Көміртек. Табиғаттағы айналымы.

Сабақтың тақырыбы:

Көміртек. Табиғаттағы айналымы.

Үйге тапсырма:

§21. №4,5,6. 95 бет

Үй тапсырмасын қайталау

Минералды тыңайтқыштар

дегеніміз не?

Тыңайтқыштар құрамына қарай

қандай болып жіктеледі?

Өсімдікке қажетті

ауадан және судан

алынатын элементтер

қандай?

Өсімдік құрамына неше

химиялық элемент кіреді?

"Кім жылдам?" ойыны

Қанша бейметалл элемент бар?

Қандай бейметалл элементтер оргоногендер

қатарына жатады?...

3. Азот тыңайтқыштарының маңызы.

4. Фосфор тыңайтқыштарының маңызы.

5. Калий тыңайтқыштарының маңызы.

6. Органикалық тыңайтқыштарға нені жатқызуға болады?

7. Елімізде тыңайтқыш өндірістері қай қалаларда орналасқан?

8. Қаратау фосфоритінен минералдық тыңайтқыштар

алудың негізін қалаған Қазақстандық ғалым, академик...

Минералды тыңайтқыштарды қандай жағдайларды ескере

отырып қолдану керек?

10. Преципитат дегеніміз не?

Аталуына сәйкес тыңайтқыштардың

формулаларын кестеге толтырыңыз

ХАТ

келді!

Кімге: 9 “Г” сыныбына

«2030-дың біз барысымыз,

Жетістікке бастайды әр ісіміз.

Өркениетті елімізді көркейтетін

Химияны оқу парызымыз.»

Кімнен: Менделеев үйі,4 подъезд,

2 қабат, 6 пәтерінде тұратын элементтен.

ХИМИЯЛЫҚ ЭЛЕМЕНТТЕРДІҢ ПЕРИОДТЫҚ ЖҮЙЕСІ

Білемін

Білгім

келеді

Үйрендім

Көміртек элементінің

ашылу тарихы

1781ж.франсуз

ғалымы А.Лавуазье

көміртекті латынша

“карбонеум, карбо-

көмір” деп жазған.

Орысша “углерод”

деп атауды

1824 жылы

орыс ғалымы

М.В.Соловьев

ұсынған.

1928 жылы

“көміртек” деп

атауды аудармашы

Р.Бөкейханов

ұсынған.

4e-

2e-

+6 ) )

C

Электронның қозған күйі

Көміртектің

аллотропиялық

түр өзгерістері

Алмаз

Карбин

Графит

Алмаздың кристалдық торы

Графиттің кристалдық торы

Карбиннің сызықтық

құрылымы

Көміртектің адсорбциялық қасиеті

Лакмус ерітіндісіне

белсендірілген көмірдің әсері.

Тәжірибе:

Көміртектің химиялық қасиеті:

0 +4

А) Тотықсыздандырғыш қасиеті: С -4 е- → С

Өзгерісті жүзеге асыр.

СО ← С + СuO →

↓

СО2

0 -4

Б) Тотықтырғыш қасиеті: С + 4е- → С

С + ?→ СН4

В) Белсенді металдармен немесе олардың оксидтерімен

әрекеттесіп, карбидтер түзеді.

Са + С

СаО + С →

Көміртектің табиғаттағы айналымы.

Ғылымдағы жаңалықтар.

“5”

“3”

“4”

№1. 1 моль NaHCO3 қыздырғанда(қ.ж) СО2 қандай

көлемі түзіледі?

№2. 15% қоспасы бар 200г СаСО3 ыдырағанда

Қ.ж. Неше литр СО2 бөлінді?

№1. Өзгерісті жүзеге асырыңыз

С → СО → СО2 → Na2CO3 →NaCl

№2. Адам тыныс алғанда сағатына 54 г СО2

шығарады. Көмірқышқыл газының көлемі

қанша болады?

№1.Метандағы (СН4) көміртектің

массалық үлесі қандай?

№2. СН4 , СО2, СО, С тотығу

дәрежелерін анықта.

Деңгейлік тапсырмалар

1

2

3

Адсорбция дегеніміз не?

Көміртектің неше аллотропиялық түр өзгерісі бар?

1. Бұл затты тамақпен уланған жағдайда таблетка

түрінде қолданады. Оны қайыңды ауасыз жерде қыздыру

арқылы алып, одан әрі өңдейді. Бұл қай дәрі?

2. Техникада “құрғақ май” ретінде қолданылатын зат.

Көміртектің металдармен қосылысы

қалай аталады?

2. Алмаздың кристалдық торының пішіні қандай?

Назарларыңызға рахмет!