География | Гамма теңіз кен орнының II - объектісі бойынша мұнай өндіру
Мазмұны
1ТЕХНИКА-ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Геологиялық және экономикалық жағдайлар
1.2 Ауданның геология- геофизикалық зертеу тарихы
1.3 Стратиграфия
1.4 Тектоника
1.5 Мұнайгаздылық
1.6 Жер асты сулары
1.7 Гамма теңіз кен орнын игерудің тарихы және қазірп жағдайы жөніде қысқаша мәлімет
1.8 Сүйық пен газ өндіру жэне су айдау өзгерісін талдау
1.9 Гамма теңіз кен орнының кешеннін мұнай, газ және су өндірудің өзгеруінің динамикасына және су айдауға талдау
1.10 Қабат қысымының өзгеруінің динамикасы
1.11 Скважина қорларының өзгеруі динамикасы
1.12 Кен орнындағы қолданылған су айдау әдістері
1.13 Қабатқа су айдау үшін пайдалынатын су көздері
1.14 Су дайындайтын техника және технологиясы
1.15 Көп қабаттылықтан және мұнайды сумен ығыстыру негізінде кен орнын игерудің технологиялық көрсеткіштерінің есебі
1.16 Жартылай батырмалы жүзбелі бұрғылау қондырғы (ЖБЖБҚ)
1.17 ЖБЖБҚ-ның технологиялық жабдықтары
1.18 ЖБЖБҚ-ның энергетикалык жабдықтары
1.19 ЖБЖБҚ-ның жұмысын бақылау жэне басқару
1.20Механикалық қондырғымен бақылау жэне басқару жүйесі
1.21ЖВЖБҚ-ның пайдаланудың ерекшеліктері
1.22 Электорлы ортадан тепкіш сорап (ЭОТС) үшін жабдықтарды есептеу жэне тандап алу
1.23 Сорапты құбырлардың диаметірін таңдау
2 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
2.І.Кіріспе
2.2 Мұнай кен орындарын игеру
2.3 Дипломдық жұмысқа тапсырма
2.4 Кэсіпорынның қаржылық қызметін талдау
2.5 Өндірістегі өнімнің көлемін, шараны енгізгеннен кейінгі есебі
2.6 Негізгі іс-эрекеттерден түскен табыс
2.7 Ағымдағы жэне болашак құндар түсінігі
2.8 Салықтар жэне салықжүйесі
2.9 Күрделі каржы
2.10 Агымдағы эксплуатациялық шығындар
2.11Амартизация есебі
2.12 Еңбекақы қорының есебі
2.13 Энергетекалық шығындар есебі
2.14 Ағымдағы жөндеуге кеткен шығындар
2.15 Пайдаға салынатын. салық
2.15 Дивиденттерге төленетін салық
2.16 Тазатабыс
2.17 Инвест жобаларды негіздейтін халқаралық практикасы
2.18 Таза ағымдағы құнды есептеу
2.19Пайданың ішкі нормасы
2.20 Инвестацияны қайтарылу кезенің немесе жобаның өттеу мерзімін есптеу эдісі
2.21 Күрделі қаржы салымының экономикалық тиімділігі
3 ЕҢБЕКТІҚОРҒАУ
3.1 Еңбекті қорғау
3.2 Гамма кен орындағы келісімдік аймақтағы негізгі зианды жэне кауіпті
өндірістік факторларды талдау
3.3Мүнай кәсішнілік коммуникациялардың сенімділігін жэне пайдалануын
қамтамасыз ету шаралары '.
3.3.1Мұнай өнімдерін кэсіпшілік ішінде жинау құбыр желілерін коррозиядан сактау
4 ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ
4.1 Теңіз мұнай кәсшшілігінің қоршаған табиғи ортаға әсерін талдау
4.1.1 Өнеркәсіпорындардың қауіп санатын анықтау (ӨҚС)
4.1.2Атмосфераны ластайтын заттарды ШРШ-мен жалғыз тұрақты көзден
шықкан барынша жергілікті концентрацияның есептелуі
4.2 Гидросфераға эсері
4.3 Атмосфераға эсері
4.4 Радиологиялық жағдай
4.5 Мүмкін апатық жағдайларды талдау
4.6 Ұжымдық шаралар
4.7 Биосфера компоненттерін қорғау бойынша инженерлік қоғаулар жэне табиғи
шаралары
4.7.1 Атмосфераны қорғау
4.8 Су ресурстарын қорғау жэне тиімді пайдаланудагы шаралар
4.9 Радиациялық қауіпті төмендетудегі шаралар
4.10 Қоршаған ортаның жағдайын бақылау ,
ҚОРЫТЫНДЫ
Әдебиеттер тізімі
ЭВМ-ді қолдану
КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасы үшін ең басты экономикалық мәселе-материалдық-техникалық базаны жасауда маңызды роль ауыс индустрияға тиесілі, және оның ішінде алдымен энергетика, қара металлургия, мұнай, газ, химия және мұнайхимия өнеркәсіптері, машина жасау.
Қазіргі кезде материалдық өндірістің бірде-бір саласы мұнай мен газ өнеркәсібінің өнімін пайдаланбай дами алмайды.
Мұнай мен газдың мұнайхимия өндірістерде шикізат ретінде қолданудың өсуіне байланысты мұнай мен газ өнеркәсібінің ары қарай жетілуі қарастырылган.
Өндіру тиімділігін жоғарлатуға рационалды игеру жүйелерін қолдану, бұрғылау жұмыстарының технологиясын жетілдіру, олардың техникалық жабдықталуын жақсарту, қабаттар мұнайбергіштігін арттырудың қазіргі жаңа әдістерін кеңінен еңгізу және прогрессивтік технологиялық процестерді пайдалану арқылы қол жеткізуге болады.
Қазіргі кезде су айдау — мұнай кен орындарын пайдаланғанда қолданылатын ең негізгі әдістердің бірі. Су айдаудың әртүрлі әдістері болады, бірак олардың әрқайсысының артықшылықтары мен кемшіліктері бар. Жобалау кезінде су айдау жүйесін таңдау толығымен кеңіштің құрылысына байланысты.
Гамма кен орны өнеркәсіптік игеруге 1985 ж берілген. 1998 ж мұнай өндіру жоспары орындалған жоқ, бұған ең басты себептердің бірі игерудің басынан бастап ұсынылған жобалық технологиялық ережелердің сақталмауы (су айдауға көшірілудің тым кеш болуы, әсіресе ыстық суға).
Дипломдық жобада гамма кен орнындағы осы және басқа да проблемалар шешімдерін табу көзделген.
Әрбір жеке бөлшектің өндірістік мүмкіндікгері мен игерудің тиімділігі анықгау сол бөліктің геологиялық негізіне, оны игерудің ұсынылып отырған жүйесіне сүйенуі керек. Одан басқа, бөліктен өндірілетін мүнайды мемлекет пен инвестор арасында бөлу шарты, сондай-ақ салықгар мен төлемдер шамасы анықталу керек
1 ТЕХНИКО – ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Геологиялық және экономикалық жағдайлар
Гамма теңіз кен орны Қазақстан Республикасының Жезқазған облысы Жезді ауданында орналасқан жақын елді-мекен теміржол шоғыры жасалы аудан кен орнынан 159 километр қашықтықта орналасқан. Орталық областары кен орнынан Қызылорда 200 километр, Жезқазған 174 километр қашықтықта орналасқан. Кен орнынан шығысқа қарай 116 километр қашықтықта тас жолы өтеді. Қызылорда-Жезқазған линиялық электр жүиесі кен орнынан 20 километр аралықта өтеді. Кен орнынан 230 километр шығысқа қарай Омск, Повлодар, Шымкент мұнай құбыры тартылған. Техниқалық жұмыстар мен ауыз суға тереңдігі 80-100 метр жоғарғы бор су қабатынан алып пайдалынады. Кен орнындағы тұщы судың құрамында фтор бар екені анықталып ауыз суды кен орнынан 60 километр қашықтықта орналасқан су скважинасынан тасымалдап әкелінеді. Алаң аймағындағы жергілікті халық жаз мезгілінде мал шаруашылығымен айналысады. Ауданның әлеуметтік экономикалық жағдайы нашар дамыған. Кен орнында тек тас жолы бар, жаз, күз мезгілінде бүл жолменен барлық көліктер түрі емін-еткін жүре алады. Ал қыс мезгілінде қардың үйіліп қалуына байланысты көліктің жүруі қиындайды. Гамма теңіз кен орнының географиялық жағдайы теңіз деңгейінен 106-160 метр биіктікте орналаскан, негізінен бүл жер қырлы болып келеді. Ол нақты бедер белгілерімен белгіленген. Алаңнан Оңтүстіккке қарай құмды Арысқұм массивты орналаскан және жартылай бекітілген түйіршік бүдір құмнан құралған. Арыс тұзды көлі толық кеуіп қалған. Батысқа қарай 15 километр жерде орналасқан 70-80 метр Чинк биіктігі өзгермейтін тегіс жердің көтеріңкі платасы 150-200 метр бедер белгісі бөліп тұр. Ауданның ауа-райы тез өзгермелі, мезгілімен тәуліктік ауаның температура тербелісі ылғалдылығы өте тапшы және аз мөлшерде отырады. Жазда ең үлкен температура +30° +35° с
ыстық, қыста -38° -40° аяз. Жыл бойындағы түсетін ылғал мөлшері 150 мм дейін, негізінде қыс, күз мезгілдерінде түседі.
Оңтүстікке ағып жатқан Сырдария өзені кен орнынан 210 километр қашықтықта орналасқан. Жануарларды суару үшін алаңға жақын жерден Қызылорда гидрогеологиялық экспедициясымен өзгермейтін тегіс жерден артезиан скважинасы бурғылынған.
Қазіргі кезде ГӨБ (ПГО) «Южказгеология» кен орны аймағында құрылыс материалдары бар екені анықталды.
1.2 Ауданның геология-геофизиқалық зерттеу тарихы
Оңтүстік-Торғай ойпатының тиімділігі 1970 жылдың басқы кезінде жоғарғы Полеозой шөгінділерімен байланысқан. Ол гравитациялық өлшеміне мәліметтерімен негізделген магнитті және геологиялық түсірген масштабы 1:500000 және 1:200000 аналогиялық Қостанай седловинасы бойынша Чу-Сары депрессиясымен аймақтық сирек тарабындағы сейсмологиялық кескінің жүмысын орындап болғаннан кейін Арысқұммен КМПВ және жыланшық ғылыми геологиялық зертеулер жұмыстар нәтижесінде Юра-триас грабень синклиналы (68-72) және мезозой қимасында тиімдігі жатады.
Юра шөгінділерінің қимасында 2-құрылымдық скважинасында, сонымен қатар 2-к Арысқұм қөрсеткіш скважинасында, ал неокон шөгінділерінде 15-к құрылымдық скважинасыңда мұнайдың алғашқы белгілері кездесе басталады. Турландық ГФЭ «Казгеофизика» өндірістік геология бөлімі аудан аймағында осы скважинадан 1983 жылы алдымен 4 километр сейсмопрофильді іздестіру жұмысы атқарылып Гамма теңіз кен орны ойпаты болады.
Осы жылы косылған III шығыстырылған горизонт ойпатында І-іздеу скважинасында бұрғылау жұмысы басталып осы процестерден кейін 4-
П сынау кезінде ақпан айының басында 1984 жылы жоғары неокон шөгінділерімен алғашқы мұнайдың атқылау ағысын алды, ал одан әрі жұмысын тереңдете түскенде Юра шөгінділерінен мұнай және газдың атқылауы болады.
Іздеу барлама жұмыстарының нәтижесінде 1984-1985 жылы Гамма теңіз кен орнын төменгі неоком, жоғарғы және орташа Юра шөгінділерінде мұнай бар екені анықталады. Тұрандық геология-геофизикалық экспедициясы тексергенде Гамма теңіз кен орны өз ойпатынан ойпан пайда болып, оны Солтүстік Гамма теңіз кен орны деп атаған .
Келешекті бұрғылау жұмыстары анықтады, ол жалғасып жатқан Солтүстік переклиналы болып табылады. 1987 жылдың басында қайта өндеу нәтижесінде сеисмологиялық материалдық қиындатылған бағдарламасы бойынша.
Қазақстан методиқалық тәжирибе экспедициясы батыс және шығыс участкілерінің Гамма теңіз кен орнымен қиылысатын жері өнімді қабат болып табылады. Маңғышлақ мұнай берілістігі 1987 жылы кен орнында пайдалану бұрғылау жұмыстарын бастап , қосымша оның өндеу жұмыстарын бірге атқарды.
Гамма теңіз кен орнының экспедициясы 1988 жылдың қантар айының бірінші жұлдызынан бастап Гамма теңіз кен орнының мұнай бірлестігіне МГӨБ қарамағына беріліп өздігінен мекеме болып саналады.
1.3 Стратиграфия
Гамма теңіз кен орнының қимасы мезозой, кайназой шөгінділерімен көрсетілген.
Арысқұм ойпатында және кен орнында мезозой, кайназой екі құрылымдық қабаттарға бөліктелінеді.Бөліктелінгендер аймақтық стратиграфияға келіспейді. Жоғарғы Юралық және бор.
Юра жүйесі - J
Ортанғы бөлік - J2
Ортанғы Юра шөгіндісі дощан свитасына (j2d) бөленген. Олар қабаттасқан түрде, сұр аргелиттен құралған. Свитанның ермегіндегі бөлігінде жиі кездесетін біркелкі қабаттасқан құмтастар және аргелит қалындығы 12-ден және 56 метрге дейін, ал газдымұнайлы болып табылатын(горизонт Ю-ІV) свитаның төменгі жағындағы құрлымдық қабатында 4-6 метр аралығындағы көмір қабаты бар. Төменгі свитаның бөлігі Ю-ІV горизонты тыныс фундаментіне татитын жердегі қосымша құрылымдық бөлігіне қосылады.
Оңтүстік-батыс бөлігіндегі шөгінділеріне дошан свитасына толық қосылады. Олоның қабатының қалындығы 249 метрге жетеді.
Арысқүм ойпатының грабинь синклиналды свита құрлысы сазды болып, оның қалындығы 502 метрге дейін жетеді.
Бор жүйесі - К.
Құрылымдық бұрғылау кескінінің мәліметтері бойынша бор шөгіндісі кен орнында және ауданда бөлінеді, даул және Қарашатау свитасының төменгі бөлігі. Қызылқөлінің төменгі ортағы, балапанның жоғарғы бөлігі және турансенон болып бөлінеді.
Төменгі бөлік- К1.
Неокон ярус үсті (К.Н.С.) неокон ярусшасы даул свитасына бөлінген.
Аумақтық жупллумен датады және Қөскөл свитасының бұрыштың құрылуына келіспей төменгі және жоғарғы даул ярусшалары болып бөліктенеді. Төменгі даул ярусшасы негізінде Арысқұм горизонтының құрамын ұстап тұрады. Яғни Гамма теңіз кен орнында көрсетілгендей
құммен және қоңыр сазды қабатта корбанатты алеврамет және саздан құралған.
Арысқұм горизонтының өзгеру шегінің қалындығы 123 метрге дейін болады. Арысқұм горизонтының метедологиялық Гамма теңіз кен орнының құрлымы бойынша үш бөлікке бөлінеді: төменгі және жоғарғы құмтасты алевролит және орташа сазды жоғарғы құмтасты біркелкі бөлігі және төменгі ергендегі бөлімі өнімді горизонтты (М-І және М-ІІ) болып саналады. Төменгі даул свитасының жоғарғы бөлігі саздан және корбонатты алевралиттен құралған саз қалындығы 113-163 метр.
Бұл өнімді Арысқұм горизонтының беткі сұйық тірегі болып саналады. Жоғарғы даул ярусшасы төменгі және ортаңғы қимасында біркелкі құм, қызыл тұсті саз болып құралған.
Апт - альб ярусы (К1 а-аL2).
Апт-альб шөгіндісі жулуп даул свитасында жатыр және қарашатау свитасына біріккен. Свита әлсіз цементелген, сұр және әртүрлі түсті құмтастан тұрады. Свита қалыңдығы 250-350 метр.
Төменгі жоғарғы бөлік К1-2.
Альб-сеноман ярусы (КаLЗ-6). Альб-сеноиан шөгіндісі қарашатау свитасында жатыр және қызылқия свиталарына бөлінген, бұлар әр түрлі-түсті саз алевралитімен құм, құмтас қабатшасынан және саздан құралған свита қалындығы 87-168 метр.
Жоғарғы бөлік- К2.
Туран ярусы (К2t). Тұран шөгіндісі балапан свитасына бөлінген. Ол қызылқия свитасына трасгресивті жатыр және жасыл сур құмтаспен, жұқа көлденең қабаттардан жиналған.
Свита қалындығы 92-ден 150 метр шегінде ауытқуынан тұрады. Мұнда көмір қалындығы және Гладкон дәні бар. Жоғарғы тұран-төменгі сенон (К2 t2 - Sn2). Бұл шөгіндінің қалындығы жуылып балапан свитасының жынысында жатыр. Метологиясы бойынша әр түрлі-түсті ала құмнан және 123-236 метр саз қалындығы күйінде көрсетілген.
Жоғарғы сенон (К2 - Sn2).
Жоғарғы сенон құрылымы шөгіндісінің шегі полеоген алдындағы туылу себебінен көптеген сважиналарда жинақталған қабатталған әктасты ақ құмнан және сұр сазбен құралғанған.
Полеоген жүйесі ~ Р.
Полеоген төменгі эоцен (Р1-Р2) полеоген төменгі эоцен шөгіндісі жуылып жоғарғы бордан әртүрлі горизонтарда жатыр. Олар күнгірт сұр саздың қатты қаныққан көмір өсімдік детриотомен және кварцлаупинитті құмнан жинақталған сол күйінде көрсетілген.
Олардың ең үлкен қалындығы 66 метрге жетеді.
Неоген төрттік шөгіндісі (N-0).
Неоген төртік жас шөгіндісі сыртқы Арысқұм иілімнің бөлігінде жетілген. Гамма теңіз кен орнының құрлымына шартты түрде алаңның бетін жауып түратын құм, супейс енгізілген. Олардың қалындығы 10 метрге жетпейді.
1.4 Тектоника
Оңтүстік Торғай ойпаты туран плитасының сотүстік шығысында орналасқан. Ойпат бор полеогеннің табан бойындағы кешенінің шөгінділері теріс құрылым күйінде көрсетіліп, Ұлытау антиклиналының арасына тіркелген және оның Оңтүстік жалғасы шығыста, төмеңде Сырдария қосылған. Оңтүстік шығыс қыратымен қамтылған, ал солтүстігінде Қостанай седловинасымен қамтылған өз ретімен Оңтүстік Торғай ойпаты екі иілімге бөлінеді.
Арысқүм, Майбұлақ седловинасына бөліктелген антиклиналды құрылым Арысқұм иілімінің шегіне орналасқан. Бұндағы бор палеоген кешенінң қалындағы 1500-1700 метрге жетеді. Бұндағы триас-юра шөгіндісі өздігінен құрылымдық қабат құрап, ерекше-маңызды болып, ең үлкен қалындықтын тартылуы және толық стратиграфиялық диапазоны жеңішке сызықтық грабень синклиналы кетерогенді негізіндегі геофизикалық мәліметтер бойынша Арысқүм иілімнің шегінде субмеридиональды грабень сенклинал бағытында тартылғаны анықталады, бүрғылау жұмыстары нәтижесінде және оларды бөліп тұратын үш горап антиклиналь текшесі, тектоникалық бұзылулар нәтижесінде фундамент блоктарға бөлінеді. Сотүстік-батыс болып және шығыс-солтүстік шығысында созылып жоғалады.
Фундаментік бұзылуы нәтижесі бір катар горсты және грабеньге бөлініп, Шығыс бөлігінің құрылымында горсты ойпаты айрықша бөлініп, оның қөлемі 2,5-3,5 километр және ұзындығы 24 километр болғанда амплитудасы 320 метр дейін барады. Фундаменттің бет жағының жатқан тереңдігі 1200-1620 метр құрайды. Юра шөгіндісінде оның екі құрылым беті көрінеді, оның бірі Гамма теңіз кен орнының горизонтының жоғарғы Юра ойпат ернегінің құрылуына шағылады, екіншісі құмтас шөгіндісіне ернегінің ойпатын сипаттайды. Осы бет жағының біріншісі Ю-І өнімді горизонтының ернегінен байланысты, осы индексте горизонттың шағыласуы бар. Екінші беткі жағына IV
шағылысу горизонты байланысып келесі ретпен өнімді IV горизонтының жұмылғасына дәл келеді. Гамма теңіз кен орнының IV шағылысу горизонт жұмылғысы бойынша, өзін бракиантиклинал қыртысы бойынша көрсетеді. Қыртыс өлшемі изогипс бойында 1150 метр құрайды, ең үлкен амплитуда кезінде 160 метр.
Батыс жағында бұл жыныстық құлауы 1° 30' құрайды, шығысында 2° 30' қыртыс тектониқалық (РІ, РІІ, РІІІ) бұзылуларымен киындатылған. Қөпке созылған РІ амплитудасының кілт түсуі шығыстан 80-100 метр құрап қыртысты қамтиды.
Солтүстік жағында бұл бұзылыс Р бұзылысымен түиістіріліп әрі қарай сөнеді......
1ТЕХНИКА-ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Геологиялық және экономикалық жағдайлар
1.2 Ауданның геология- геофизикалық зертеу тарихы
1.3 Стратиграфия
1.4 Тектоника
1.5 Мұнайгаздылық
1.6 Жер асты сулары
1.7 Гамма теңіз кен орнын игерудің тарихы және қазірп жағдайы жөніде қысқаша мәлімет
1.8 Сүйық пен газ өндіру жэне су айдау өзгерісін талдау
1.9 Гамма теңіз кен орнының кешеннін мұнай, газ және су өндірудің өзгеруінің динамикасына және су айдауға талдау
1.10 Қабат қысымының өзгеруінің динамикасы
1.11 Скважина қорларының өзгеруі динамикасы
1.12 Кен орнындағы қолданылған су айдау әдістері
1.13 Қабатқа су айдау үшін пайдалынатын су көздері
1.14 Су дайындайтын техника және технологиясы
1.15 Көп қабаттылықтан және мұнайды сумен ығыстыру негізінде кен орнын игерудің технологиялық көрсеткіштерінің есебі
1.16 Жартылай батырмалы жүзбелі бұрғылау қондырғы (ЖБЖБҚ)
1.17 ЖБЖБҚ-ның технологиялық жабдықтары
1.18 ЖБЖБҚ-ның энергетикалык жабдықтары
1.19 ЖБЖБҚ-ның жұмысын бақылау жэне басқару
1.20Механикалық қондырғымен бақылау жэне басқару жүйесі
1.21ЖВЖБҚ-ның пайдаланудың ерекшеліктері
1.22 Электорлы ортадан тепкіш сорап (ЭОТС) үшін жабдықтарды есептеу жэне тандап алу
1.23 Сорапты құбырлардың диаметірін таңдау
2 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
2.І.Кіріспе
2.2 Мұнай кен орындарын игеру
2.3 Дипломдық жұмысқа тапсырма
2.4 Кэсіпорынның қаржылық қызметін талдау
2.5 Өндірістегі өнімнің көлемін, шараны енгізгеннен кейінгі есебі
2.6 Негізгі іс-эрекеттерден түскен табыс
2.7 Ағымдағы жэне болашак құндар түсінігі
2.8 Салықтар жэне салықжүйесі
2.9 Күрделі каржы
2.10 Агымдағы эксплуатациялық шығындар
2.11Амартизация есебі
2.12 Еңбекақы қорының есебі
2.13 Энергетекалық шығындар есебі
2.14 Ағымдағы жөндеуге кеткен шығындар
2.15 Пайдаға салынатын. салық
2.15 Дивиденттерге төленетін салық
2.16 Тазатабыс
2.17 Инвест жобаларды негіздейтін халқаралық практикасы
2.18 Таза ағымдағы құнды есептеу
2.19Пайданың ішкі нормасы
2.20 Инвестацияны қайтарылу кезенің немесе жобаның өттеу мерзімін есптеу эдісі
2.21 Күрделі қаржы салымының экономикалық тиімділігі
3 ЕҢБЕКТІҚОРҒАУ
3.1 Еңбекті қорғау
3.2 Гамма кен орындағы келісімдік аймақтағы негізгі зианды жэне кауіпті
өндірістік факторларды талдау
3.3Мүнай кәсішнілік коммуникациялардың сенімділігін жэне пайдалануын
қамтамасыз ету шаралары '.
3.3.1Мұнай өнімдерін кэсіпшілік ішінде жинау құбыр желілерін коррозиядан сактау
4 ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ
4.1 Теңіз мұнай кәсшшілігінің қоршаған табиғи ортаға әсерін талдау
4.1.1 Өнеркәсіпорындардың қауіп санатын анықтау (ӨҚС)
4.1.2Атмосфераны ластайтын заттарды ШРШ-мен жалғыз тұрақты көзден
шықкан барынша жергілікті концентрацияның есептелуі
4.2 Гидросфераға эсері
4.3 Атмосфераға эсері
4.4 Радиологиялық жағдай
4.5 Мүмкін апатық жағдайларды талдау
4.6 Ұжымдық шаралар
4.7 Биосфера компоненттерін қорғау бойынша инженерлік қоғаулар жэне табиғи
шаралары
4.7.1 Атмосфераны қорғау
4.8 Су ресурстарын қорғау жэне тиімді пайдаланудагы шаралар
4.9 Радиациялық қауіпті төмендетудегі шаралар
4.10 Қоршаған ортаның жағдайын бақылау ,
ҚОРЫТЫНДЫ
Әдебиеттер тізімі
ЭВМ-ді қолдану
КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасы үшін ең басты экономикалық мәселе-материалдық-техникалық базаны жасауда маңызды роль ауыс индустрияға тиесілі, және оның ішінде алдымен энергетика, қара металлургия, мұнай, газ, химия және мұнайхимия өнеркәсіптері, машина жасау.
Қазіргі кезде материалдық өндірістің бірде-бір саласы мұнай мен газ өнеркәсібінің өнімін пайдаланбай дами алмайды.
Мұнай мен газдың мұнайхимия өндірістерде шикізат ретінде қолданудың өсуіне байланысты мұнай мен газ өнеркәсібінің ары қарай жетілуі қарастырылган.
Өндіру тиімділігін жоғарлатуға рационалды игеру жүйелерін қолдану, бұрғылау жұмыстарының технологиясын жетілдіру, олардың техникалық жабдықталуын жақсарту, қабаттар мұнайбергіштігін арттырудың қазіргі жаңа әдістерін кеңінен еңгізу және прогрессивтік технологиялық процестерді пайдалану арқылы қол жеткізуге болады.
Қазіргі кезде су айдау — мұнай кен орындарын пайдаланғанда қолданылатын ең негізгі әдістердің бірі. Су айдаудың әртүрлі әдістері болады, бірак олардың әрқайсысының артықшылықтары мен кемшіліктері бар. Жобалау кезінде су айдау жүйесін таңдау толығымен кеңіштің құрылысына байланысты.
Гамма кен орны өнеркәсіптік игеруге 1985 ж берілген. 1998 ж мұнай өндіру жоспары орындалған жоқ, бұған ең басты себептердің бірі игерудің басынан бастап ұсынылған жобалық технологиялық ережелердің сақталмауы (су айдауға көшірілудің тым кеш болуы, әсіресе ыстық суға).
Дипломдық жобада гамма кен орнындағы осы және басқа да проблемалар шешімдерін табу көзделген.
Әрбір жеке бөлшектің өндірістік мүмкіндікгері мен игерудің тиімділігі анықгау сол бөліктің геологиялық негізіне, оны игерудің ұсынылып отырған жүйесіне сүйенуі керек. Одан басқа, бөліктен өндірілетін мүнайды мемлекет пен инвестор арасында бөлу шарты, сондай-ақ салықгар мен төлемдер шамасы анықталу керек
1 ТЕХНИКО – ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Геологиялық және экономикалық жағдайлар
Гамма теңіз кен орны Қазақстан Республикасының Жезқазған облысы Жезді ауданында орналасқан жақын елді-мекен теміржол шоғыры жасалы аудан кен орнынан 159 километр қашықтықта орналасқан. Орталық областары кен орнынан Қызылорда 200 километр, Жезқазған 174 километр қашықтықта орналасқан. Кен орнынан шығысқа қарай 116 километр қашықтықта тас жолы өтеді. Қызылорда-Жезқазған линиялық электр жүиесі кен орнынан 20 километр аралықта өтеді. Кен орнынан 230 километр шығысқа қарай Омск, Повлодар, Шымкент мұнай құбыры тартылған. Техниқалық жұмыстар мен ауыз суға тереңдігі 80-100 метр жоғарғы бор су қабатынан алып пайдалынады. Кен орнындағы тұщы судың құрамында фтор бар екені анықталып ауыз суды кен орнынан 60 километр қашықтықта орналасқан су скважинасынан тасымалдап әкелінеді. Алаң аймағындағы жергілікті халық жаз мезгілінде мал шаруашылығымен айналысады. Ауданның әлеуметтік экономикалық жағдайы нашар дамыған. Кен орнында тек тас жолы бар, жаз, күз мезгілінде бүл жолменен барлық көліктер түрі емін-еткін жүре алады. Ал қыс мезгілінде қардың үйіліп қалуына байланысты көліктің жүруі қиындайды. Гамма теңіз кен орнының географиялық жағдайы теңіз деңгейінен 106-160 метр биіктікте орналаскан, негізінен бүл жер қырлы болып келеді. Ол нақты бедер белгілерімен белгіленген. Алаңнан Оңтүстіккке қарай құмды Арысқұм массивты орналаскан және жартылай бекітілген түйіршік бүдір құмнан құралған. Арыс тұзды көлі толық кеуіп қалған. Батысқа қарай 15 километр жерде орналасқан 70-80 метр Чинк биіктігі өзгермейтін тегіс жердің көтеріңкі платасы 150-200 метр бедер белгісі бөліп тұр. Ауданның ауа-райы тез өзгермелі, мезгілімен тәуліктік ауаның температура тербелісі ылғалдылығы өте тапшы және аз мөлшерде отырады. Жазда ең үлкен температура +30° +35° с
ыстық, қыста -38° -40° аяз. Жыл бойындағы түсетін ылғал мөлшері 150 мм дейін, негізінде қыс, күз мезгілдерінде түседі.
Оңтүстікке ағып жатқан Сырдария өзені кен орнынан 210 километр қашықтықта орналасқан. Жануарларды суару үшін алаңға жақын жерден Қызылорда гидрогеологиялық экспедициясымен өзгермейтін тегіс жерден артезиан скважинасы бурғылынған.
Қазіргі кезде ГӨБ (ПГО) «Южказгеология» кен орны аймағында құрылыс материалдары бар екені анықталды.
1.2 Ауданның геология-геофизиқалық зерттеу тарихы
Оңтүстік-Торғай ойпатының тиімділігі 1970 жылдың басқы кезінде жоғарғы Полеозой шөгінділерімен байланысқан. Ол гравитациялық өлшеміне мәліметтерімен негізделген магнитті және геологиялық түсірген масштабы 1:500000 және 1:200000 аналогиялық Қостанай седловинасы бойынша Чу-Сары депрессиясымен аймақтық сирек тарабындағы сейсмологиялық кескінің жүмысын орындап болғаннан кейін Арысқұммен КМПВ және жыланшық ғылыми геологиялық зертеулер жұмыстар нәтижесінде Юра-триас грабень синклиналы (68-72) және мезозой қимасында тиімдігі жатады.
Юра шөгінділерінің қимасында 2-құрылымдық скважинасында, сонымен қатар 2-к Арысқұм қөрсеткіш скважинасында, ал неокон шөгінділерінде 15-к құрылымдық скважинасыңда мұнайдың алғашқы белгілері кездесе басталады. Турландық ГФЭ «Казгеофизика» өндірістік геология бөлімі аудан аймағында осы скважинадан 1983 жылы алдымен 4 километр сейсмопрофильді іздестіру жұмысы атқарылып Гамма теңіз кен орны ойпаты болады.
Осы жылы косылған III шығыстырылған горизонт ойпатында І-іздеу скважинасында бұрғылау жұмысы басталып осы процестерден кейін 4-
П сынау кезінде ақпан айының басында 1984 жылы жоғары неокон шөгінділерімен алғашқы мұнайдың атқылау ағысын алды, ал одан әрі жұмысын тереңдете түскенде Юра шөгінділерінен мұнай және газдың атқылауы болады.
Іздеу барлама жұмыстарының нәтижесінде 1984-1985 жылы Гамма теңіз кен орнын төменгі неоком, жоғарғы және орташа Юра шөгінділерінде мұнай бар екені анықталады. Тұрандық геология-геофизикалық экспедициясы тексергенде Гамма теңіз кен орны өз ойпатынан ойпан пайда болып, оны Солтүстік Гамма теңіз кен орны деп атаған .
Келешекті бұрғылау жұмыстары анықтады, ол жалғасып жатқан Солтүстік переклиналы болып табылады. 1987 жылдың басында қайта өндеу нәтижесінде сеисмологиялық материалдық қиындатылған бағдарламасы бойынша.
Қазақстан методиқалық тәжирибе экспедициясы батыс және шығыс участкілерінің Гамма теңіз кен орнымен қиылысатын жері өнімді қабат болып табылады. Маңғышлақ мұнай берілістігі 1987 жылы кен орнында пайдалану бұрғылау жұмыстарын бастап , қосымша оның өндеу жұмыстарын бірге атқарды.
Гамма теңіз кен орнының экспедициясы 1988 жылдың қантар айының бірінші жұлдызынан бастап Гамма теңіз кен орнының мұнай бірлестігіне МГӨБ қарамағына беріліп өздігінен мекеме болып саналады.
1.3 Стратиграфия
Гамма теңіз кен орнының қимасы мезозой, кайназой шөгінділерімен көрсетілген.
Арысқұм ойпатында және кен орнында мезозой, кайназой екі құрылымдық қабаттарға бөліктелінеді.Бөліктелінгендер аймақтық стратиграфияға келіспейді. Жоғарғы Юралық және бор.
Юра жүйесі - J
Ортанғы бөлік - J2
Ортанғы Юра шөгіндісі дощан свитасына (j2d) бөленген. Олар қабаттасқан түрде, сұр аргелиттен құралған. Свитанның ермегіндегі бөлігінде жиі кездесетін біркелкі қабаттасқан құмтастар және аргелит қалындығы 12-ден және 56 метрге дейін, ал газдымұнайлы болып табылатын(горизонт Ю-ІV) свитаның төменгі жағындағы құрлымдық қабатында 4-6 метр аралығындағы көмір қабаты бар. Төменгі свитаның бөлігі Ю-ІV горизонты тыныс фундаментіне татитын жердегі қосымша құрылымдық бөлігіне қосылады.
Оңтүстік-батыс бөлігіндегі шөгінділеріне дошан свитасына толық қосылады. Олоның қабатының қалындығы 249 метрге жетеді.
Арысқүм ойпатының грабинь синклиналды свита құрлысы сазды болып, оның қалындығы 502 метрге дейін жетеді.
Бор жүйесі - К.
Құрылымдық бұрғылау кескінінің мәліметтері бойынша бор шөгіндісі кен орнында және ауданда бөлінеді, даул және Қарашатау свитасының төменгі бөлігі. Қызылқөлінің төменгі ортағы, балапанның жоғарғы бөлігі және турансенон болып бөлінеді.
Төменгі бөлік- К1.
Неокон ярус үсті (К.Н.С.) неокон ярусшасы даул свитасына бөлінген.
Аумақтық жупллумен датады және Қөскөл свитасының бұрыштың құрылуына келіспей төменгі және жоғарғы даул ярусшалары болып бөліктенеді. Төменгі даул ярусшасы негізінде Арысқұм горизонтының құрамын ұстап тұрады. Яғни Гамма теңіз кен орнында көрсетілгендей
құммен және қоңыр сазды қабатта корбанатты алеврамет және саздан құралған.
Арысқұм горизонтының өзгеру шегінің қалындығы 123 метрге дейін болады. Арысқұм горизонтының метедологиялық Гамма теңіз кен орнының құрлымы бойынша үш бөлікке бөлінеді: төменгі және жоғарғы құмтасты алевролит және орташа сазды жоғарғы құмтасты біркелкі бөлігі және төменгі ергендегі бөлімі өнімді горизонтты (М-І және М-ІІ) болып саналады. Төменгі даул свитасының жоғарғы бөлігі саздан және корбонатты алевралиттен құралған саз қалындығы 113-163 метр.
Бұл өнімді Арысқұм горизонтының беткі сұйық тірегі болып саналады. Жоғарғы даул ярусшасы төменгі және ортаңғы қимасында біркелкі құм, қызыл тұсті саз болып құралған.
Апт - альб ярусы (К1 а-аL2).
Апт-альб шөгіндісі жулуп даул свитасында жатыр және қарашатау свитасына біріккен. Свита әлсіз цементелген, сұр және әртүрлі түсті құмтастан тұрады. Свита қалыңдығы 250-350 метр.
Төменгі жоғарғы бөлік К1-2.
Альб-сеноман ярусы (КаLЗ-6). Альб-сеноиан шөгіндісі қарашатау свитасында жатыр және қызылқия свиталарына бөлінген, бұлар әр түрлі-түсті саз алевралитімен құм, құмтас қабатшасынан және саздан құралған свита қалындығы 87-168 метр.
Жоғарғы бөлік- К2.
Туран ярусы (К2t). Тұран шөгіндісі балапан свитасына бөлінген. Ол қызылқия свитасына трасгресивті жатыр және жасыл сур құмтаспен, жұқа көлденең қабаттардан жиналған.
Свита қалындығы 92-ден 150 метр шегінде ауытқуынан тұрады. Мұнда көмір қалындығы және Гладкон дәні бар. Жоғарғы тұран-төменгі сенон (К2 t2 - Sn2). Бұл шөгіндінің қалындығы жуылып балапан свитасының жынысында жатыр. Метологиясы бойынша әр түрлі-түсті ала құмнан және 123-236 метр саз қалындығы күйінде көрсетілген.
Жоғарғы сенон (К2 - Sn2).
Жоғарғы сенон құрылымы шөгіндісінің шегі полеоген алдындағы туылу себебінен көптеген сважиналарда жинақталған қабатталған әктасты ақ құмнан және сұр сазбен құралғанған.
Полеоген жүйесі ~ Р.
Полеоген төменгі эоцен (Р1-Р2) полеоген төменгі эоцен шөгіндісі жуылып жоғарғы бордан әртүрлі горизонтарда жатыр. Олар күнгірт сұр саздың қатты қаныққан көмір өсімдік детриотомен және кварцлаупинитті құмнан жинақталған сол күйінде көрсетілген.
Олардың ең үлкен қалындығы 66 метрге жетеді.
Неоген төрттік шөгіндісі (N-0).
Неоген төртік жас шөгіндісі сыртқы Арысқұм иілімнің бөлігінде жетілген. Гамма теңіз кен орнының құрлымына шартты түрде алаңның бетін жауып түратын құм, супейс енгізілген. Олардың қалындығы 10 метрге жетпейді.
1.4 Тектоника
Оңтүстік Торғай ойпаты туран плитасының сотүстік шығысында орналасқан. Ойпат бор полеогеннің табан бойындағы кешенінің шөгінділері теріс құрылым күйінде көрсетіліп, Ұлытау антиклиналының арасына тіркелген және оның Оңтүстік жалғасы шығыста, төмеңде Сырдария қосылған. Оңтүстік шығыс қыратымен қамтылған, ал солтүстігінде Қостанай седловинасымен қамтылған өз ретімен Оңтүстік Торғай ойпаты екі иілімге бөлінеді.
Арысқүм, Майбұлақ седловинасына бөліктелген антиклиналды құрылым Арысқұм иілімінің шегіне орналасқан. Бұндағы бор палеоген кешенінң қалындағы 1500-1700 метрге жетеді. Бұндағы триас-юра шөгіндісі өздігінен құрылымдық қабат құрап, ерекше-маңызды болып, ең үлкен қалындықтын тартылуы және толық стратиграфиялық диапазоны жеңішке сызықтық грабень синклиналы кетерогенді негізіндегі геофизикалық мәліметтер бойынша Арысқүм иілімнің шегінде субмеридиональды грабень сенклинал бағытында тартылғаны анықталады, бүрғылау жұмыстары нәтижесінде және оларды бөліп тұратын үш горап антиклиналь текшесі, тектоникалық бұзылулар нәтижесінде фундамент блоктарға бөлінеді. Сотүстік-батыс болып және шығыс-солтүстік шығысында созылып жоғалады.
Фундаментік бұзылуы нәтижесі бір катар горсты және грабеньге бөлініп, Шығыс бөлігінің құрылымында горсты ойпаты айрықша бөлініп, оның қөлемі 2,5-3,5 километр және ұзындығы 24 километр болғанда амплитудасы 320 метр дейін барады. Фундаменттің бет жағының жатқан тереңдігі 1200-1620 метр құрайды. Юра шөгіндісінде оның екі құрылым беті көрінеді, оның бірі Гамма теңіз кен орнының горизонтының жоғарғы Юра ойпат ернегінің құрылуына шағылады, екіншісі құмтас шөгіндісіне ернегінің ойпатын сипаттайды. Осы бет жағының біріншісі Ю-І өнімді горизонтының ернегінен байланысты, осы индексте горизонттың шағыласуы бар. Екінші беткі жағына IV
шағылысу горизонты байланысып келесі ретпен өнімді IV горизонтының жұмылғасына дәл келеді. Гамма теңіз кен орнының IV шағылысу горизонт жұмылғысы бойынша, өзін бракиантиклинал қыртысы бойынша көрсетеді. Қыртыс өлшемі изогипс бойында 1150 метр құрайды, ең үлкен амплитуда кезінде 160 метр.
Батыс жағында бұл жыныстық құлауы 1° 30' құрайды, шығысында 2° 30' қыртыс тектониқалық (РІ, РІІ, РІІІ) бұзылуларымен киындатылған. Қөпке созылған РІ амплитудасының кілт түсуі шығыстан 80-100 метр құрап қыртысты қамтиды.
Солтүстік жағында бұл бұзылыс Р бұзылысымен түиістіріліп әрі қарай сөнеді......
Толық нұсқасын 30 секундтан кейін жүктей аласыз!!!
Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз:
Facebook | VK | WhatsApp | Telegram | Twitter
Қарап көріңіз 👇
Пайдалы сілтемелер:
» Туған күнге 99 тілектер жинағы: өз сөзімен, қысқаша, қарапайым туған күнге тілек
» Абай Құнанбаев барлық өлеңдер жинағын жүктеу, оқу
» Дастархан батасы: дастарханға бата беру, ас қайыру
Соңғы жаңалықтар:
» 2025 жылы Ораза және Рамазан айы қай күні басталады?
» Утиль алым мөлшерлемесі өзгермейтін болды
» Жоғары оқу орындарына құжат қабылдау қашан басталады?