Мәтіндік ақпараттарды кодтау принциптері (Информатика, 10 сынып, I тоқсан)

Пән: Информатика
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Деректерді ұсыну
Сабақтың тақырыбы: Мәтіндік ақпараттарды кодтау принциптері
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаты: 10.2.3.1 Unicode және ASCII символдарын кодтау кестесін салыстыру
Сабақ мақсаттары: Unicode және ASCII таңба кодтау кестелерін салыстыру.

Амандасу. Сабақты ұйымдастыру.
3 топқа бөлу (сандар, графиктер, мәтін)
Миға шабуыл әдісі арқылы өткен сабақты қайталау:
Компьютер қандай ақпарат түрлерімен жұмыс істей алады? (сандық, графикалық, мәтіндік, аудио, бейне).
Ақпарат компьютердің жадында қалай ұсынылған? (екілік кодта).
Графикалық ақпаратты аналогтан дискретті түрге ауыстыру жолы қандай? (кеңістік іріктеу арқылы сурет пикселдерге бөлінеді).
Дыбысты цифрлық формаға қалай түрлендіру керек? (Уақытты іріктеуді пайдалану).
Адам компьютердің көмегімен қандай ақпаратты жиі өңдейді деп ойлайсыз?
Қазіргі уақытта әлемдегі жеке компьютерлердің көбісі (саны мен уақыты бойынша) мәтіндік ақпараттарды өңдейді.

Слайдта көрсетілген ребус бойынша оқушылар сабақтың тақырыбын біледі


Мұғалім оқушыларды оқу мақсатымен, міндеттерімен, сөздік қорымен таныстырады және жаңа тақырыпты түсіндіреді.

Информатика мұғалімі мәтіндік ақпаратты кодтау және кері кодтау туралы түсіндіреді.

Бізге белгілі кейбір фактілерді еске түсірейік:

Мәтін жазылған таңбалар жиынтығы әліпби деп аталады. Алфавиттегі таңбаның саны – ол оның күші.

Ақпаратты анықтау формуласы: N = 2i,
N – әліпбидің күші (таңбалардың саны),
i – биттердің саны (символдың ақпараттық салмағы).

256 таңбадан тұратын әліпбиде сізге барлық қажетті таңбаларды қоюға болады.
Мұндай әліпби жеткілікті деп аталады
себебі 256 = 28, 1 таңба – 8 бит.
8 биттің өлшем бірлігі 1 байт атауы деп белгіленеді
1 байт = 8 бит.
Компьютер мәтініндегі әр таңбаның екілік коды - 1 байт жады.

Мәтін туралы ақпарат компьютердің жадында қалай көрінеді?
Кодтау - әр таңбаға 0-ден 255-ке дейінгі бірегей ондық коды беріледі
немесе оған сәйкес екілік код 00000000-нан 11111111-ге дейін.
Осылайша, адам таңбаларды оның пішіні мен компьютері олардың кодтары бойынша ерекшелейді.

Әр таңбаға қандай 8-биттік екілік код тағайындалады?
Компьютер алфавитінің барлық белгілері 0-ден 255-ге дейін нөмірленеді.
Әр нөмір 00000000-нан 11111111 дейінгі сегіз-биттік екілік кодқа сәйкес келеді. Бұл код жай ғана екілік белгілердегі таңбаның сериялық нөмірі.

Компьютер алфавитінің барлық таңбаларына дәйекті нөмірлер тағайындалған кестеде кодтау кестесі деп аталады.
Компьютерлердің әр түрлі түрлері үшін әр түрлі кодтау кестелері пайдаланылады.
ДК үшін халықаралық стандарт - ASCII кесте (аски деп оқылады) (Американдық стандартты ақпарат алмасу коды)..........