«Алып Ер Тұңға» жырының көркемдік тәсілдері (6 сынып, I тоқсан )

Пән: Қазақ әдебиеті
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Туған жерім - аялы алтын бесігім
Сабақтың тақырыбы: «Алып Ер Тұңға» жырының көркемдік тәсілдері
Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары: 6.2.3.1 - шығармадағы көркем ауыстыруларды (троптарды: метафора, кейіптеу, метонимия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация, арнау) анықтау;
Сабақтың мақсаттары:
Оқушылардың барлығы орындай алады:
Көркемдегіш құралдарды түсінеді.
Оқушылардың көпшілігі орындай алады:
Жырдағы көркемдегіш тәсілдерді анықтайды.
Кейбір оқушылар орындай алады:
Жырдағы көркемдегіш тәсілдерді анықтап, қолданылу мағынасын түсінеді.
Сабақ барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушылар санамалау арқылы 4 топқа бөлінеді.
II. Топтық жұмыс. «Сөздік гол» ойыны.
Сұрақ Жауап Сөйлем
«Ер Тұңға» жыры қандай жыр? Түркі халықтарының арғы ататегі тарихынан сыр шертетін қаһармандық жыр
Жырдың басты қаһарманы кім? Алып Ер Тұңға
«Алып Ер Тұңға» жырының негізгі идеясы... Тұран елін сыртқы жаудан қорғау, түркі жұртын ішкі ынтымақ-бірлікке үндеу, туған жердің абырой-даңқын арттыра түсу болып табылады
Дескриптор:
1.Жасырынған сұрақтарды рет-ретімен дұрыс таба біледі;
2.Сұрақтардың жауабын дұрыс таба біледі;
3.Құраған сөйлемдері көркем әрі түсінікті.
Жаңа сабақтың мақсаты мен бағалау критерийін таныстырамын, үй тапсырмасын пысықтаймын.
Ой қозғау:
Туған тіліміздің маңызы мен мәйегі саналатын қандай бейнелеуіш, көркемдеуіш құралдар туралы оқушылардан сұрау.
Троп түрлерін еске түсіру.
Өлеңді құбылту / троп/
1. Ауыстыру /метафора/
2. Кейіптеу
3. Пернелеу / аллегория/
4. Астарлау / символ/
5. Алмастыру / метонимия/
6. Мегзеу / синекдоха/
7. Әзіл /юмор/
8. Кекесін / ирония/
9. Мысқыл / сарказм/
10. Ұлғайту / гипербола/
11. Кішірейту /литота/
12. Әсірелеу / гротеск/
13. Табу
14. Эфемизм
III. Мағынаны тану кезеңі. Топтық жұмыс
Тапсырма:
Жыр мазмұнынан 4 бейнелеу құралын анықтап, мағынасын өз сөзіңізбен түсіндіріңіз.
Бейнелеу құралы кездесетін тармақтар Бейнелеу құрал түрі Мағынасы
Алып Ер Тұңға келеді,
Жүз мың әскер ереді, эпитет
Жүз мың жебе кереді,
Жер қайысқан қол еді.
гипорбола
Көк тәңірінің ұлы еді. гипорбола
«тау қойнауы жыртылар», «атса оны кезеп», «атын болдыртты», «қайғы тойдыртты», «жүз сарғайды», «запыран жаққандай» тұрақты сөз тіркестер
Дескриптор:
- шығармадағы 4 түрлі бейнелеу, суреттеу құралдары кездесетін тармақтарды анықтайды;
- 4 бейнелеу құралының түрін ажыратады;
- жырдағы қолданылу мағынасын өз сөзімен түсіндіреді.
Кері байланыс.
Бағалау
Рефлексия
«Аяқталмаған сөйлемдер» әдісі арқылы
1.«Бүгін мен...................... білдім»
2.«................. қызықты болды» «.......................... қиын болды»
3.« ......................... екенін түсіндім»
4.«Мен..................................... білім алдым»
5. «.................. мені таң қалдырды»....