Алкендер

АЛКЕНДЕР – ҚАНЫПАҒАН КӨМІРСУТЕКТЕР.

«Ғылыми жаңалықтар мен болжамдардың шегін көру мүмкін емес»

Д.И.Менделеев

Келесі сұраққа жауап беріңіз:

Қандай көмірсутектер алкендер деп аталады?

Алкендердің ортақ формуласы қандай?

Алкендердің бірінші гомологтық қатарының стуктуралық формуласы қандай? Оны атаңыз.

Алкандарға қарағанда алкендер табиғатта практика жүзінде неге кездеспейді?

Алкендердің қандай алу жолдарын білесіз? Алкендерді қандай лабораториялық жолмен алуға болады?

Алкендер молекуласының құрамында қанықпаған қос байланыс болуына байланысты қандай химиялық қасиет тән?

Алкендер не үшін қолданылады?

ӨНЕРКӘСІПТЕ

АЛКЕНДЕРДІ АЛУ

ТӘСІЛДЕРІ

ЗЕРТХАНАДА

АЛКАНДАР

КРЕКИНГІ

АЛКАНДАРДЫ

ДЕГИДРИЛЕУ

СПИРТТЕР

ДЕГИДРАТАЦИЯСЫ

ДЕГАЛОГЕНДЕУ

ДЕГИДРО-

ГАЛОГЕНДЕУ

ӨНЕРКӘСІПТЕ АЛЫНУ ЖОЛДАРЫ

АЛКАНДАР КРЕКИНГІ

АЛКАН → АЛКАН + АЛКЕН

ҰЗЫН КӨМІРТЕК КІШІ КӨМІРТЕК

ТІЗБЕКТІ ТІЗБЕКТІ

МЫСАЛ:

t=400-700C

С10Н22 → C5H12 + C5H10

декан пентан пентен

ӨНЕРКӘСІПТЕ АЛЫНУ ЖОЛДАРЫ

АЛКАНДЫ ДЕГИДРЛЕУ

АЛКАН → АЛКЕН + СУТЕК

МЫСАЛ:

Ni, t=500C

Н3С - СН3 → Н2С = СН2 + Н2

этан этен

(этилен)

ЗЕРТХАНАДА АЛУ

СПИРТТЕРДІҢ ДЕГИДРАТАЦИЯСЫ

СПИРТ → АЛКЕН + СУ

МЫСАЛ: t≥140C,

Н Н Н2SO4(конц.)

Н-С – С-Н → Н2С = СН2 + Н2О

Н ОН этен

(этилен)

ЗЕРТХАНАДА АЛУ

ДЕГАЛОГЕНДЕУ

МЫСАЛ:

t

Н2С – СН2 + Zn → Н2С = СН2 + ZnBr2

Br Br этен

1,2-дибромэтан (этилен)

ЗЕРТХАНАДА АЛУ

ДЕГИДРОГАЛОГЕНДЕУ

МЫСАЛ:

спирттік

H H ерітінді

Н-С–С-Н+KOH→Н2С=СН2+KCl+H2O

Н Cl этен

хлорэтан (этилен)

СХЕМЫ РЕАКЦИИ ПРИСОЕДИНЕНИЯ

ПОЛИМЕРИЗАЦИЯ РЕАКЦИЯСЫ

Бірдей молекулалардың үлкен молекулалы заттарға қосылу процесі.

МСЫСАЛ: n CH2=CH2 (-CH2-CH2-)n

этилен полиэтилен

(мономер) (полимер)

n – полимеризация дәрежесі, жақша ішіндегі буындардың санын көрсетеді.

-CH2-CH2- структурлық буын

ТОТЫҒУ РЕАКЦИЯСЫ

АЛКЕНДЕРДІҢ ЖАНУЫ

МЫСАЛ:

2С2Н6 + 7О2 4СО2 + 6Н2О

ТОТЫҒУ РЕАКЦИЯСЫ

ЖҰМСАҚ ТОТЫҒУ – калий перманганатының ерітіндісімен әрекеттесуі

(Е.Е.Вагнер реакциясы)

Н2С=СН2 + [O] + H2O H2C - CH2

OH OH

этиленгликоль

(этандиол-1,2)

! Қанықпаған көмірсутектердің қысқа байланысқа сапалық реакциясы.

Этиленнің қолданылуы

СИНКВЕЙН

1 жол – зат есім (синквейн тақырыбы)

2 жол – екі сын есім

(синквейн тақырыбын ашатын)

3 жол – үш үстеу (қозғалысты сипаттайды)

4 жол – сөйлем н\е фраза

(тақырыпқа байланысты айтылған)

5 жол – синоним (резюме-сөз)

Этилен

Қанықпаған, активті

Жанады, түссізденеді, қосылады

Этилен – қанықпаған көмірсутектер өкілі

Алкен