Қазақтың салт-дәстүрлері – ұлттық құндылық (6 сынып, I тоқсан )

Пән: қазақ тілі
Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Ұлттық және отбасылық құндылықтар
Сабақ тақырыбы: Қазақтың салт-дәстүрлері – ұлттық құндылық
Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары: 6.2.2.1 - ауызекі сөйлеу және көркем сөйлеудің стильдік ерекшеліктерін қолданылған тілдік құралдар арқылы тану.
Сабақ мақсаттары:
Барлық оқушылар: ауызекі сөйлеу және көркем сөйлеудің стильдік ерекшеліктерін ажыратады, ауызша, жазбаша мәтіндерде тілдік құралдар арқылы таниды.
Көптеген оқушылар: ауызекі сөйлеу және көркем сөйлеудің стильдік ерекшеліктерін біледі, ауызша, жазбаша мәтіндерде қолданады.
Кейбір оқушылар: ауызекі сөйлеу және көркем сөйлеудің стильдік ерекшеліктерін біледі, ауызша, жазбаша мәтіндерде қолданады.
Сабақ барысы: Ұйымдастыру кезеңі
Сабақтың тақырыбын анықтау мақсатында «Шілдехана - бесік той» әні тыңдалады.
Әр ұлттың өзіндік ерекшеліктері болатыны белгілі. Халқымыздың әдет-ғұрпын, дәстүрін, тарихын білу, оны қастерлеу- әрқайсысымыздың борышымыз.
Сабақтың тақырыбы, мақсаттары мен бағалау критерийлері таныстырылады.
ЖЖ. Оқылымалды тапсырма.
«Галерея аралау» әдісі бойынша жұптық жұмыс.
Сынып қабырғаларында салт-дәстүрдің бір түрі жазылған парақтар ілінеді. Жұптарға салт-дәстүрді сипаттайтын сөйлемдер беріледі, оқушылар бірлесіп талқылайды, қай салт-дәстүр екенін табады, сыныпты аралап, өздеріне қатысты салт-дәстүр жазылған парақтың қасына тұрады, сөйлемдерін оқып, тақырып бойынша өз білгендерін айтады.
Бала тәрбиелеудегі
салт-дәстүрлер
Шілдехана
Балаға ат қою
Бесік тойы
Баланы қырқынан шығару
Тұсаукесер тойы
Тілашар тойы
Атқа мінгізу тойы
Сүндет тойы
Тоқым қаға
Түсінік
Жаңа туған нәрестені әртүрлі «жын -шайтан», «перілердің» салқынынан, қорғап, күзету үшін өткізілетін салт-дәстүр.
Кіндігі түскен баланы бес күннен кейін бесікке салады.
Нәрестеге үш күннен қалмай ат қойылады.
Бүлдіршіннің тілі жеке-жеке сөздерді айтуға икемделе бастаған кезде,шығуы үшін дәстүрлі «тілашар» тойы ырымын жасайды.
Сәби жүре бастаған кезде ата-анасы «балам тез жүріп кетсін» деген оймен жасалады.
Қырық күн толғаннан соң нәрестенің «сүт тырнағы» мен «қарын шашын» алып, теңгелер салған су құйып, шомылдырады.
Баланың буыны бекіп, ат үстінде өзін-өзі ұстап отыра алатындай жағдайға жеткенде ашамай ерге мінгізіп үйретеді.
Бала бірінші рет үйінен алысқа жолаушылағанда өткізіледі.
Ер балаларды 5-7 не 9 жасында сүндетке отырғызады.
ЖЖ. Оқылым тапсырмасы.
Оқушыларға А және Ә мәтіндері ұсынылады. Мәтінді мұқият оқып, салыстырады. Салыстыру кестесін толтырады.
Тапсырма: Мәтіндерді оқыңдар, тілдік және стильдік ерекшеліктеріне сай мәтіндерді салыстырыңдар.
Дескриптор:
1. Мәтіндердің тақырыбын анықтайды, салыстырады.
2. Мәтіндердің мазмұнын анықтайды, салыстырады.
3. Мәтіндердің стильдерін (тілдік ерекшеліктерін) анықтайды, салыстырады.
4. Мәтіннен дәлелдер келтіреді.
Оқушылардың жазған жұмыстарын мұғалім жинап алып, басқа жұптарға таратады.
Бағалау.
Оқушылар бір-бірінің жұмыстарын тексереді. Дескриптор бойынша бағалайды, кері байланыс береді.
ЖЖ. Оқылымнан кейінгі тапсырма.
Оқушыларға шағын мәтіндер ұсынылады. Бір мәтінді таңдап, оқушылар ауызекі стильде мәтін ақпаратын қолдана отырып, диалог құрастырулары қажет.
Тапсырма:
Мәтіндердің бірін таңдап, ауызекі стилін қолдана отырып диалог құрастырыңдар.
Дескриптор:
1. Диалог құрылымын сақтайды.
2. Мәтіннен ақпараттарды қолданады.
3. Орфоэпиялық норманы сақтайды.
Жұптар бір-біріне диалогтарын айтады. Өзара бағалау жүргізіледі.....