Әлемдік өркениет тарихындағы Ұлы Дала (Қазақстан тарихы, 10 сынып, І тоқсан)

Пән: Қазақстан тарихы
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Өркениет: даму ерекшеліктері
Сабақ тақырыбы: Әлемдік өркениет тарихындағы Ұлы Дала
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме): Оқушылар «өркениет» ұғымын талдап, әлемдік өркениетке Ұлы Дала тұрғындарының қосқан үлесінің маңыздылығын анықтайды. Әлемдік өркениет тарихындағы мемлекеттердің пайда болу, шарықтау, жойылу сатыларына өзіндік сараптама жасайды.
Сабақ мақсаттары: Әлемдік өркениет тарихындағы Ұлы Даланың қайталанбас рөлін анықтап, әлемдік тарихтағы орнын анықтайды, зерттеу жұмысын жазу жолдарын айқындайды.
(Б)Ұлы Дала тұрғындарының әлемдік өркениетке қосқан үлесі ретіндегі суреттер топтамасын ұсыну: көшпелілер өз тұрмысында қолданған күнделікті ыдыстар, қару-жарақтар түрлері, ыдыстар, ат-әбзелдері. «Ұлы Даланың» әлемдік өркениет тарихына тағы қандай үлес қосуы мүмкін екендігі жөнінде ой қозғайды.

(М) Оқу мақсаттары мен бағалау критерийлерін оқушыларға таныстырып, зерттеу сұрақтарын ұсыну:
 Әлемдік өркениет тарихындағы Ұлы Дала тұрғындарының рөлі қандай болды?
 Ұлы Даланың ұлы империяларының заңды мұрагерлері кімдер болуы мүмкін?
 Әлемдік өркениеттің Ұлы Дала өркениетіне қандай ықпалы болуы мүмкін?
(Т) Оқушыларды топқа бөліп, Ұлы Дала тұрғындары мәдениетінің жетістіктерін анықтау тапсырмасын беру. Тапсырманың орындалу ретін түсіндіру. Оқушыларға әлемдік өркениетке елеулі үлес қосқан мемлекеттер қатарын анықтау кестесін толтыруға тапсырма беріледі (оқушылар кестені тарихи білімдерін, мұғалім ұсынған мәтіндер және интернет ресурстарын қолдану арқылы толтырады). Постер қорғау

Мысалы: Оқушыларға ірі өркениет ошақтары болып табылатын Грек, Рим (антикалық), Парсы, Үнді Қытай мемлекеттері ішінен бірін таңдау ұсынылады.

Түрік тайпалары, Қыпшақтар Ел басқару ісіне қосқан үлесі Қару-жарақ жасауға қосқан үлесі Идеология, философия, дін
(мемлекетті ұйымдастырудағы жаңалықтары) Күнделікті тұрмыста қолданылатын істерге қосқан үлесі, сәулет ісі
Түрік, Батыс, Түрік, Қыпшақ хандығы «он оқ бұдун»,
Түменге бөлу, жүздік, мыңдық, ондыққа бөлу Кесу, түйреу, шабу, ұру, ату қару-жарақтарын ойлап табуы Тәңірлік дін, тотемизм белгілері,Ашина тайпасы шығу туралы аңыз Ат әбзелдері, теріден тігілген жарғақ шалбарлар, теріден жасалған ыдыстар

(Т) Оқушыларға Ұлы Даланың тұрғындарының материалдық мәдениет жетістіктері туралы мәтін беру. Мәтінде Ұлы Дала тұрғындарының қару-жарақ, мемлекет қалпын құрудағы жетістіктері туралы ақпарат қамтылуы керек.

(Т)Әр топ берілген кестеге сай (концептуалды карта) халықтардың әлемдік өркениетке қосқан үлесін кестені постерге жазып толтырады.
Әр топ постерге маңызды 4 жетістікті жазып, тақтаға іледі.......