А С Пушкин «Ескерткіш» өлеңі 4-сабақ (7 сынып, IV тоқсан )

Пән: Қазақ әдебиеті
Бөлім атауы: Ұрпақ тәрбиесі
Сабақтың тақырыбы: А.С.Пушкин «Ескерткіш» өлеңі 4-сабақ
Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары: 7.А/И3.Шығармадағы көркемдегіш құралдардың (символ, синекдоха, қайталау түрлері: эпифора, анафора, аллитерация, ассонанс, риторикалық сұрақ) қолданысын талдау
7.Б/С4.Әдеби шығарманың эстетикалық құндылығы туралы шағын сыни шолу жазу.
Сабақтың мақсаттары:
Барлық оқушылар: Шығармадағы көркемдегіш құралдарды табады.
Көптеген оқушылар: Көркемдегіш құралдардың біразын талдайды.
Кейбір оқушылар: Әдеби шығарманың эстетикалық құндылығы шағын сыни шолу жазады.
Сабақ барысы:
Ұйымдастыру жұмысы.
Сыныпты оқушыларын қолдарындағы ұсақ құралдары арқылы топқа бөлу.
А.Пушкиннің «Ескерткіш» өлеңінің әр жолы қиып беріледі, өлеңді құрастырып оқиды.
С. «Ескерткіш» өлеңін оқушылар өз қалауынша мәнерлеп оқиды. (Әуен қосады, дауыс ырғағына салып)
Қалыптастырушы бағалау. Бас бармақпен бағалау.
Танымдық тапсырма.
Мәңгілік ел, Тәуелсіздік, Бәйтерек, саламатты Қазақстан туралы бірнеше суреттер беріледі. Бұлар нені білдіреді?
Сұраққа жауап алынған соң «Символ» сөзіне өздігінше жауап айтылады.
Мұғалім түсіндірмесі:
Символ – көркем бейне мен ұғымның қызметін атқара алады. Алайда символ ұғымнан гөрі астарлы мағынаға бай, ал көркем бейнеден гөрі нақтылы мәнге ие. Құбылтудың бір түрі.
Синекдоха (мегзеу)- бүтіннің орнына бөлшекті, жалпының орнына жалқыны немесе керісінше қолдану.
Мысалы: Дұғай сәлем жазамын Күйісбайға,
Бермек болған айғырдың көзі қайда? (Абай).
Қайталаудың түрлері:
Анафора- өлең тармақтарында бір сөздің не сөз тіркес-
терінің жол басында қайталануы.
Эпифора- өлең тармақтарында бір сөздің не сөз тіркес-
терінің жол аяғында қайталануы.
Жұптық жұмыс. Тапсырма.
1. Оқушыларға өлеңнің алдыңғы 6 жолын беріп, аллитерация, ассонанс туралы ұғымның барын байқау.
2. Өлеңнен символ мен синекдоханы тауып, ақынның сөз қолданысына талдау жасау.
3. Өлең жолдарынан көркемдегіш құралдарды таба отырып, кестені толтыру.
Көркемдегіш құралдар Өлең жолдарынан Дәлелді пікір
аллитерация
ассонанс
символ
синекдоха
метафора
қайталау түрлері: эпифора, анафора
риторикалық сұрақ
Сұрақ тастау
• Ақын қайталауды қолдану арқылы нені білдірді? Өлеңге өзгеше түр енді ме?
Оқушылар жұппен ақылдаса отырып, ойларын қағазға жазып, ширатып қорапқа салады. Ортадан 2 оқушы шығып оқиды. Дұрыс жауап бармақпен бағаланады.
Бағалау критерийлері Дескриптор
Шығармадағы көркемдегіш құралдардың қолданысын талдайды. Өлеңнен көркемдегіш құралдарды табады.
Көркемдегіш құралдарды ажыратады.
Дәлелді пікір жазады.
Жазылым алды тапсырма.
- Құндылықтар туралы не айта аламыз?
- Эстетикалық құндылық деген не?
- Шығармадағы эстетикалық құндылықты қалайша аңғара аламыз?
Тапсырма.
Ақын қолданған көркемдегіш құралдарды пайдалана отырып, «Ұлылар үндестігі» тақырыбы бойынша шығарманың эстетикалық құндылығын ашып шағын сыни шолу жазады. Көлемі 50 сөз.
Сыни шолудың кіріспесіне 2-3 сөйлем.
Негізгі бөлімде құндылықтарды ашу үшін көркемдегіш құралдарды пайдаланады.8-10 сөйлем жазады.
Қорытындысын 3-4 сөйлеммен түйіндейді.
Оқушылар жетістік критерийі бойынша бағаланады.
Бағалау критерийлері Дескриптор
Эстетикалық құндылығы туралы шағын сыни шолу жазады. Эстетикалық құндылығын ашып жазады.
Көркемдегіш құралдарды қолданады.
Ойын түйіндейді......