Қаржы | Қазақстан Республикасының қонақ үй администраторы қызметінің ақпараттық жүйесін тұрғызу
Мазмұны
КІРІСПЕ..........................................................................................................3
I ТАҚЫРЫПТЫ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕУ.............................................7
1.1 Қолдану саласын талдау………………………………………………7
1.2 Кіріс ақпараты………………………………………………..8
1.3 Шығыс ақпараты ……………………………………........................10
ІІ М.Б. ҚҰРУ АЛГОРИТІМІ........................................................................12
2.1 Есептің қойылымы...............................................................................12
2.2 Құру жолдары.......................................................................................13
ҚОРЫТЫНДЫ.............................................................................................26
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ............................................27
1.1.Қолдану саласын талдау
Курстық жұмыстың мақсаты – тақырыбымның атына сәйкес қонақ үй администраторы қызметінің мәнін ашып көрсету, біздің еліміздегі қонақ үй шаруашылығын жетілдірудің мүмкін болатын жолдарын анықтау және мәліметтер базасын құру болып табылады.
Курстық жұмысымның тақырыбы – Қонақ үй администраторы жұмысының мәліметтер базасы құру
Осы мақсаттарға жету үшін келесі мәселелерді қарастыруды жөн көрдім:
• Қонақтарды қабылдау және орналастыру қызметін ұйымдастыру;
• Қонақ үйді басқару әдістері;
• Қонақ үйлердегі қызмет түрлеріне сипаттама;
Қонақтарды қабылдау және орналастыру қызметін ұйымдастыру
Қонақ үй тарапынан демалушылардың алғашқы пікірі қабылдау және орналастыру кезінде қалыптасады.
Қонақ үй қызметін тұтынушылармен жұмыс әрекеті бірнеше кезеңнен түрады:
1. Алдын-ала орынға сұраныс беру (брондау)
2. Қонақтарды қабылдау, тіркеу орналастыру
3. Қонақжайлық және тамақтану қызметін ұйымдастыру, өткізу
4. Тұрғындарға қосымша қызмет көрсету
5. Есеп айыру, шығарып салу.
Осы айтылғандар кешенді түрде ұйымдастырылса тұтынушы тарапынан айтылатын кемшіліктер болмаған жағдайда қызмет көрсету дәрежесінің жоғарғы болғандығын көрсетеді. Тұрақты тұтынушы, қонақ үй имджінің жоғарғы дәрежеге көтерілгендігін, жарнама ісінің дұрыс ұйымдастырылғандығын үнемі байқап, назардан тыс қалдырмауына көңіл бөледі.
Алдын ала орынға сұраныс берумен, тұтынушыны орналастыру қабылдаумен кезекші администратор, портье, есеп айырысу кассирі, төлқұжат тіркеулер айналысады. Қабылдау және орналастыру қызметі көпшілік қонақ үйлерде ағылшынша «reception» деп аталады. Қабылдау және орналастыру қызметкерлерінің жұмысы кәсіби стандартқа, талапқа сай орындалуы тиісті.
Администратордың басты міндеті, тіркеу журналын тексере отырып сұраныс ақпаратын сұрыптау, басқа қызметкерлер жұмысын қадағалау. Қонақ үйдің нөмірлік қорының санын және оның қонақтармен қоныстану деңгейінің есебін біліп отыруы қажет. Есеп айырысу кезінде ұқыпты тиянақтылықты талап етуі.
Портье қызметі– бөлме кілттерін қонақтардың қолдарына тіркеу, карточкасын көрсеткен жағдайда беру міндетіне жауап береді. Сонымен бірге қосымша қызмет, ақпараттық анықтама беруге және алуға тиісті.
Есептеу операторы уақытылы есеп айырысуды бақылай отырып, бухгалтерлік есеп беру жұмысынмен айналысады.
Төлқұжат тіркеу столы – төлқұжат мәліметтерін тексерумен қатар, карточкасына енгізе отырып, виза уақытын қадғалауға міндетті.
Қонақ үйдегі брондау өтінішті жазбаша түрде беру арқылы, телефон арқылы және соңғы жылдардағы кең тараған компьютерлік әдіспен (WEB–сайт жүйесі) жүргізеді.
Қонақтарды тіркеу және орналастыру, жеке қонақтарды, туристік топтарды және шетел азаматтарын қабылдаудың әртүрлі тәртібі жолдары бар. Негізгі мақсат қонақтың бабын табу, сұранысын толық қанағаттандыра алу.
Шетелдік қонақтарды қабылдау барысында ВИЗА мәселесіне басты назар аударуымыз керек. Визалық рұқсат төлқұжатта немесе туристік топтарға жекеленген құжат ретінде беріледі. Олар: жеке, топтық, бір рет пайдалануға, бірнеше рет пайданануға, студенттік, кіру, шығу, транзиттік болып бөлінеді.
Бұлар басқа (дипломаттық) елшілік, қызмет бабындағы, жай, туристік болып та келеді.
Келген қонақтар үш тәулік ішінде өз төлқұжатын тіркеуден өткізу керек. Төлқұжатты тіркеу барлық қонақ үйлерде кездесе бермеуіне байланысты жергілікті ішкі істер бөлімінде тіркеуге алынады. Қонақ үйлер тіркеу жасау үшін лицензиясы болуы керек.
Қонақ үйлердегі қызмет түрлеріне сипаттама
Қонақ үйлердегі қызмет түрлерін ұйымдастыру оның құрылымына байланысты. Оның ішінде категориясына, нөмірлік қордың ауқымдылығына, орналасқан орнына, қонақтардың ерекшелігіне т.б факторларға қатысты.
Қызмет көрсету түріне қарай қызметкерлердің жұмысын мыналар анықтайды және белгілейді.
Негізгі қызмет түрі:
–әкімшілік –басқару қызметі;
–қабылдау және орналастыру қызметі;
–нөмірлік қор қызметі;
–қоғамдық тамақтандыру ;
–коммерциялық ;
–инженерлік –техникалық;
–қосымша және көмекші қызмет.
Әкімшілік қызмет міндеттеріне қонақ үй кешеніндегі барлық бөлім қызметтеріне жауапты. Қаржы мамандарымен қамтамасыз ету, жұмысшылар мен қызметкерлерге жұмыс істеуге жағдай жасау, еңбек ережесін сақтау, қауіпсіздікті сақтау, өрттен сақтану және экологиялық қауіпсіздікті сақтауды қамтамасыз етеді. Қызмет құрамы: хатшы, кадр, қаржы, инспекторлар(өртке қарсы қауіпсіздік, техникалық кауіпсіздік).
1.2. Кіріс ақпараты
Кіріс ақпараты – бұл пернетақтадан түскен сигналдар, мәліметтер, құжаттар түрінде түскен ақпарат және ақпараттық жүйелердің функцияларын орындау үшін қажет.
Кіріс құжаттары және олардың негізінде алынған файлдар өз кезегінде шапшаң және шартты – тұрақты болып бөлінеді, бұл жерде материалдық, еңбектік, технологиялық және басқа да нормалар мен нормативтер және барлық керекті мәліметтер көрсетілген.
Қайта өңдеуге түсетін ақпарат бақылаудан өтуі қажет. Ең аз қажет етілетін бақылау пайдаланушының визуалды бақылауы болып табылады, сонымен қатар ақпаратты пакетке енгізу кезінде бағдарламалық бақылау қарастырылған. Есепті шешу кезінде қосымша әдістер мен бақылау формалары қарастырылуы қажет.
«Жеке куәлік» кіріс құжатының ақпараттық құрылымдық бірлігінің сипаттамасы мен тізімі
Құжат аты: Жеке куәлік
Белгіленуі
реквизит белгі
FIO Тұлға аты-жөні
Date Туған күні,айы,жылы
Tugan Zher Туған жері
Ulty Ұлты
Turg zher Тұрғылықты жері
BerMek Куәлік берген мекеме
BerKun Берілген күні
KoldMerz Қолданылу мерзімі
KNomer Куәлік ном
«Өтініш» кіріс құжатының ақпараттық құрылымдық бірлігінің сипаттамасы мен тізімі
Құжат аты: Өтініш
Белгіленуі
реквизит белгі
FIO Тұлға аты-жөні
Date Туған күні
Okuni Өтініш жазылған күн
«Виза» кіріс құжатының ақпараттық құрылымдық бірлігінің сипаттамасы мен тізімі
Құжат аты: Виза
Белгіленуі
реквизит белгі
FIO Тұлға аты-жөні
Kzher Келген жері
Berilgen kuni Берілген күн
1.3.Шығыс ақпараты
Шығыс ақпараты – бұл басқару объектісіне, қызметшіге немесе басқа басқару жүйелеріне берілетін құжаттар, мәліметтер және сигналдар түрінде беріледі
«Тіркеу журналы» шығыс құжатының ақпараттық құрылымдық бірлігінің сипаттамасы мен тізімі
Құжат аты: Тіркеу журналы
Белгіленуі
реквизит белгі
Num Нөмірі
City Қала атауы
Fio Аты –жөні
MU Мекендеу уақыты
Adress Екі жақ мекен-жайы мен қолы
«Квитанция» шығыс құжатының ақпараттық құрылымдық бірлігінің сипаттамасы мен тізімі
Құжат аты: Квитанция
Белгіленуі Реквизит белгі
Bank Банк атауы
KP Карточка номері
MUA Мекендеген уақыт аралығы
Fio аты-ж
«Есеп қағазы» шығыс құжатының ақпараттық құрылымдық бірлігінің сипаттамасы мен тізімі
Құжат аты: Есеп қағазы
Белгіленуі Реквизит белгі
MerAra
Мерзім аралығы
KliSani
Клиент саны
Paida Түскен пайда
М.Б. ҚҰРУ АЛГОРИТІМІ.
2.1 Есептің қойылымы.
Программаға арналған негізгі шарттар және орындау жолдары.
Бұл курстық жұмыстың мақсаты- деректер базасын құру және онымен
жұмыс істеу.Олардың қарым-қатынасын құрып,оларға қойылған талаптарды жүзеге асыру. Қатынастар құру барысында “Реляциялық алгебра”- операциясын қолдандық. Қатынастарда келесі шарттар орындалуы тиіс:
1) Атрибуттарға есім берілуі керек және олардың құрылымы біртекті болуы тиіс.
2) Жолдың реттілігі маңызды емес.
3) Атрибуттардың реттілігі маңызды емес.
4) Қайталанатын жолдары болмауы тиіс.
Осы жұмысты іске асыру алдында, қатынас құру схемасын сызып ақиқатқа жақын жолын таңдадық. Оның ең тиімді жолы екі кестені қолдану болып табылады.
Қазіргі уақытта кез келген ұйымды, бірлестікті және мемлекеттік органдардың мәліметтер базасын құру ісі бірінші кезекке қойылып отыр. Ол шетелдерде қызмет еткенмен, біздің елде енді-енді енгізіліп жатыр. Оның бір көрінісі Президенттің өзі де мемлекеттік органдардың мәліметтер базасын құруды айтып отыр. Соның ішіне 2008 жылға дейін электронды үкімет құру мәселесі де бар.
2.2 Құру жолдары.
Мәліметтер базасын құру алдында, ең алғаш бос мәліметтер базасының файлын құру керек.
Mіcrosoft Access-ті іске қосқаннан кейін, деректер базасын құру туралы сұхбат терезе пайда болады. Ол терезеде, біз жаңадан деректер базасын құра аламыз немесе сақталған деректер базасын ашып, жұмыс істей аламыз.
Бұл терезе Сервис-Парамертры-Вид-Отображать терезесіндегі Окно запуска опциясында жалауша орнатылған болса іске асырылады.
«Кітапхана бөлімінің» мәліметтер базасын құру алгоритімі
1. Сұхбат терезесінен Новая база данных түймесін басамыз.
2. Егер ондай бұйрық жоқ болса, Файл-Создать бұйрығын орындасақ, Access-те Создание терезесі пайда болады.
3. Общие-база данных бұйрығын таңдаймыз.
4. Файл новой базы данных терезесінде файылды орналастыратын Папка бұйрығын таңдау қажет.
5. Имя файла деген өріске жаңа деректер базасын Несиелік тәуекел атымен ......
КІРІСПЕ..........................................................................................................3
I ТАҚЫРЫПТЫ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕУ.............................................7
1.1 Қолдану саласын талдау………………………………………………7
1.2 Кіріс ақпараты………………………………………………..8
1.3 Шығыс ақпараты ……………………………………........................10
ІІ М.Б. ҚҰРУ АЛГОРИТІМІ........................................................................12
2.1 Есептің қойылымы...............................................................................12
2.2 Құру жолдары.......................................................................................13
ҚОРЫТЫНДЫ.............................................................................................26
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ............................................27
1.1.Қолдану саласын талдау
Курстық жұмыстың мақсаты – тақырыбымның атына сәйкес қонақ үй администраторы қызметінің мәнін ашып көрсету, біздің еліміздегі қонақ үй шаруашылығын жетілдірудің мүмкін болатын жолдарын анықтау және мәліметтер базасын құру болып табылады.
Курстық жұмысымның тақырыбы – Қонақ үй администраторы жұмысының мәліметтер базасы құру
Осы мақсаттарға жету үшін келесі мәселелерді қарастыруды жөн көрдім:
• Қонақтарды қабылдау және орналастыру қызметін ұйымдастыру;
• Қонақ үйді басқару әдістері;
• Қонақ үйлердегі қызмет түрлеріне сипаттама;
Қонақтарды қабылдау және орналастыру қызметін ұйымдастыру
Қонақ үй тарапынан демалушылардың алғашқы пікірі қабылдау және орналастыру кезінде қалыптасады.
Қонақ үй қызметін тұтынушылармен жұмыс әрекеті бірнеше кезеңнен түрады:
1. Алдын-ала орынға сұраныс беру (брондау)
2. Қонақтарды қабылдау, тіркеу орналастыру
3. Қонақжайлық және тамақтану қызметін ұйымдастыру, өткізу
4. Тұрғындарға қосымша қызмет көрсету
5. Есеп айыру, шығарып салу.
Осы айтылғандар кешенді түрде ұйымдастырылса тұтынушы тарапынан айтылатын кемшіліктер болмаған жағдайда қызмет көрсету дәрежесінің жоғарғы болғандығын көрсетеді. Тұрақты тұтынушы, қонақ үй имджінің жоғарғы дәрежеге көтерілгендігін, жарнама ісінің дұрыс ұйымдастырылғандығын үнемі байқап, назардан тыс қалдырмауына көңіл бөледі.
Алдын ала орынға сұраныс берумен, тұтынушыны орналастыру қабылдаумен кезекші администратор, портье, есеп айырысу кассирі, төлқұжат тіркеулер айналысады. Қабылдау және орналастыру қызметі көпшілік қонақ үйлерде ағылшынша «reception» деп аталады. Қабылдау және орналастыру қызметкерлерінің жұмысы кәсіби стандартқа, талапқа сай орындалуы тиісті.
Администратордың басты міндеті, тіркеу журналын тексере отырып сұраныс ақпаратын сұрыптау, басқа қызметкерлер жұмысын қадағалау. Қонақ үйдің нөмірлік қорының санын және оның қонақтармен қоныстану деңгейінің есебін біліп отыруы қажет. Есеп айырысу кезінде ұқыпты тиянақтылықты талап етуі.
Портье қызметі– бөлме кілттерін қонақтардың қолдарына тіркеу, карточкасын көрсеткен жағдайда беру міндетіне жауап береді. Сонымен бірге қосымша қызмет, ақпараттық анықтама беруге және алуға тиісті.
Есептеу операторы уақытылы есеп айырысуды бақылай отырып, бухгалтерлік есеп беру жұмысынмен айналысады.
Төлқұжат тіркеу столы – төлқұжат мәліметтерін тексерумен қатар, карточкасына енгізе отырып, виза уақытын қадғалауға міндетті.
Қонақ үйдегі брондау өтінішті жазбаша түрде беру арқылы, телефон арқылы және соңғы жылдардағы кең тараған компьютерлік әдіспен (WEB–сайт жүйесі) жүргізеді.
Қонақтарды тіркеу және орналастыру, жеке қонақтарды, туристік топтарды және шетел азаматтарын қабылдаудың әртүрлі тәртібі жолдары бар. Негізгі мақсат қонақтың бабын табу, сұранысын толық қанағаттандыра алу.
Шетелдік қонақтарды қабылдау барысында ВИЗА мәселесіне басты назар аударуымыз керек. Визалық рұқсат төлқұжатта немесе туристік топтарға жекеленген құжат ретінде беріледі. Олар: жеке, топтық, бір рет пайдалануға, бірнеше рет пайданануға, студенттік, кіру, шығу, транзиттік болып бөлінеді.
Бұлар басқа (дипломаттық) елшілік, қызмет бабындағы, жай, туристік болып та келеді.
Келген қонақтар үш тәулік ішінде өз төлқұжатын тіркеуден өткізу керек. Төлқұжатты тіркеу барлық қонақ үйлерде кездесе бермеуіне байланысты жергілікті ішкі істер бөлімінде тіркеуге алынады. Қонақ үйлер тіркеу жасау үшін лицензиясы болуы керек.
Қонақ үйлердегі қызмет түрлеріне сипаттама
Қонақ үйлердегі қызмет түрлерін ұйымдастыру оның құрылымына байланысты. Оның ішінде категориясына, нөмірлік қордың ауқымдылығына, орналасқан орнына, қонақтардың ерекшелігіне т.б факторларға қатысты.
Қызмет көрсету түріне қарай қызметкерлердің жұмысын мыналар анықтайды және белгілейді.
Негізгі қызмет түрі:
–әкімшілік –басқару қызметі;
–қабылдау және орналастыру қызметі;
–нөмірлік қор қызметі;
–қоғамдық тамақтандыру ;
–коммерциялық ;
–инженерлік –техникалық;
–қосымша және көмекші қызмет.
Әкімшілік қызмет міндеттеріне қонақ үй кешеніндегі барлық бөлім қызметтеріне жауапты. Қаржы мамандарымен қамтамасыз ету, жұмысшылар мен қызметкерлерге жұмыс істеуге жағдай жасау, еңбек ережесін сақтау, қауіпсіздікті сақтау, өрттен сақтану және экологиялық қауіпсіздікті сақтауды қамтамасыз етеді. Қызмет құрамы: хатшы, кадр, қаржы, инспекторлар(өртке қарсы қауіпсіздік, техникалық кауіпсіздік).
1.2. Кіріс ақпараты
Кіріс ақпараты – бұл пернетақтадан түскен сигналдар, мәліметтер, құжаттар түрінде түскен ақпарат және ақпараттық жүйелердің функцияларын орындау үшін қажет.
Кіріс құжаттары және олардың негізінде алынған файлдар өз кезегінде шапшаң және шартты – тұрақты болып бөлінеді, бұл жерде материалдық, еңбектік, технологиялық және басқа да нормалар мен нормативтер және барлық керекті мәліметтер көрсетілген.
Қайта өңдеуге түсетін ақпарат бақылаудан өтуі қажет. Ең аз қажет етілетін бақылау пайдаланушының визуалды бақылауы болып табылады, сонымен қатар ақпаратты пакетке енгізу кезінде бағдарламалық бақылау қарастырылған. Есепті шешу кезінде қосымша әдістер мен бақылау формалары қарастырылуы қажет.
«Жеке куәлік» кіріс құжатының ақпараттық құрылымдық бірлігінің сипаттамасы мен тізімі
Құжат аты: Жеке куәлік
Белгіленуі
реквизит белгі
FIO Тұлға аты-жөні
Date Туған күні,айы,жылы
Tugan Zher Туған жері
Ulty Ұлты
Turg zher Тұрғылықты жері
BerMek Куәлік берген мекеме
BerKun Берілген күні
KoldMerz Қолданылу мерзімі
KNomer Куәлік ном
«Өтініш» кіріс құжатының ақпараттық құрылымдық бірлігінің сипаттамасы мен тізімі
Құжат аты: Өтініш
Белгіленуі
реквизит белгі
FIO Тұлға аты-жөні
Date Туған күні
Okuni Өтініш жазылған күн
«Виза» кіріс құжатының ақпараттық құрылымдық бірлігінің сипаттамасы мен тізімі
Құжат аты: Виза
Белгіленуі
реквизит белгі
FIO Тұлға аты-жөні
Kzher Келген жері
Berilgen kuni Берілген күн
1.3.Шығыс ақпараты
Шығыс ақпараты – бұл басқару объектісіне, қызметшіге немесе басқа басқару жүйелеріне берілетін құжаттар, мәліметтер және сигналдар түрінде беріледі
«Тіркеу журналы» шығыс құжатының ақпараттық құрылымдық бірлігінің сипаттамасы мен тізімі
Құжат аты: Тіркеу журналы
Белгіленуі
реквизит белгі
Num Нөмірі
City Қала атауы
Fio Аты –жөні
MU Мекендеу уақыты
Adress Екі жақ мекен-жайы мен қолы
«Квитанция» шығыс құжатының ақпараттық құрылымдық бірлігінің сипаттамасы мен тізімі
Құжат аты: Квитанция
Белгіленуі Реквизит белгі
Bank Банк атауы
KP Карточка номері
MUA Мекендеген уақыт аралығы
Fio аты-ж
«Есеп қағазы» шығыс құжатының ақпараттық құрылымдық бірлігінің сипаттамасы мен тізімі
Құжат аты: Есеп қағазы
Белгіленуі Реквизит белгі
MerAra
Мерзім аралығы
KliSani
Клиент саны
Paida Түскен пайда
М.Б. ҚҰРУ АЛГОРИТІМІ.
2.1 Есептің қойылымы.
Программаға арналған негізгі шарттар және орындау жолдары.
Бұл курстық жұмыстың мақсаты- деректер базасын құру және онымен
жұмыс істеу.Олардың қарым-қатынасын құрып,оларға қойылған талаптарды жүзеге асыру. Қатынастар құру барысында “Реляциялық алгебра”- операциясын қолдандық. Қатынастарда келесі шарттар орындалуы тиіс:
1) Атрибуттарға есім берілуі керек және олардың құрылымы біртекті болуы тиіс.
2) Жолдың реттілігі маңызды емес.
3) Атрибуттардың реттілігі маңызды емес.
4) Қайталанатын жолдары болмауы тиіс.
Осы жұмысты іске асыру алдында, қатынас құру схемасын сызып ақиқатқа жақын жолын таңдадық. Оның ең тиімді жолы екі кестені қолдану болып табылады.
Қазіргі уақытта кез келген ұйымды, бірлестікті және мемлекеттік органдардың мәліметтер базасын құру ісі бірінші кезекке қойылып отыр. Ол шетелдерде қызмет еткенмен, біздің елде енді-енді енгізіліп жатыр. Оның бір көрінісі Президенттің өзі де мемлекеттік органдардың мәліметтер базасын құруды айтып отыр. Соның ішіне 2008 жылға дейін электронды үкімет құру мәселесі де бар.
2.2 Құру жолдары.
Мәліметтер базасын құру алдында, ең алғаш бос мәліметтер базасының файлын құру керек.
Mіcrosoft Access-ті іске қосқаннан кейін, деректер базасын құру туралы сұхбат терезе пайда болады. Ол терезеде, біз жаңадан деректер базасын құра аламыз немесе сақталған деректер базасын ашып, жұмыс істей аламыз.
Бұл терезе Сервис-Парамертры-Вид-Отображать терезесіндегі Окно запуска опциясында жалауша орнатылған болса іске асырылады.
«Кітапхана бөлімінің» мәліметтер базасын құру алгоритімі
1. Сұхбат терезесінен Новая база данных түймесін басамыз.
2. Егер ондай бұйрық жоқ болса, Файл-Создать бұйрығын орындасақ, Access-те Создание терезесі пайда болады.
3. Общие-база данных бұйрығын таңдаймыз.
4. Файл новой базы данных терезесінде файылды орналастыратын Папка бұйрығын таңдау қажет.
5. Имя файла деген өріске жаңа деректер базасын Несиелік тәуекел атымен ......
Толық нұсқасын 30 секундтан кейін жүктей аласыз!!!
Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз:
Facebook | VK | WhatsApp | Telegram | Twitter
Қарап көріңіз 👇
Пайдалы сілтемелер:
» Туған күнге 99 тілектер жинағы: өз сөзімен, қысқаша, қарапайым туған күнге тілек
» Абай Құнанбаев барлық өлеңдер жинағын жүктеу, оқу
» Дастархан батасы: дастарханға бата беру, ас қайыру
Соңғы жаңалықтар:
» 2025 жылы Ораза және Рамазан айы қай күні басталады?
» Утиль алым мөлшерлемесі өзгермейтін болды
» Жоғары оқу орындарына құжат қабылдау қашан басталады?