Сәкен Сейфуллин“Аққудың айырылуы”

Сабақтың тақырыбы:

Сабақтың эпиграфы:

“Ол өз елін сүйген. Ол нағыз ақын болған, ал нағыз ақынның халқы өмір сүрсе, ол да мәңгілік өмір сүреді ”.

Р. Сейсенбаев.

Сабақтың барысы.

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Оқушылардың өткен сабақта алған білімдерін пысықтау.

а) Біз ХІХ-ХХ ғасырлардың қандай ақын жазушыларымен таныстық?

б) Топтық жұмыс.

(Қысқаша мәліметті сызба бойынша толтыру.)

ІІІ. Жаңа сабақ мақсатымен таныстыру.

1.Сәкен Сейфуллин деген кім?

2. Оның шығармашылығымен қашан таныстық?

3. Оның қандай шағармаларын білесің?

- Бұл сөздерді қалай түсінесіңдер?

“Аққудың айырылуы” поэмасымен танысу

- Поэма деген не?

- Поэма жанрының басқа лирикалық жанрдан айырмашылығы неде?

Поэма - өлеңді повесть, өмірде болған

не болуға тиіс күрделі құбылыстар

мен келелі оқиғаларды, алуан-

алуан адам тағдыры мен заман

шындығын көлемді, желелі, эпика-

лық не лирикалық сипаттағы өлең-

мен суреттелген шығарма

Поэмада үнемі лирикалық кейіпкер болады

маржан құмы, күміс суы – коралловый песок, серебряная вода

ғажық жар – влюбленные

көркі еді – были украшением

аққу күйі саңқылдады – послышалась лебединая несня

жұбайына аққу келді – прилетел лебедь к паре

бір мезгілде қалт етті – вдруг, в какое-то время

жасыл ұшқын жарк етті –неожиданно блеснула искра

бұрк атылды – выстрелил

кұңіренді көл – огорчилось озеро

күйікке – к горечи

шықты шырқап биікке –поднялся высоко

төмен ағып – бросился лететь вниз

өлімді де сүйгенімен бір көрді –встретить смерть вместе слюбимой

Сөздік жұмысы

Поэманың талдауы

І. Кіріспе.

ІІ. Екі аққудың кездесуі.

ІІІ. Мергеннің аққуды атуы.

ІV. Жалғыз қалған аққудың қасіреті мен өлімі.

Топтық жұмыс

І топқа . Кіріспе.

1) Кіріспеде не туралы жазылады?

2) Көлді сипаттаған үзіндіні оқулықтан тауып, жазып, оқып бер.

3) Көлді сипаттаудағы теңеулерді тауып көшіріп жаз.

4) Көлді мекен еткен аққу қандай?(Тірек сызба бойынша жауап бер)

5) Көлді тағы қандай құстар мекендейді?

6) Құстар қайтеді?

Қос аққу

Қос аққу

5) Көлді тағы қандай құстар мекендейді?

6) Құстар қайтеді?

ІІ топқа: Екі аққудың кездесуі.

Бір мезгілде алыстан не естіледі?

Екі аққудың кездескен сәтін мәтіннен тауып оқып бер.

Кездескенде екі аққу қайтті?

Екі аққу

4 ) Екі аққудың бұл әрекетінен нені байқадыңдар?

5) Бұл бөлімде ақын нені жырлайды?

ІІІ топқа: Мергеннің аққуды атуы.

Аққулар айрылып кеткен соң не болды?

“Суық жүрек” деп кімді айтады?

( суық жүрек деген сөздің синонимін табыңдар)

Аққуға атылған оқ немен теңелген?

Атылған оқ көлге қалай әсер етті? Көл қайтті?

Көл

ІV топқа: Жалғыз қалған аққудың қасіреті мен өлімі.

Аққудың сыңары қалай күңірінеді?(мәтіннен тауып оқыңдар.Өз сөздеріңмен баяндаңдар)

Зарлаған аққу мергенге не деп жалынды?

Мергеннің өзін атпасын білген аққу қандай шешімге келді?

Аққу өзінің өлімімен нені дәлелдеді?

Аққу өлімінен қандай ой түюге болады?

Бір-бірін тоқтаусыз көру, Бір-бірінсіз тірлік

бірге болу ете алмайды

Сүю,

құрметтеу айырылмайды

Жан құбылысы жанында болмаса,

қайғыру

Мәңгілік махаббат

Аққу –киелі құс.

Аққу –құстың сұлтаны.

Аққуды атпа, досыңды сатпа.

Аққуды атуға болмайды, махаббатты қорлауға болмайды.

Мақал-мәтелдер

Сабақтың қорытындысы

Дастанның тақырыбы, идеясы неде?

Поэманың мәселесі қандай?

Мәселені қалай шешу керек?

Дастан сендерді неге үйретті?

Үй тапсырмасы:

а) мәтінді мәнерлеп оқы;

ә) әр оқушы өзіне ұнаған сюжетін іріктеп жазып алып, оның мазмұнына сай сурет салып келу

б)мәтін бойынша берілген актив сөздерді жаттау.