Ауыз қуысында жүретін біртектес дерттік урдістердің ерекшеліктері

Ауыз қуысында жүретін біртектес дерттік урдістердің ерекшеліктері

Орындаған: Зейкін Ә

Қабылдаған: Молдалиев Ж

Әртүрлі ауруларды емдеу және біртектес дерттік үрдістердің даму, өту және аяқталу механизмдерін анықтау үшін оларды моделдеудің әдістерін игеру кездеріндегі дәрігерлердің дұрыс шешім қабылдауы үшін шеткері қанайналым мен микроциркуляция бұзылыстарының, қабыну, қызба, гипоксия жағдайларының негізгі себептері мен даму механизмдерін, олардың диалектикалық маңызын игеру.

Тақырыптың мақсаты:

Біртектес дерттік үрдістер:

Адам мен әртүрлі жануарларда бірдей деңгейде өтеді,

Көп себепті (полиэтиологиялы),

әртүрлі ағзалар мен тіндерде өтеді,

айқындығы аз немесе жоғары қорғану-бейімделулік маңызы бар,

эволюцияда барысында түзілген

Ауыз қуысының патологиялық үрдістеріне ауыз қуысының шырышты қабатының аурулары, ісіктері және жақ-бет аппаратының даму ақаулықтары жатады. Бұл ауруларға стоматиттер, гингивит және глоссит жатады.

Стоматит (көнеКөне грек тілі Көне грек тілігрекшеКөне грек тілі: στόμα – ауыз) – ауыздың шырышты-кілегей қабығының қабынуы. Клиникалық ағымына қарай стоматиттың жедел және созылмалы түрлері бар. Егер қабыну тілде болса – глосситГлоссит, ал қызыл иекте болса – гингивитГингивит деп атайды. Аурудың пайда болу себептері:

механикаМеханика, физикаФизика және химияХимия жарақаттану, улану (мысалы, темекіні көп тарту, мөлшерден тыс арақ-шарап қабылдау, өте ыстық не өте салқын, сондай-ақ, өте қышқыл не өте тұзды тағам ішу);

түрлі жұқпалы ауруларға (қызылша, кандидоз, тұмау, т.б.) шалдығу;

дәрі-дәрмек аллергиясы;

дәруменДәрумен жетіспеушілік (гиповитаминозГиповитаминоз (мұндай бет жоқ));

жүйке жүйелерінің, ішкі органдардың созылмалы аурулары, ағзадаАғза зат алмасу процесінің және ішкі секрецияСекреция бездері қызметінің бұзылуы, т.б.

Сондай-ақ стоматит жыныстық жетілу кезінде немесе ақыл тіс кеш шыққанда дамиды. Стоматиттің қай түрінде де ауыздың шырышты қабығы қызарады, сілекей аға бастайды, жақасты лимфа түйіндерінің айналасындағы тіндер ісінеді. Дақ, бөртпе, бұдыр-төмпешіктер пайда болып, кейде олар іріңдеп, жараға айналуы мүмкін. Стоматитті емдеу тәсілдері аурудың негізгі себебіне қарсы бағытталады. Ауру белгісі пайда болысымен ауыз қуысын көмірКөмір тотығы, фурациллинФурациллин (мұндай бет жоқ), калий перманганаты (ашық қызғылт түсті) ерітінділерімен шаю керек. ФизиотерапияФизиотерапия жолымен, шырғанақ майымен де емделеді. ==Акрил стоматиті==. Акрилден ауыздың қабынуы. ПротезПротез базисіндеакрилдыАкрил (мұндай бет жоқ) пластмассаныңПластмасс (мұндай бет жоқ) монамері мөлшерден көп болған соң, шырышты қабыққа зиян тигізіп, ауыз қуысының қабынуына әкеп соғады.

СТОМАТИТ

ҚызылҚызыл иек Қызыл иекиектіңҚызыл иек қабынуы. Жергілікті және жалпы факторлардың зиянды әсеріне байланысты қызыл иектің талаурап қабынуы. Гингивит тіс-қызыл иек байланысының тұтастығын бұзбайды. Гингивиттің клиникалық белгісі әр алуан болуына, этиологиялық факторлар организм хал-жайы және тканьдердіңТкань (мұндай бет жоқ) төзімділігі әсер етеді. Бұл ауруды таралуына, ауыр-жеңілдігіне, түріне (жедел, созылмалы, асқыну) қарай бірнеше түрге бөледіҚызылҚызыл иек Қызыл иекиектіңҚызыл иек қабынуы. Жергілікті және жалпы факторлардың зиянды әсеріне байланысты қызыл иектің талаурап қабынуы. Гингивит тіс-қызыл иек байланысының тұтастығын бұзбайды. Гингивиттің клиникалық белгісі әр алуан болуына, этиологиялық факторлар организм хал-жайы және тканьдердіңТкань (мұндай бет жоқ) төзімділігі әсер етеді. Бұл ауруды таралуына, ауыр-жеңілдігіне, түріне (жедел, созылмалы, асқыну) қарай бірнеше түрге бөледі

ГИНГИВИТ

Глоссит . Тілдің қабынуы. Ауыз ішінің зақымданып қабынуынан тілге түскен инфекцияИнфекция. Тез емделмесе абсцессАбсцесс және тісте флегмонағаФлегмона айналатын қауіпті дерт

Ауыз қуысының шырышты қабатының зақымдануымен қатар тіс аурулары да патологиялық үрдістердің кең таралған түрлеріне жатады. Ол ауруларға тіс жегі, парадонтит, парадонтоз, периодонтит жатады.

Тіс кариесі – тістің қатты тіндерінің бұзылуынан тісте қуыстың пайда болуы; өте көп тараған ауру. Тіс кариесі тым ерте басталады, әсіресе, балаларда тұрақты азу тіс шыққаннан кейін байқалады. Кариес тұрақты тістерді де, сүт тістерді де зақымдайды. Тіс кариесінің пайда болуына негізінен стрептококкСтрептококк (мұндай бет жоқ) бактериясы әсер етеді. Бактериялардың әр түрлі тәтті тағамдарды көп жегеннен қышқыл ферменттерФермент бөліп шығаруынан тістің қатты тіндері жұмсарып, бұзыла бастайды. Сонымен қатар тіс кариесінің пайда болуына дұрыс тамақтанбау (тамақта көмірсудың көп болып, белокБелок, витамин, кальцийКальций және фосфорФосфор тұздарының жетіспеуі), тісті дұрыс күтпеу өз әсерін тигізеді. Ауру тістің сыртында кішкене ақ дақтың пайда болуынан басталады. Дер кезінде дәрігерге көрінбесе, процесс тіс қуыстарының жұмсақ тіндеріне таралып, тістіңТістің эмалі (мұндай бет жоқ) Тістің эмалі (мұндай бет жоқ)эмаліТістің эмалі (мұндай бет жоқ) босап, жұмсара бастайды. Тіс, әсіресе, тәтті не қышқыл тағам жегенде ауырады. Ауырған жерде тістің дентиніДентин шіріп, ойылады. Осы кезде емдемесе, одан әрі тіс ұлпасы (жүйкесінің ұшы) зақымдалып, ойық тереңдей түседі, соның салдарынан пульпитПульпит ауруы (тіс ұлпасының қабынуы) дамиды: Кариестің одан әрі асқынуы салдарынан тіс айналасындағы тіндердің (периодонтитПериодонтит) және сүйек қабығының (периоститПериостит) қабынуы мүмкін. Асқынудың аса ауыр түрлері: жақ сүйегінің қабынуы (остеомиелитОстеомиелит), сонымен қатар жақты жауып тұратын жұмсақ тіндердің едәуір мөлшерде іріңдеуі (абцессАбцесс (мұндай бет жоқ), флекмонаФлекмона (мұндай бет жоқ)) байқалады. Егер кариес қуысында тамақ қалдығы қалса, ол жерге микробМикроб жиналады. Мұндай тіс – жұқпалы аурулардың көзі: бадамша безіне бактериялар түсіп, жиі-жиі баспаға ұшыратады. Одан басқа жиі кездесетін тіс аурулары:пародонтитПародонтит, қанжел (пародонтозПародонтоз), онда тіс түбірлері жалаңаштанып, оларда тіс тасы орнығады, қызылиек қабынады, іріңдеп, ақырында тіс босап, түседі. Аурудың алдын алу шаралары: дұрыс тамақтану, ауыз гигиенасын мұқият сақтау, жылына 2 рет стоматологқа қаралып тұру

Тіс жегі

Пульпит – тіс ұлпасының қабынуы. Тіс ұлпасына инфекция кариезді қуыстан көбінесе пенетрация нәтижесінде өтеді. Кейде дәрі ретінде пайдаланған химиялық заттардың (мышяк) әсерінен іріңді периодонтит сырқатына байланысты инфекцияның жоғары өршіп, тіс түбіндегі қуыс арқылы өтуі пульпит себебі болуы мүмкін. Сондай- ақ гематогенді жолмен тараған инфекциядан да пульпит дамиды.

ПУЛЬПИТ

Периодонтит – периодонттың қабынуы. Периодонт дегеніміз тіс түбірінің цементі мен тіс ұяшығы арасында орналасқан, тіс түбірін жан-жақты қоршап тұрған талшықты дәнекер тін топтары. Бұл талшықтардың арасын борпылдақ дәнекер тін, тінаралық сұйықтық толтырады. Осы құрылысқа байланысты периодонт тісті алвеола ішінде ұстап бекітіп тұрады. Периодонт нерв талшықтарына өте бай, бұл жердегі майда қан және лимфа тамырлары тіс ұяшықтарының тесіктері арқылы жақ сүйектерінің тамырларымен байланысты.

ПЕРИОДОНТИТ

ҚОРЫТЫНДЫ

назар аударғандарыңызға рахмет!!!