Шаруашылықты ұйымдастырудың территориялық факторлары №2 (10 сынып, III тоқсан)

Пән: География
Ұзақ мерзімдік жоспардағы тарау: Геоэкономика негіздері
Сабақтың тақырыбы: Шаруашылықты ұйымдастырудың территориялық факторлары №2
Оқу мақсаттары: 10.4.1.6 әлемдік экономиканың аумақтық үлгілерін талдау
10.4.1.7 әлем елдерінің экономикалық даму көрсеткіштерін салыстыру (қазақстандық құрамды қосымша қамту арқылы)
10.4.1.8 әлем елдерін экономикалық даму тұрғысынан классификациялау
Сабақтың мақсаты: Оқушылар өндірісті орналастыру факторларын әдеттен тыс жағдайларда қолдану дағдыларын дамытады.
Ұйымдастыру кезеңі.
Қолайлы жұмыс ортасы қалыптастырылады. Жағымды жаңалық немесе жақсы тілектер айту ұсынылады (мұғалімнің жоспары бойынша)
Адамзат қоғамының дамуында үш кезеңнен тұрады: Экономикалық қызметтің құрылымының үш түрі.
Индустрия алдындағы кезең Экономиканың аграрлық құрылымы (төмен дамыған елдерде - Эфиопия, Ауғанстан, Лаос, Камбоджа, Непал)
Индустриалды кезең Өнеркәсіптің жетекші рөлі (экономикалық дамыған елдерде, мұнай өндіруші елдерде, Қытайда, ТМД елдерінде, Шығыс Еуропа елдерінде басым)
Постиндустриалды кезең Өнеркәсіп емес өндірістің өндіріс үстінен басым болуы («Үлкен жеті», Канада, Батыс Еуропа елдері)
Постиндустриялық кезең 5 белгілермен сипатталады:
• Экономика саласында - тауарларды өндіруден бастап қызметтерді өндіруге көшу.
• Жұмыспен қамту саласында интеллектуалды қызметкерлердің басым болуы.
• Ғылым саласында ғылымды қажет ететін салалардың дамуын қамтамасыз ету үшін зерттеулер жүргізіледі.
• Басқару саласында шешім қабылдау ең соңғы ақпараттық технологиялар мен технологияға негізделген.
• Экология саласында - қоршаған ортаға адамның араласуын бақылау.
Экономикалық дамыған және дамушы елдердің аумақтық құрылымын салыстыру
Экономикалық дамыған елдер
4 негізгі түрлері
жоғары дамыған аудандар;
ескі өнеркәсіптік аудандар;
аграрлық аудандар;
жаңа даму бағыттары;
Экономикалық дамушы елдер
• аумақтық құрылымның отарлық түрі;
• негізгі орталықтың рөлі астанада ойнайды (ол жағалаудағы елдерде негізгі теңіз қақпасы бола алады); қолдау орталығының рөлі экспорттық мамандану орталықтары рөлін атқарады;
• ішкі колониялардың болуы (тұтыну ауыл шаруашылығы);
• Дамушы елдердің TLC.
Экономикалық даму - экономиканы, өнімді күштерді, білім беруді, ғылымды, мәдениетті, халықтың өмір сүру деңгейі мен сапасын, адами капиталдың сапалы және құрылымдық жағымды оң өзгерістерін көбейтеді.
Елдерді үлестіру: Канада, Қазақстан, Швеция, Қытай, Ресей, Сауд Арабиясы, Сингапур, Франция, Африкалық одақ, Австралиялық Одақ экономикалық даму деңгейінде. Сіз қандай көрсеткіштер бойынша тараттыңыз? Жауапты дәлелдеу. Сіз ұсынған көрсеткіштерді төмендегі слайдтармен салыстырыңыз.
Даму жағдайындағы елдерді салыстыру үшін индикаторлар жиынтығын қолданыңыз, олар мыналарды қамтиды:
 ЖІӨ және жан басына шаққандағы ЖҰӨ;
 Халықтың сапасы мен өмір сүру деңгейі;
 Экономиканың бәсекеге қабілеттілігі;
 Еңбек өнімділігі және экономикалық тиімділіктің басқа көрсеткіштері;
 Адам капиталын адам басына шаққандағы құны, оның сапасы мен өнімділігі;
 Әлемдік экономикаға интеграциялау;
 Сыбайлас жемқорлық деңгейі;
 Әлемнің жетекші рейтингісінде орын;
 Әлемнің жетекші рейтингілік агенттіктерінің қаржылық-экономикалық рейтингтері мен рейтингі;
 Экономиканың салалық құрылымы, шикізат экономикасының үлесі;
 Өнімнің жан басына шаққандағы негізгі түрлерін өндіру;
 Шынайы прогрестің көрсеткіші. .....