Қазақтардың ру-тайпалық құрылымы қалыптасуының тарихи шарттары 2 сабақ (Қазақстан тарихы, 10 сынып, ІІ тоқсан)

Пән: Қазақстан тарихы
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Этникалық және әлеуметтік-саяси процестер
Сабақтың тақырыбы: Қазақтардың ру-тайпалық құрылымы қалыптасуының тарихи шарттары 2 сабақ
Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары: 10.2.2.2 - тарихи кезеңдерді талдау негізінде қазақтардың ру-тайпалық ұйымдасу түрінің қалыптасу алғышарттарын талдау
Сабақ мақсаты: Тарихи кезеңдердегі рулық-тайпалық құрлымдарды талдау.
Көшпелі қоғамындағы әлеуметтік институттардың функционалдық рөлін талдау.
Ж/Т Сақтар, ғұндар, Түрктер, Наймандар, Қыпшақтардың ру-тайпалық құрылымы туралы не білетіндерін сұрап, сыныптық талқылау ұйымдастыру.

Он оқ будун, тиграхауда, сегіз тайпа, 90 баулы қыпшақ, батыс және шығыс бөлік т.б сөздерді тақтаға шығарып қою арқылы оқушы ойын жетелеу.
(М) мұғалім оқушылардың жауабынан соң сабақ тақырыбымен, мақсаттарымен, бағалау критерийлерімен таныстырады
Зерттеу сұрақтары:
Тарихи кезеңдерде ру-тайпалық ұйымдасу түрінің қалыптасу алғышарттары қандай болды?

Зерттеу және талдау

Б/Т Оқушыларды шағын топтарға біріктіріңіз. Топтарға тақырыптарына байланысты мәтінмен қамтамасыз етіп, тарихи кезеңдер негізінде көшпелі қоғамдағы рулардың қалыптасуына талдау жүргізуді тапсырыңыз.
І топ: Сақ-үйсін –ғұн дәуіріндегі ру-тайпалық ұйымдасу
ІІ топ: Ерте Түркі дәуіріндегіру-тайпалық ұйымдасу
ІІІтоп: ХІ-ХІІІ ғғ. кезіндегі ру-тайпалық ұйымдасу (Найман, Қыпшақ т.б)
IV топ:ХІІІ-ХҮ ғғ. ру-тайпалық ұйымдасу

Критерийлері:
• Осы кезеңдегі ру-тайпа ұғымын ашу;
• Осы кезеңдегі ру-тайпалық бірлестікке бөліну ерекшеліктерін түсіндіру;
• Осы кезеңдегі ру-тайпалық бірлестіктің қоғамдағы рөлін сипаттау;

Берілген критерийлерді басшылыққа алып, топтар постер жасайды және бір-бірінің жұмысын бағалайды.

Б/Ж/Т
Оқушылар PEST формуласы бойынша
тарихи кезеңдердегі Қазақтардың ру-тайпалық құрылымы қалыптасуын анықтайды.

P - саяси фактор
E – экономикалық фактор
S – әлеуметтік фактор
T – технологиялық фактор......