Грамматика саласынан фонетика мен сөздердің лексикалық мағыналары
Тақырыптық - кеңестік бөлімнің жұмысы
Тақырыбы:
Грамматика саласынан фонетика мен сөздердің лексикалық мағыналары
Үндестік заңы
Буын үндестігі
Дыбыс үндестігі
1. а) Егер сөздің алдыңғы буыны жуан болса,
келесі буында жуан болады.
Жуан + жуан
ба + ла, қа + ғаз
ә) Жуан + жуан
бала+лар / лер/, қағаз+ды
2. а) Егер сөздің алдыңғы буыны жіңішке болса,
келесі буын да жіңішке болады.
Жіңішке + жіңішке
те + ре + зе, ең + бек
ә) Жіңішке + жіңішке
терезе + ге, еңбек + тің / тың /
Буын үндестігі
3.Х әрпіне біткен сөздерге жалғанатын қосымша әр уақытта жуан болады.
... х + жуан
цех + та, цех +қа
4. Соңғы ог, уг, рк, на, нг, кс, кг, ск, лк, нкт, кль, брь, бль сияқты дыбыстар тіркесіне біткен сөздерге жалғанатын қосымша әр уақытта жіңішке болады
Ог + жіңішке , нкт + жіңішке
педагог + ті, пункт + ке
1.Дауысты + ұяң бала + ға
Үнді + үнді қол + ды
2. Ұяң + ұяң
қыз + дар
3.Қатаң + қатаң
Дос + тар
4. дауысты дауысты
ұяң + қ,к = ұяң + ғ,г
үнді үнді
а) Біріккен сөздер аралығында:
Қара + көз = Қара + гөз
ә) Сөз тіркесі сыңарлары аралығында.
Күз келді = күз гелді
Ілгерінді ықпал
5. ш + с... = ...ш + ш
қаш +са = қаш +ша
6. қатаң + б... = қатаң + п
а) Біріккен сөздер аралығында:
Айт + бай = Айт + пай
ә) Сөз тіркесі сыңарлары аралығында:
Әкеп бер = әкеп пер
1. а) Түбір мен қосымша аралығында:
жүрек + і = жүрег + і
ә) Сөз бен сөз аралығында:
ақ + ешкі = ағ ешкі
2. п + ып, іп = уып, уіп
тап +ып = тау + ып
3. н + /б,в,п/ = мб,мв, мп
а) Түбір мен қосымша аралығында:
сен + беді = сем + беді
ә) Сөз бен сөз аралығында:
Бөген + бай = Бөгем + бай.
4. н + қ,к,ғ,г = ң + қ,к,ғ,г
а) Түбір мен қосымша аралығында:
сән + қой = сәң + қой
ә) Сөз бен сөз аралығында:
он ғасыр = оң ғасыр
Кейінді ықпал
5. з + с = с + с, с+ш = ш + ш, з +ш = ш+ш
а) Түбір мен қосымша аралығында.
жаз + са = жас + са, ас +шы = аш+шы,
жаз +шы = жаш+шы
ә) Сөз бен сөз аралығында.
Көз салу = көс салу
6. з + ж = ж + ж
а) Түбір мен қосымша аралығында.
Боз +жігіт = Бож + жігіт
ә) Сөз бен сөз аралығында.
жүз жыл = жүж жыл
н + қ = ң+ ғ
Қазан + қап = Қазаң +ғап
н + к = ң + г
Есен + келді = Есең + гелді
2. с + ж = ш + ш
Қос +жан = Қош +шан
Тоғыспалы ықпал
ҰБТ сынама нәтижелері бойынша қорытынды мен кепілдемелер бойынша атқарылатын жұмыстар:
морфологиялық, синтаксистік құрылымын, стилистикалық ерекшеліктерін танып білу;
тестілеуде жіберген қателерін талдау;
түзету жұмыстарын жүргізу;
оқушыларды саралап оқыту;
оқушылардың тест тапсырмаларын орындауда жауапкершілікпен қарауға ынталандыру;
оқушыларды ҰБТ-ға сапалы дайындауда оқытудың әдістері мен түрлерін кеңінен пайдалану;
тақырыптық тест тапсырмалары бойынша жұмыс жүргізу
Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз:
Facebook | VK | WhatsApp | Telegram | Twitter
Қарап көріңіз 👇
Пайдалы сілтемелер:
» Туған күнге 99 тілектер жинағы: өз сөзімен, қысқаша, қарапайым туған күнге тілек
» Абай Құнанбаев барлық өлеңдер жинағын жүктеу, оқу
» Дастархан батасы: дастарханға бата беру, ас қайыру
Соңғы жаңалықтар:
» 2025 жылы Ораза және Рамазан айы қай күні басталады?
» Утиль алым мөлшерлемесі өзгермейтін болды
» Жоғары оқу орындарына құжат қабылдау қашан басталады?