Информатика | Корпоративтік ақпараттық жүйелер

Мазмұны

I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім:
2.1. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР мәні, мазмұны
2.2. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕРДІҢ –архитектурасы
2.3. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР өңделетін қадамдар
2.4. ДАМУ ТАРИХЫ
2.5. КОРПОРАТИВТІК СТРАТЕГИЯ
2.6. КОРПОРАТИВТІК МӘДЕНИЕТ
2.7. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР эволюциясына әсер ететін негізгі факторлар
2.8. Тұтынушыларға сапалы түрде қызмет көрсету және Internet/ Internet-технологиясы
2.9. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР -дің класификациясы
2.10. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР-дің фунциональдылығы
2.11. Шетелдік кәсіпорынның КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР -ді қолдануы.
III. Қорытынды
Пайдаланған әдебиер

II Негізгі бөлім

2.1. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР
мәні, мазмұны

Ақпараттық технологиямен айналысатын мамандар өңдеу, енгізу, шығару және пайдаланумен жұмыс істейді. Ақпараттық жүйелер үлкен түсінік болып табылады, олар әдістерді анықтайды және құралдарды жасап шығарады. Ақпараттық жүйелерді жинайды, тіркейді, жеткізеді, өңдейді, сақтайды және ақпараттық жүйеде ақпаратты береді.
Осы анықтамаға сәйкес, ақпаратты технологиялар өзіне алгоритмдік мәселелерді қамтиды, сонымен қатар ақпарат пен техникалық құрылғылар мен бағдарламамен қамтамасыз етеді. КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР өзіне тиісті техникалық және программалық құрылғыны ғана оқымайды, сонымен қоса заттық облыс болып табылады.
Бұл сұраққа жауап беру әрбір кәсіпорын өзінін бизнесін тиімділік ету фактысымен байланысты.Бұл дегеніміз кәсіпорын өзінін кірісі мен шығысын басқара білу және бәсекеге қабілетті нарықта жоспарлай білу.
Осы заман нарығы бүкіл өнімнің сапасы халықаралық стандартқа сай келуін талап етеді, дегенмен бұл тек қана нарыққа шығарылған соңғы өнімнің сапасына ғана емес, өнімнің бүкіл өндірілу процессіне,яғни жеткізушінің қалауынан бастап сервистік қызмет көрсетудің аяғына дейінгі процеске тәуелді.
Осы уақытта бүкіләлемдік комплекс стандарты сапалы кәсіпорын жүйесі түрінде таралуда.Жүйені іске қосқан ISO (International Standards Organization),ал толық аты
ISO/TC 176.Бұл комплексті стандарттың жалпы атауы ISO 9000.ISO 9000 1 суретте көрсетілген:
ИСО
9000

8402
9000-1
9000-2
9004-1
9004-5
10011
10012
10013

БҰЙЫМ

ШИКІЗАТ

ҚЫЗМЕТ

ИНТЕЛЕКТУАЛДЫ
ӨНІМ

ИСО 9001,9002,
9003

ИСО 9004-3

ИСО 9004-2
ИСО 9004-2 немесе
9001+
Сурет 1. Стандарт ИСО 9000-ң отбасылық структурасы

Сапалы кәсіпорын жүйесін енгізу және қалыпта ұстау үшін отбасылық стандарт ИСО 9000 прагламалық өнімді қолдануды болжау арқылы 3-ке бөледі:
1.Кәсіпорынды басқарудың комплексті жүйесі
2.Электронды құжат айналымы жүйесі
3.Өнімдер арқылы мекеменің функцияналдық моделін құру
Бұл дегеніміз кәсіпорында сапалы ИСО 9000 жүйесінің болуы мен қатар корпоративтік ақпараттық жүйенің болуын талап етеді. Яғни үлкен көлемдегі мағұлматтарды басқару корпаративтік ақпаратты жүйесіз өте қиын.
ИСО 9000 сапалы жүйесі және корпаративтік ақпаратты жүйелерді кәсіпорынға енгізу өзара тығыз байланысты. Осы арқылы корпаративтік ақпаратты жүйелерге анықтама береміз:
КОРПОРАТИВТІК АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕ - бұл кәсіпорын бөліктерінің ақпараттық желі жиынтығы және олар ортақ құжат айналымына бірігеді де, әр жүйе кәсіпорын шешімдерінің басқару есептерін атқарады

2.2 Корпоративтік ақпараттық жүйелердің архитектурасы

Корпаративтік ақпараттық жүйенің архитектурасы мынадай деңгейлерден құрылған:
1.Ақпаратты-логикалық деңгей.
Бұл деңгей өз-өзін мәліметтердің ағымы және ақпараттың шығу ортасы,пайдалану аясы және модификациясы реттінде көрсеттеді.Модел түрінде көрсетілуі мүмкін.Негізі мәліметтердің базалық құрылым,жүйелік келісім және ұйымдастыру ережесі арқылы құрылады. Құрылу мақсаты қолданбалы программалық жүйені қамтамасыз ету.
2.Қолданбалы деңгей.
Өзін қолданбалы программа және программалық комплекстер арқылы функционалданған ақпаратты-логикалық моделдер түрінде көрсеттеді.Бұл құжат айналымы жүйесі,бақылау жүйесі,жоспарлау желісі жүйесі,АСУ ТП, САПР,бугалтерлік жүйелер,офистік пакеттер,қаржы бақылау жүйелері, кадрлар құрамы және т.с.с.
3.Жүйелік деңгей.
Операциялық жүйелер және желілік құрал-жабдықтар.
4.Аппараттық деңгей.
Есептеуіш техникалық құрал-жабдықтар.
5.Трансопрттық деңгей
Активті және пассивті желілік құрылғы,желілік хаттама және технолог
2.3 Даму тарихы

Корпаративтік ақпаратты жүйесі өзінің даму тарихында әр түрлі сатылардан өтті. 2-ші суретте корпаративтік ақпаратты жүйенің периодты даму функциясының және әрбір периодтың сәйкес сызбасы келтірілген.
Айтып кететін жайт,жүйе өзіне өте ертедегі жүйе түрлерін енгізеді.Бұл дегеніміз,жүйенің барлық түрлері дәл қазіргі уақытта өмір сүреді.

рор
спорор
оиолот
ССсророрнпропропрпорпсссрпрпрпрпр
Нпнп 2.4 Корпоративтік ақпараттық жүйелер өңделетін қадамдар

Программалық Жабдықтау (ПРОГРАММАЛЫҚ ЖАБДЫҚТАУ) жүйелік өңдеудің ең бірінші қадамдарының бірі классикалық өмірлік цикл болып табылады.
Көбінесе каскадтық өмірлік циклді көбінесе КАСКАДТЫҚ немесе ВОДОПАДТЫҚ модель дейді.Қадамдарды бірінен соңы бірі келуі, сонымен бірге келесі иерархиялық төменгі қадамға өту үшін алдыңғы қадамды толығымен бітіріп қана келесі қадамға өтеміз және өткен қадамдарға қайта оралуға болмайды.
Сурет. Программалық жабдықтауда классикалық өмірлік циклдің өңделуі.
Осы негізгі қадамдарға қысқаша тоқталып кетейін. Өңдеу жүйелік тегістеуден басталып,
-анализдеу;
-проектілеу;
-іске асыру (кодирование);
-тестілеу;
-шығару (сопровождение),

Жүйелік анализ компьютерлік жүйедегі әрбір элементтің орнын және олардың бір-бірімен қатынасын анықтайды.
Анализдік талап талаптарды анықтаудан басталады және осы жүйелік элементте талаптарының орнын анықтайды.
Бағдарламамен қамтамасыз етудің шешу жолдары осы қадамда басталады.
Проекті жоспарлауда мыналар анықталады:
• проекттік жұмыстың көлемі;
• проекттік жұмыстың қауіп-қатері (риск);
• кезекті еңбек шығындары;
• жұмыс есебі қалыптасады;
• жұмыстың план-графигі қалыптасады;
Программаның элементіне анализдік талап жатады, оны анықтайды және детальдайды:
-программалық жабдықтау функциясы;
-программалық жабдықтау мінездемесі;
-программалық жабдықтау интерфейсі;
Барлық анықтамалар анализ спецификасында анықталады.
Проектілеу:
-программалық жабдықтау архитектурасын;
-программалық жабдықтау модульдық құрылысын (структура);
-программалық жабдықтау алгоритмдік құрылысын;
-Мәліметтер құрылысын;
-Кіру және шығу интерфейсін көрсетеді.
Іске асыру (кодирование), программалық тіл текстіне проектілеудің нәтижесін жіберуден тұрады.
Тестілеу- бұл функциялардың кемшіліктерін тауып программаны іске асырады, логика мен формада программа өнімін шығарады.
Шығару (сопровождение)- ол өзгертулерді программалық жабдықтау-ға енгізеді. Өзгерту міндеттері:
-қателерді өзгерту;
-программалық жабдықтау-ды сыртқы өзгертулерге үйрету;
-Тапсырыс берушінің талабы бойынша программалық жабдықтау-ды жетілдіру;
программалық жабдықтау-ды шығару үшін оның өмірлік цикліндегі әрбір алдыңғы қадамды қайта қолдану болып табылады. Яғни бар программаға жүйелік анализ, жүйелік талап, проектілеуді
орындаймыз, бірақ жаңа программаны өңдемейміз.
Әрбір қадам құжаттың толық комплектісін шығару арқылы аяқталады және оның өңдеу үшін басқа шығарушылар осы программаны жалғастыратындай болу керек.
Классикалық өмірлік циклінің артықшылықтары:
• проектінің барлық қадамдарының жоспары мен уақытша графигін алуға болады;
Классикалық өмірлік циклінің кемшіліктері:
• көбісі жағдайларда проектілердің стндартты қадамдар тізбегінен жиі ауытқуы;
• программалық жабдықтау-ға деген талап циклдің дәл құрастырылу негізінде жасалады, ал проектінің басында тапсырыс берушінің талаптары бөлшектеп беріледі;
• проекттінің қорытындысын тапсырыс беруші жұмыс аяқталғанда ғана ала алады;


2.5 Корпоративті стратегия

Кәсіпорынның тез уақыт ішінде дамуы корпоративті стратегиясына тікелей байланысты.Корпоративті стратегияны дұрыс анықтап қана жылдам даму
жолына түсуге болады.
Стратегия келесілерден бағыт-бағдарын алады:
• мүліктің өндірілу қабылетінін сақталуынан;
• кәсіптік қызметтің әлеуметтік факторынан;
• белгілі бір жеке қызметтің саласына жақындығынан.
Бірінші стратегия пассивті, ал қалған екеуі активті(бірақ әр түрлі).Екіншісі басқаларына қарағанда өте тиімді, өйткені ол бағыт-бағдарын коммерциялық жағынан қарағанда жобалардың максимальды тиімділігіне бұрады. Ал үшіншісі көбірек консервативті және азырақ коммерциялық жағынан сезімтал.
Стратегияны құрған кезде кәсіпорынның жалпы бағытын анықтап алу керек.Бірінші кезекте өндірілу өнімін және оның қозғалыс арнасын жіктеп алу және сонымен бірге стратегияның шоғырланушы күші тұрақты бәсекелестік артықшылығын көрсете білуі керек. Стратегияны құрудағы негізгі бағалау жолдарын көрсетейік:
1. Бар стратегияны қалыптастыру.
2. Тұтынушы өнімінін себептерін анықтау(физиологиялық өмір сүруі, сән, престиж, дәстүр, жеке талғам, т.б.)
3. Дербес басыңқы себептері(өндіруші жұмыс күші, жұмыс престижі, жұмысқа деген қызығушылық).
4. Потенциалды сыртқы инвесторлардың басыңқы себептерін анықтау(максималды табыс;кәсіпорынды басқаруды өз қолына алу);
5. Макроэкономикалық тенденцияның бағасы(инфляцияны ьеңестіру, салық төлеу режимі,құқықтық режим);
6. Нарықта өткізу жағдайы мен шикізатты пайдаланудың келесі параметрлері арқылы анықтау:
- тауар және тұтынушылар тобының дифференциалды деңгейі;
- нарықтың тұрақтылығы(өнімнің өмірлік циклі);
- коммерциялық тәуекелдің деңгейі(күтпеген өзгерістер әсерінен капиталды жоғалту);
- басқа өндірушілердің және тауарлардың бәсекелес күші;
- жеткізушілердің экономикалық тәуелділік деңгейі;
- тұтынушылардан экономикалық тәуелділік деңгейі.
7. Саясаттың ұсынысқа деген басты принциптерін формулалау;
8. Кадрлық саясаттың басты принциптерін формулалау;
9. 3-5 жылдар ішіндегі құрылымдық өзгерістердің бағытына баға беру;
10. Қолданыстағы технологияны келесі параметрлер арқылы бағалау:
- құрал-саймандардың мамандану деңгейі(әмбебаптық, кәсіптік);
- жұмыс заттарының қозғалыс типі;
- қозғалыстың қайтарымды немесе қайтарымсыз параллелдік деңгейі;
- өндірістік функциядағы қызметкерлердің сипатын және оларды сәйкестендіру тәсілдері( стандартталған және әлсіз орталықтанған,орталықтанбаған басқару)
11. Басқару стилін бағалау міндеттемелерін беру және бақылау;
12. Капитал қалып-күйін және инвестициялық тартымдылығын бағалау;
13. Қалыптасқан стратегияда өмір сүруін бағалау.

Корпаративті стратегияны ойлап табу-ішкі және сыртқы факторлардың кездейсоқ әсерінен құрылған кәсіпорынды басқарудан белгілі бір критерийлерге сүйене отырып нақты нәтижелерге жетуді мақсат тұтатын және тепе-тең басқарулы қолданысқа көшуге мүмкіндік туғызады. Бұлай деп отырғанымыздың себебі: бизнес-жоспарды және кәсіпорынды басқарудың жүйесін ойлап табу қажет.Корпаративті стратегия қызметкерлердің мақсатын, бағасын және мінез-құлқын, принципін анықтауға бағытталған. Ол кәсіпорынның дамуына және бизнестік мақсатына жетуіндегі басты себепкер.

2.6 Корпаративтік мәдениет

Корпаративті мәдениетті құрудағы басты принцип- ол корпаративті мәдениет басқару жүйесінің барлық элементіне сәйкес келуі. Бұл принцип практикада мынаны білдіреді-стратегияны,структураны және басқару жүйесінің кейбір элементіне өзгерту енгізу және қайта құру кезінде міндетті түрде сол мәдениетті, өзгертулер енгізудің іске асуын бағалау. Басқару жүйесіне қарағанда мәдениет өз табиғатында инерттілі. Өзгеріс енгізгенде ол қалған түрлендірудің озуы тиіс, дегенмен , нәтижелер бірден көрінбейді.
Мәдениетке өзгертулер енгізу және оны күшейту үшін келесі шараларды орындаймыз:
• басқару стилін өзгерту( қызметкерлердің өз-өзіне жауапкершілігін қалыптастыру; басқарушылардың шешімін қызметкерлердің қабылдауын қамтамасыз ету; жұмыстың соңғы нәтижесін нақты бақылау жүргізу);
• сыйақы жүйесін өзгерту( жеке жетістіктерге және жұмыс нәтижесіне негізделген сыйақы; тұрақты окладтардан сыйақы жүйесіне көшу);
• оқыту( тренингтер , семинарлар, программалық адаптация өткізу және жұмыс орнында оқыту; нәтижесі ретінде жаңа құндылық және стандарттар тәртібін орнату);
• жаңа кадрлік саясат( корпаративті принципті және құндылықты бөлетін қызметкерлерді таңдау; қауіпті жағдайда оларды сақтай алатын қызметкерлер тобын таңдау; кәсіпорынға жетіспейтін құндылықтарды тасушы және оларды басқа қызметкерлерге бере алатын басты позициялы .......