағын қаңылтыр ыдысқа қантты салып ол жанғанша оны одан әрі қыздырыңыз.

Немесе көмірсулардың бір қызметі энергияны босату екенін көрсететін глюкозаның жағылуын көрсететін осы бейнені көрсете аласыз:

Талқалаудан кейін сабақтың тақырыбына шығыңыз: Қандай органикалық заттар тірі жасушада кездеседі?

Сіз тірі жасушаның қандай органикалық заттарымен таныстыңыз?
Адамдар мен спортшылар өзінің салмағы мен тұлғасын бақылағанда қандай заттарға ерекше назар аударады?

Сабақтың тақырыбына шығу
Мақсаты
1. Көмірсулардың құрамын, құрылымын және қасиеттерін зерттеу
2. Моносахаридтер, дисахаридтер және полисахаридтер арасындағы ұқсастықтар мен айырмашылықтарды анықтайды
3. Крахмала және глюкозы молекуласының модельін анықтайды

Оқытушының кіріспе дәрісі:
Мұғалім көмірсулар туралы жалпы ақпарат береді:
Көмірсу (сахаридтер) —Жалпы атауы кеңінен қарастырылған табиғи органикалық қосылыс. Атауы «көмір» және «су» деген сөздерден тұрады. Себебі, алғашқы белгілі көмірсулар Cx (H2O) y өрнектегі формуламен сипатталады, ресми түрде көміртегі мен судың қосылыстары болып табылады.Моносахаридтердің жалпы формуласы Сn(Н2О)n
Былай жазылады.
Көмірсулар мынадай топтарға бөлінеді:
1. қарапайым (моносахарид)
2. олигосахариды
3. күрделісі ( полисахарид).

Моносахарид – көмірсулардың мономері және бір молекуладан тұрады. Оларға мыналар жатады: рибоза, дезоксирибоза, глюкоза, фруктоза, галактоза. Моносахаридтің айқын мысалы - бұл глюкоза. оның формуласы (C6H12O6). Глюкоза молекуласының үлгісін көрсету
Олигосахарид (немесе ди-сахарид) моносахаридтің 2-9 молекуласынан тұратындар. Оларға жататындар мальтозы, сахароза, лактоза

Полисахариды өз кезегінде полимерлер болып табылады, яғни олар 10 немесе одан да көп моносахарид молекулаларынан тұрады. Полисахаридтердің мысалдары крахмал, хитин, гликоген, целлюлоза болуы мүмкін.

Жаңа ақпаратпен өздігінен жұмыс. Оқушылар мәтіндерді (қосымша) оқып, тапсырманы орындауға шақырады: мәтінді зерттеу, қарындашпен мәтіннің шеттеріне жұмыс істеу кезінде ескертпелер жасайды

V- мен мынаны білемін
+-Мен үшін жаңа ақпарат
! - өте құнды ақпарат.
? - маған қызық бірақ түсініксіз.
- - басқаша ойладым...........