Логикалық операциялар (дизъюнкция, конъюнкция, инверсия) 1-сабақ (Информатика, 10 сынып, I тоқсан)

Пән: Информатика
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Деректерді ұсыну
Сабақтың тақырыбы: Логикалық операциялар (дизъюнкция, конъюнкция, инверсия) 1-сабақ
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаты: 10.2.2.1 логикалық операцияларды қолдану (дизъюнкция, конъюнкция, инверсия)
Сабақ мақсаттары: • Логикалық операцияларды білу
• Логикалық операциялар ажырату.
• Логикалық өрнектерді құруда логикалық операцияларды қолдану.

Сабақтың тақырыбы жарияланады. Оқушыларға тапсырма беріледі: тақырып бойынша тапсырмаларды қалай шешуге үйренгенін көрсету.
Өткен тақырыпты қайталау үшін learningapps бағдарламасы қолданылып, бағалау автоматты түрде жүзеге асырылады.
1. Жеке жұмыс
2. Жұптық жұмыс
Жаңа тақырып интерактивтік презентация арқылы түсіндіріледі.
Жаңа тақырыпқа ену мақсатында оқушыларға келесі сұрақтар беріледі:
Логика дегеніміз не? (Логика - бұл адам ойлауының түрлері мен заңдары туралы, оның ішінде дәлелдеуге болатын пікірлердің заңдылықтары туралы ғылым)
Пікірлер алгебрасы дегеніміз не? (Пікірлер алгебрасы—идеал пікірлерге қатысты ақкикат немесе жал¬ган пікір деп тұжырымдауға болатын пікірлерді зерттейтін логикалар алгебрасы. Логикалар алгебрасы тек екі мағынаға ие болады, яғни пікірлердің кез келгені «акикат» немесе «жалған» пікірлерінің біреуін ғана сипаттайды).
Тапсырма: Мысал пікір бола ала ма?
5*5=25
Бүгін демалыс па?
Ай Жердің серігі ма?
Назар аударыңыз!

Жаңа тақырыпқа ену:
1. Жәй және күрделі пікілер.
2. Негізгі логикалық операциялар

1.Жәй және күрделі пікірлер.
Логикалық пікірлер жәй және күрделі болуы мүмкін.
Жәй логикалық пікірлер бір пікірден тұрады және логикалық амалдары жоқ. Жәй логикалық пікірде тек екі нәтиже мүмкін - «ақиқат» немесе «жалған».
Күрделі логикалық пікірлер логикалық операциялармен біріктірілген пікірлерді қамтиды. Алгебрадағы функцияның тұжырымдамасына ұқсас, күрделі логикалық өрнекте дәлелдер бар, олар пікірлер болып табылады.

2.Негізгі логикалық операциялар
Жаңа материалды түсіндіру барысында оқушылар дәптерінде келесі типтегі кестені толтырады.
Логикалық операция аты Логикалық операцияның белгіленуі Логикалық операцияның нәтижесі Ақиқаттық кестесі Мысалдар
Инверсия
Дизъюнкция
Конъюнкция

Күрделі логикалық өрнектердегі негізгі логикалық операциялар:
• ЕМЕС (логикалық теріске шығару, инверсия);
• НЕМЕСЕ (логикалық қосу, дизъюнкция);
• ЖӘНЕ (логикалық көбейту, конъюнкция)

ЕМЕС операциясы - логикалық теріске шығару (инверсия)
ЕМЕС операциясы бір аргументке қолданылады, жәй немесе күрделі логикалық амал ретінде болуы мүмкін.
ЕМЕС операциясының нәтижесі:
• түпнұсқалық пікір ақиқат болса, онда оның терістеу нәтижесі жалған болады;
• түпнұсқалық пікір жалған болса, онда оның теріс нәтижесі шын болады.

«ЕМЕС» операциясында келесі шартты белгілер пайдаланылады: ЕМЕС, ‾, ˥ not А. ЕМЕС логикалық теріске шығару операцияларының нәтижесі келесі ақиқат кестесімен анықталады.

Операция НЕМЕСЕ - логикалық қосу (дизъюнкция).
НЕМЕСЕ логикалық операциясы қарапайым және күрделі логикалық пікірлер болуы мүмкін, екі нұсқауларды біріктіру функциясын орындайды. Логикалық әрекеттің көзі болып табылатын пікірлер, аргумент деп аталады. НЕМЕСЕ операциясының нәтижесі, егер ақиқат мәнінде, түпнұсқалық сөздердің кемінде біреуі ақиқат болса, ақиқат болады.
НЕМЕСЕ логикалық операциясының нәтижесі келесі ақиқат кестесімен анықталады.
А В A v В
0 0 0
0 1 1
1 0 1
1 1 1

Қолданылатын белгілеулер: А немесе В; A v В; А ог В. Түсінікті болу үшін күрделі логикалық түрлендірулерді орындау кезінде біз А + В белгілеуін қолданамыз, бұл жерде А, В — аргументтер (бастапқы пікір)..........