Шәкәрім Құдайбердіұлы

Шәкәрім

Құдайбердіұлы

Айтбай Артур

Шәкәрім Құдайбердіұлы қазіргі Шығыс Қазақстан облысыШығыс Қазақстан облысы, Абай Абай ауданы (Шығыс Қазақстан облысы)ауданындағыАбай ауданы (Шығыс Қазақстан облысы), ШыңғыстауШыңғыстау бөктерінде 1858 жылы, 11 шілде күні дүниеге келеді.

Шыққан тегі

АрғынАрғын тайпасының 

ТобықтыТобықты руынан шыққан.

Шәкәрім Құдайбердіұлы қазіргі Семей облысында 1858 жылы, 11 июль күні дүниеге келеді. Шәкәрімнің әкесі Құдайберді ерте қайтыс болады. Бұл кезде Шәкәрім Құдайбердіұлы жеті жаста еді. Алпауыт атасы Құнанбайдың тәрбиесіне алынған Шәкәрім жетімдік тауқыметін тартпаса да, әке қазасы жаны нәзік, көкірегі сезімді балаға оңай соқпағанға ұқсайды. Сол түста тебіренген балауса жүректен алғаш жоқтау, жыр өлең де көздің жасымен бірге кұйылады.

Әкесі – Құдайберді

Анасы - Төлебике (Дәметкен)

Жұбайы - Мәуен , Айғанша

Балалары - Мәуеннен: Әбусуфиян және Ахметтауфиқ 

Айғаншадан: Ғабдулғафур (Ғафур), Ғабдулла (Қабыш), Жебірейіл, Ғабдулаха (Ахат), Зият, Жәкім, Кәми, Гүллар

Отбасысы

Шығармашылығы

Қалқаман-Мамыр»Қалқаман - Мамыр дастаны

«Еңлік-Кебек»Еңлік-Кебек

«Нартайлақ-Айсұлу»Нартайлақ-Айсұлу (мұндай бет жоқ) 

«Әділ-Мәрия»Әділ-Мәрия (мұндай бет жоқ)

«Түрік, қырғыз, қазақ Һәм хандарТүрік, қырғыз, қазақ Һәм хандар шежіресі (мұндай бет жоқ) Түрік, қырғыз, қазақ Һәм хандар шежіресі (мұндай бет жоқ)шежіресіТүрік, қырғыз, қазақ Һәм хандар шежіресі (мұндай бет жоқ)»Түрік, қырғыз, қазақ Һәм хандар шежіресі (мұндай бет жоқ)

«Жәрдем»Жәрдем

«Қазақ айнасыҚазақ айнасы (мұндай бет жоқ)»Қазақ айнасы (мұндай бет жоқ)

«Қалқаман-Мамыр»Қалқаман-Мамыр (мұндай бет жоқ),

«ЖолсызЖолсыз жаза яки кез болған іс (мұндай бет жоқ) Жолсыз жаза яки кез болған іс (мұндай бет жоқ)жазаЖолсыз жаза яки кез болған іс (мұндай бет жоқ) яки Жолсыз жаза яки кез болған іс (мұндай бет жоқ)кезЖолсыз жаза яки кез болған іс (мұндай бет жоқ) Жолсыз жаза яки кез болған іс (мұндай бет жоқ)болған ісЖолсыз жаза яки кез болған іс (мұндай бет жоқ)»Жолсыз жаза яки кез болған іс (мұндай бет жоқ)

«Еңлік-Кебек»

«Үшанық»Үшанық (мұндай бет жоқ),

«Мұсылмандық шартыМұсылмандық шарты»Мұсылмандық шарты,

«Ләйлі-Мәжнүн»Ләйлі-Мәжнүн (мұндай бет жоқ)

«Поэты Казахстана»Поэты Казахстана (мұндай бет жоқ) 

«ЖалынЖалын»Жалын 

Құдайбердіұлының философФилософ, тарихшыТарихшы (мұндай бет жоқ), ойшылОйшыл (мұндай бет жоқ) ретінде танылуына себепкер болған «Үш анық», «Мұсылмандық шартыМұсылмандық шарты»Мұсылмандық шарты, «Түрік, қырғыз, қазақ һәм хандар шежіресі» атты еңбектері.

Құдайбердіұлы өз өлеңдеріне арнап ән жазған компoзитор да. Оның сөзімді жүрегінен жиырмаға тарта әсем әуөзді әндер туды. Әсіресе оның «Бұл ән бұрынғы әннен өзгерек», «Жастық туралы», «Анадан алғаш туғанымда» атты әндері.

Ақын әрдайым халықтан қол үзбейді. Оның әшкерелейтіні де халық басындағы кемшілік, мақтан тұтары да халықтық қазына. Әр кезеңде жазылған «Бай мен қонақ», «Партия адамы», «Ей, көп халық, көп халық», «Өкінішті өмір», «Қазақ», «Насихат», «Тағы сорлы қазақ», «Қош!», «Қош, жұртым» тәрізді өлеңдерінде ұлтының басындағы халді шыншылдықпен бейнелеп береді.

Шығармашылығы

Поэзия саласында: «Кәрілік туралы»

«Дума»

«Жастарға»

«Жайлаудың баласымен айтысы»

«Жасымнан жетік білдім түрік тілін»

«Еңлік – Кебек»

«Адамдық борышың»

2. Проза саласында: Шын бақтың айнасы

Бәйшешек бақшасы

ӘДіл - мария

Қолшатыр бұйрығы

Аударма саласында:

«Ләйлі-Мәжнүн» - Физули Бағдади

«Ассири патшасы Ассарходан Лаэли» - Толстой

«Крез патша » - Толстой

Философия саласында:

 «Мәнді сөздер»

«Жан мен тіршілік туралы»

  «Мұсылмандық шарты»

Қорытынды

Рахмет

.